آتش حاجب‌الدوله آسیب جدی به بخش میراثی بازار وارد نکرد/ برای انجام مرمت‌های اضطراری ناظر معرفی کردیم/ نمی‌دانیم چرا تصمیمات محقق نمی‌شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، طی هفته گذشته شاهد آتش سوزی در بازار تهران بودیم. بازاری که در آستانه شب عید مملو از اجناس مختلف است و این روزها رفت و آمد مردم نیز در آن افزایش یافته. ضمن آنکه بخش‌هایی از بازار بزرگ تهران در فهرست میراث ملی ثبت شده‌است و صیانت از آن صیانت از بخشی از تاریخ است. 

با این وجود صبح روز ۲۳ بهمن ماه بخش‌هایی از دیوارها و سقف‌های مغازه‌های تیمچه حاجب‌الدوله در آتش سوخت و تخریب شد. پرهام جانفشان (مدیر اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان تهران) در همان روز اعلام کرد که خوشبختانه بخشی از تیمچه که به تازگی مرمت شده بود آسیب ندید. اما بررسی خسارت وارده به بخش میراثی بازار مستلزم کار کارشناسی است. 

جانفشان همچنین عنوان کرده بود: در سال ۱۳۸۹ شورای فنی سازمان میراث فرهنگی، بازار تهران را با هدف صیانت از حریم آن و جلوگیری از ورود آسیب هرچه بیشتر به این اثر ارزشمند، در فهرست «میراث در خطر» قرار داد. در مصوبه آن سال شورای فنی عنوان شد، با وجود نظارت‌های جدی میراث فرهنگی و اخطارهای متعدد به شهرداری در شرایط کنونی، بازار تهران از حیث ساخت و سازهای ناهمگون، توسعه نامتعارف فضاهای تجاری، حذف فضاهای عمومی، وجود زواید و الحاقات غیرضروری، ناهنجاری‌های بصری و از طرفی وضعیت نابسامان سیستم تهویه و اطفای حریق در معرض تهدید جدی قرار دارد. با این وجود این مهم تاکنون مورد توجه قرار نگرفته این در حالیست که میراث فرهنگی طرح لازم را برای صیانت از مجموعه بازار و اطفاء حریق آن ارائه داده است و اجرایی شدن آن منوط به مشارکت بازاری‌ها و صاحبان مغازه‌ها در بازار است. میراث فرهنگی یکی از مدعیان ایمن‌سازی در بازار تهران است. در این خصوص نه تنها مانع ایجاد نمی‌کند بلکه راه را برای هر چه سریعتر همان شدن نکات ایمنی هموار ساخته. 

در این راستا محسن سعادتی (سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان تهران) درخصوص آخرین ارزیابی‌های انجام شده از وضعیت تیمچه حاجب‌الدوله به ایلنا گفت: طی هفته گذشته جلساتی با شهردار منطقه ۱۲ برگزار کردیم و بر این اساس تمهیداتی صورت گرفت و میراث فرهنگی نیز نظرات خود را درخصوص برخی نقاط بازار اعلام کرد. در این راستا یک تیم نیز به عنوان کارشناس ناظر معرفی شد تا به صورت مستمر در بازار مستقر شوند و بر مرمت‌های اضطراری بخش‌هایی که تخریب شده‌است همچنین استحکام بخشی و مقاوم‌سازی بازار نظارت داشته باشند. 

او ادامه داد: درخصوص موضوع اطفاء حریق نیز قرار شد تا کارگروه فنی متشکل از هیات امنای بازار، شهرداری، میراث فرهنگی و آتش‌نشانی تشکیل شود تا تمهیدات لازم برای جلوگیری از مشکلات آتی اخذ و عملیاتی شود. 

سعادتی در پاسخ به این سئوال که آیا کارشناسان میراث‌فرهنگی بررسی‌های لازم درخصوص تخمین خسارت وارده به بازار تهران را انجام داده‌اند، گفت: جبهه شمالی و جنوبی تیمچه حاجب‌الدوله آسیب‌هایی دیده‌اند اما این آسیب‌ها در بخش مرمت شده میراث‌فرهنگی نبود و می‌توان گفت به لحاظ میراثی آسیب جدید به این بخش از بازار بر اثر آتش سوزی وارد نشده است و بیشتر آسیب‌ها در بخش جداره‌های جدید بود. درواقع برآورد خسارت وارده باید توسط آتش نشانی اعلام شود. 

سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان تهران همچنین در پاسخ به این سئوال که با توجه به وقوع آتش سوزی در بازارهای تاریخی که بیشتر آن‌ها ثبت میراث هستند و وضعیت نابسامانی که این مجموعه‌ها دارند و مستعد وقوع آتش هستند، آیا قرار است بالاخره تمهیداتی درخور این مجوعه‌ها برای جلوگیری از وقوع حوادث اینچنینی اندیشیده شود یا خیر، گفت: ما جلساتمان را تشکیل دادیم، کارگروه‌ها را تشکیل دادیم و میراث فرهنگی هماهنگی‌ها و همکاری‌های لازم را با سایر ارگان‌ها از شهرداری گرفته تا مالکان به لحاظ مرمت و… دارد. درواقع مشکل از میراث فرهنگی نیست و همکاری لازم را داریم و طرح‌ها را به صورت فوریت انجام می‌دهیم. 

او همچنین در پاسخ به این سئوال ایلنا که آیا تاکنون بررسی در این خصوص انجام شده که چرا برگزاری جلسات متعدد و با وجود هماهنگی‌هایی که از آن یاد می‌شود، بازهم شاهدعدم تحقق و اجرایی شدن تصمیمات لازم برای بازارهای تاریخی بخصوص در تهران هستیم، گفت: تاکنون درخصوص این قضیه اعمال نظر نکردیم و بررسی انجام ندادیم. اما هماهنگی‌هایمان را تا جایی که بتوانیم با مالکان و سایر ارگان‌ها داریم و نمایندگان را در بخش‌های فنی معرفی کردیم. تمهیدات و اقدامات لازم به شهرداری و مالکان اعلام شده. میراث فرهنگی بر اساس ضوابط و قوانین فعالیت‌های خود را با جدیت و به فوریت انجام می‌دهد.