منهول، دریچه منهول و نقش آن در اتصالات زیرزمینی
منهول و دریچه منهول و نقش آن در اتصالات زیرزمینی
منهول یا آدمرو، در واقع مسیری را برای اتصال چند شبکه و خط فراهم میکند که دریچه‌های واقع در سطح زمین هستند و دسترسی به داخل کانال‌های آب و فاضلاب، تلفن، برق را آسان میکند و با در پوش، آنها را می‌پوشاند. برای اتصال خطوط فاضلابی، بررسی لوله‌ها توسط کارشناسان و همین‌طور ایجاد تهویه در سامانه و دسترسی به کابل‌ها در زمین از منهول استفاده می‌شود. منهول (گودال یا محفظه دسترسی و نگهداری، محفظه بازرسی) به عنوان “آدمرو” نیز شناخته می‌شود و انواعی دارد که می‌توان از آنها منهول پلی‌اتیلن، منهول بتنی و منهول فایبرگلاس را نام برد.
دریچه منهول:
دریچه منهول، درپوش منهول یا درب منهول بر روی ورودی منهول‌ها قرار می‌گیرد. درپوش منهول به‌دلیل جلوگیر از دسترسی غیر و تصادفی و هم‌چنین جلوگیری از سقوط افراد به درون منهول طراحی و نصب می‌شود. قطر آنها به‌گونه‌ای طراحی شده است که یک انسان بتواند از آن عبور کند. بنابراین اگر درپوش مناسب و مقاومی روی منهول‌ها قرار نگیرد، امکان سقوط افراد به درون منهول‌ها امکان‌پذیر است.
سوراخ‌های تعبیه‌شده در این پوشش خود مزیت‌هایی دارد از جمله فضایی را برای عبور جریان آب فراهم میکند. به نور خورشید اجازه‌ی عبور می‌دهد که مانع از تابش مستقیم و زنگ‌زدگی می‌شود و هم‌چنین با قلاب می‌توان دریچه‌ی منهول را بلند کرد که البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی از ابزارهای الکترومغناطیسی برای بلند کردن دریچه استفاده می‌کنند.
تفاوت جنس‌های این پوشش به نوع زیرساخت‌های فاضلابی و مخابراتی و خط لوله گاز و هم‌چنین به نوع منطقه شهری جاده، پیاده‌روها ارتباط مستقیمی دارد.
در واقع این جنس پوشش دریچه منهول است که تعیین میکند در کدام مناطق به کار رود و چه حجمی از بار را تحمل کند. این پوشش‌ها بنا به قرارگیری در مکان‌های مختلف و میزان بار ترافیکی و میزان ترددها مقاومت‌های متفاوتی دارند.
انواع دریچه منهول، بنا به میزان باری که تحمل میکند به چند دسته تقسیم می‌شود:
- پوشش 5/1 تن وزن که برای عبور دوچرخه‌سواران و عابرین پیاده مناسب است.
- پوشش 25 تن وزن مناسب برای پارکینگ‌هایی که ترافیک سبک دارند.
- پوشش 40 تن وزن برای مسیرهای درون شهری و خیابان‌هایی که پرتردد هستند، مناسب است.
- پوشش 60 تن وزن برای وسایل نقلیه سنگین از جمله اسکله‌ها، انبارها، بالابرها مناسب است.
- پوشش 90 تن وزن که برای فرودگاه‌ها کاربرد دارد.
دریچه‌ها در انواع مختلفی از جنس‌ها و طرح‌ها ساخته می‌شوند از جمله:
- دریچه پوشش فلزی
- دریچه پوشش بتنی
- دریچه پوشش کامپوزیتی و نانوکامپوزیتی
- دریچه پوشش پلاستیکی یا پلیمری و کوپلیمری
هرکدام ازاین دریچه‌ها زیرمجموعه‌هایی دارند. در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
پوشش فلزی خود شامل: آهن، فولاد، کامپوزیت و چدن(داکتیل/ خاکستری) است.
دریچه‌های منهول فلزی شامل آهن و فولاد و چدن:
صورت استاندارد دریچه‌های فلزی آهن و فولاد به شکل‌های دایره‌ای و مستطیلی است و به این صورت ساخته می‌شوند. با توجه به اینکه در این نوع از دریچه امکان بازیافت به‌عنوان آهن قراضه وجود دارد، این دریچه‌ها در معرض سرقت هستند و این مسئله یک مشکل جدی به حساب می‌آید.
