مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
ناتو در ۷۵ سالگی خود درگیر چالش‌های عمیق است/ افکار عمومی غرب خواهان پایان فوری جنگ اوکراین هستند
کارشناس مسائل اروپا گفت: اروپا تصور می‌کرد که با اتکا به قدرت نرم و نفوذ سیاسی و اقتصادی در مسکو، می‌تواند روسیه را درون مرزهای روسیه مهار کند اما این اتفاق رخ نداد.
مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا با اشاره به ۷۵ سالگی ناتو و نشست اخیر وزرای خارجه این پیمان در بروکسل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: پیمان ناتو در ۷۵ سالگی خود با جدی‌ترین و بزرگ ترین چالش‌ها روبه‌رو است که این چالش‌ها عموماً ماهیت امنیتی در گستره جهانی دارد. این پیمان که در اواخر دهه ۴۰ میلادی برای جلوگیری از گسترش کمونیسم و آرمان شرقی به وجود آمد هدف نهایی خود را مدیریت شوروی اعلام کرده بود اما به هر ترتیب با فروپاشی پیمان ورشو و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ماهیت پیمان ناتو زیر سوال رفت. در آن زمان فرانسوا میتران، رئیس جمهوری پیشین فرانسه حتی بحث تشکیل اتحادیه مستقل اروپایی با ماهیت نظامی و امنیتی را مطرح کرد و با بروز بحران‌های متعدد در بالکان، ایالات متحده توانست ظرفیت ناتو را افزایش دهد اما بحث اینجا بود که واشنگتن برای حمله به عراق فکر می‌کرد که می‌تواند اعضای ناتو را با خود همراه کند که این اتفاق رخ نداد.
وی ادامه داد: واشنگتن در نهایت بدون همراهی سایر اعضای ناتو و بدون دریافت مجوز از شورای امنیت سازمان ملل متحد به عراق حمله کرد و در این میان با توجه به ناتوانی آمریکا در خروج از افغانستان یا مسائل مربوط به لیبی و سرنگونی قذافی که ناتو در آن دخیل بود، انتقادهای زیادی به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی صورت گرفت؛ به گونه‌ای که ایالات متحده نتوانست ناتو را به پلیس اروپایی تبدیل کند. در شرایط کنونی هم بحران اوکراین نتوانست آنگونه که باید اوضاع را به نفع ناتو رقم بزند و منافع غرب را تأمین کند. اروپا تصور می‌کرد که با اتکا به قدرت نرم و نفوذ سیاسی و اقتصادی در روسیه، می‌تواند روسیه را درون مرزهای روسیه مهار کند اما این اتفاق رخ نداد. در فاز بعد، گسترش ناتو در جمهوری‌های جدا شده از شوروی سابق مطرح شد و در این راستا عملاً چالش ناتو با روسیه افزایش یافت.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: این در حالیست که لهستان به دنبال سیاست سختگیرانه علیه روسیه است اما آلمان و فرانسه به دلیل سرمایه‌گذاری در خاک روسیه خواهان استفاده از قدرت نرم علیه مسکو شدند. به یاد داریم که در زمان ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهوری پیشین اوکراین، شاهد آن بودیم که او برای عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا سنگ‌اندازی کرد و نهایتاً روسیه با برگزاری یک همه‌پرسی کریمه را به خاک خود الحاق کرد. پس از آن بحث توافق مینسک مطرح شد اما در این بازه انعقاد قرارداد بر سر افتتاح خط لوله نورد استریم میان اروپا و روسیه هم یکی از اهرم‌ها برای مهار روسیه با ابزار نرم بود. در این راستا باید متوجه باشیم که حمله به اوکراین و فرسایشی شدن جنگ باعث شده که چالش‌های زیادی برای ناتو به وجود بیاید؛ به گونه‌ای که هیچ تغییر محسوسی در حوزه میدانی به نفع کی‌یف با وجود ارسال تسلیحات از سوی غرب دیده نمی‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در داخل آمریکا ارسال کمک به اوکراین با چالش‌هایی روبه‌رو شده و در اروپا هم دقیقاً همین مسئله مطرح است و به این دلیل برخی از اعضای ناتو به دنبال بازنگری در راهبردهای خود در قبال جنگ اوکراین هستند. اروپا همین حالا با چالش بازگشت احتمالی ترامپ و همچنین ابعاد اقتصادی جنگ اوکراین روبه‌رو است و از سوی دیگر افکار عمومی هم با دولت‌های خود در قبال ارسال کمک به اوکراین همراه نیستند و خواهان تمام شدن فوری جنگ هستند؛ چراکه آنها معتقدند اوکراین دیگر به شرایط دوران قبل از جنگ با روسیه باز نمی‌گردد و بر همین اساس به نظرم اینکه می‌گویند ناتو و روسیه به دوران جنگ سرد بازگشته‌اند صحبت کاملاً درستی است. به هر ترتیب چالش‌های ناتو از گذشته بیشتر بوده و اوضاع جنگ اوکراین هم بحرانی‌تر خواهد شد.