دریچه های منهول چدنی را به دو دسته چدن خاکستری و چدن داکتیل تقسیم می‌کنند. دریچه چدن خاکستری نسبت به دریچه چدن داکتیل وزن بیشتری دارد. سبک‌تر بودن دریچه‌های داکتیل به نصب و جابه‌جایی آسان کمک میکند. اما دریچه‌های چدن خاکستری با وجود سنگین و شکننده بودنشان نسبت به دریچه‌های داکتیل به خاطر قیمت ارزان‌تر، در سطح شهرها بیشتر به چشم می‌خورد.
دریچه‌های منهول چدنی با وجود اینکه از قدیمی‌ترین دریچه‌ها محسوب می‌شود به دلیل استحکام بالا و داشتن دریچه‌های مشبکی هم‌چنان به‌طور گسترده در کشور ما استفاده می‌شود.
دریچه‌های منهول کامپوزیتی:
دریچه‌ی کامپوزیتی از مواد الیاف سیلیسی که به‌صورت منفرد و یکپارچه هستند ساخته شده است و به دلیل نفوذ ناپذیر بودن در برابر انواع مواد شیمیایی، برای محیط‌های اسیدی و خورنده مناسب است. هم‌چنین عایق حرارتی بسیار مناسبی در مقابل آتش و اشعه ماورابنفش است.
دریچه منهول کامپوزیتی از جنس پلاستیک فشرده ساخته شده است. این نوع دریچه در برابر خوردگی از مقاومت بالایی برخوردار است. به دلیل وزن پایین‌تر و استحکام بیشتر نسبت به فولاد، احتمال صدمه خوردن حین نصب و حمل کاهش پیدا میکند. هم‌چنین مقاومت مکانیکی بالایی در برابر وزن زیاد دارد. دریچه‌ی منهول کامپوزیتی نسبت به انواع دیگر دریچه‌ها جدیدتر است و به دلیل ویژگی‌ها و کارایی زیاد و پیشرفته‌تر بودن نسبت به سایر دریچه‌ها، بیشتر مورد توجه و استفاده قرار گرفته است و می‌تواند انتخاب بسیار خوبی باشد
دریچه‌های منهول نانوکامپوزیت:
دریچه‌ی نانوکامپوزیت هم از مقاومت بالایی برخوردار است و برپایه ی بتن فوق سبک ساخته شده است. در ساخت این دریچه‌ها از فناوری نانو استفاده و این امر باعث کاهش قیمت آنها شده است.
دریچه‌های منهول پلیمری:
از ویژگی‌های دریچه منهول پلیمری می‌توان به سبک بودن آن اشاره کرد که همین امر سبب کاهش هزینه‌های حمل و نصب می‌شود و هم‌چنین مقاومت بالای آن، مشکل تماس با آب را حل خواهد کرد.
دریچه‌های منهول بتنی:
دریچه منهول بتنی با چهارچوب فلزی خود کاربردهای فراوانی دارد. اگر چه این نوع دریچه منهول در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفته است، اما هنوز کارایی خاص خود را دارد و در کانال‌های انتقال خط تلفن و ساخت شبکه جمع‌آوری فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. هم‌چنین می‌توان گفت این نوع از دریچه از جمله دریچه‌های سنگین به حساب می‌آید. این سنگین بودن دریچه‌های منهول بتنی در برابر سرقت از آنها محافظت میکند. اما با وجود وزن بالا مقاومت زیادی ندارد و در صورت هرگونه ضربه سنگین دچار ترک و شکستگی می‌شود.
مزایای انواع دریچه‌های منهول:
- امکان دسترسی آسان به خطوط زیرزمینی و فاضلاب و گاز و هم‌چنین خطوط مخابراتی که در جاده‌ها و زیر زمین هستند را برای کارکنان فراهم میکند.
- مانع از سقوط عابرین پیاده در لوله‌های موجود در پارک‌ها، چمن‌زارها و خیابان‌ها می‌شود.
- عبور و مرور وسایل نقلیه سنگین از خیابان‌ها آسان و ایمن می‌شود.
- به‌وسیله‌ی این دریچه‌ها می‌توان از انتشار بو در مکان‌های عمومی جلوگیری کرد.
تنوع زیادی که در دریچه‌ها وجود دارد انتخاب را برای خریداران آسان کرده است. پارامترهایی از قبیل جنس، مواد اولیه در ساخت دریچه‌ها، قیمت، وزن، زیبایی، سایز و ابعاد( استاندارد حداقل دهانه ورودی منهول باید 60 سانتی‌متر باشد)، همگی با توجه به مکان مورد نظر برای نصب قابل سفارش و در دسترس خواهد بود.
