افقهی در گفت‌وگو با ایلنا بررسی کرد:
بیم و امیدهای سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه/ تاثیر اختلاف‌های ترکیه و آمریکا در معادله کردی
امضای سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه در مذاکرات آستانه ۴ اگر بتواند بر اساس اهداف مورد نظر پیش برود و درگیری‌ها کاهش پیدا کند، بدون تردید می‌توان مناطق مذکور را تثبیت کرده و آنها را به عنوان نقاط امن خطاب کرد.
«سیدهادی سید افقهی» کارشناس مسائل منطقه در تشریح محتوای چهارمین نشست آستانه در گفت‌وگو با ایلنا عنوان کرد: مهمترین دستاورد چهارمین دور از نشست آستانه امضای «سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه» بود. این سند توسط سه کشور روسیه، ایران و ترکیه چند روز پیش در دور چهارم نشست آستانه به امضا رسید و قرار شد چند روز بعد از امضای آن، به اجرا درآید. از شروع دور نخست نشست آستانه تاکنون شاهد بودیم که سه کشور مذکور با پیشنهاد روسیه و کنشگری ایران و ترکیه به دنبال ایجاد مناطق امن و آتش‌بس پایدار برای کاهش تنش‌ها در جغرافیای سوریه بودند. در خلال این مبحث سوریه اعلام کرده بود که اگر خروجی این مذاکرات و توافق‌ها مانع جلوگیری از کشتار مردم و تخریب زیرساخت‌های سوریه شود، دمشق از آن حمایت می‌کند.
وی ادامه داد: درنشست اخیر آستانه معارضان سوری مجدداً اقدام به مخالفت و سنگ‌اندازی در مسیر مذاکره کردند. به گونه‌ای که نمایندگان مخالفان سوری محل نشست را ترک کردند و بهانه اصلی آنها حضور ایران و امضاء سند مذکور توسط نماینده کشورمان بود. در اینجا باید به این نکته توجه شود که خط تخریبی که علیه ایران در دور چهارم نشست آستانه از سوی معارضان پیگیری شد، سناریویی بود که از سوی عربستان و تا حدودی ترکیه ترسیم شده بود، اما واقعیت این است که معارضان را نمی‌توان یکی از طرفین موثر در این سند دانست و از سوی دیگر زمانی که نماینده سه دولت روسیه، ایران و ترکیه این سند را به امضاء می‌رسانند دیگر حرفی برای گفتن از سوی معارضان باقی نمی‌ماند.
از سوی دیگر، سخنان «استفان دی‌میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه که به نوعی حمایت از سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه بود، نشان می‌دهد که نظارت بین‌المللی بر این توافق حادث شده است و مورد قبول سازمان ملل خواهد بود. اما مساله اصلی این است که باید دید این سند تا چه حدی در زمین بازی سوریه عملیاتی خواهد شد . چراکه برخی از مناطق مورد نظر این سند در حالت فعلی آرام هستند اما بعضی از بخش‌های دیگر سوریه مانند شمال حماء و غوطه شرقی تا حدودی آلوده به ویروس داعش و تروریست‌های جبهه النصره است و این موضوع می‌تواند برقراری آتش‌بس را شکننده جلوه دهد.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به تاثیر تکثیر داعش و النصره به شاخه‌های کوچک‌تر در پرونده سوریه گفت: در سلسله نشست‌های آستانه بحث بر این بوده تا زیر شاخه‌های داعش و جبهه‌النصره تحت فشار قرار بگیرند و حتی بحث بر سر این بوده است که چگونه باید با آنها مقابله شود. از این جهت امضاء سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه در آستانه ۴ اگر بتواند بر اساس اهداف مورد نظر پیش برود و درگیری‌ها کاهش پیدا کند، بدون تردید می‌توان مناطق مذکور را تثبیت کرده و آنها را به عنوان «نقاط امن» خطاب کرد. موضوع دیگری که در این بین باید مد نظر قرار بگیرد این است که تا زمانی که آمریکا و تعدادی از گروه‌های تروریستی به نوعی در جهت صلح در سوریه گام برندارند، نمی‌توانیم بگوییم که آتش‌بس به صورت سراسری و یکپارچه در سوریه محقق بشود.
وی در پایان در پاسخ به این پرسش که آیا قرار دادن نام استان ادلب در سند ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه و عدم ادامه درگیری‌ها از جهاتی می‌تواند به نفع مخالفان دولت سوریه باشد یا خیر، گفت: با توجه به داده‌های میدانی و توازن ایجاد شده در درگیری‌های مسلحانه، بسیاری از مخالفان همانند گذشته نمی‌توانند به ادامه درگیری بپردازند. به عبارت دیگر رویدادهای میدانی به طوری رقم خورده است که عناصر مسلح توان ادامه جنگ را ندارند. از سوی دیگر، ترکیه به عنوان یکی از اضلاع پرونده سوریه دچار اختلاف با دولت ترامپ و راهبرد نظامی ایالات متحده در سوریه شده است. چراکه حمایت واشنگتن از کردها تماماً بر خلاف راهبردهای ترکیه خواهد بود و این تناقض می‌تواند معادلات را تغییر دهد. همچنین ورود تجهیزات جدید روسیه به سوریه پس از حمله موشکی آمریکا به پایگاه الشعیرات حمص هم باعث شده تا یک بازدارندگی در محور میدانی به وجود آید که می‌تواند به کاهش تنش در سوریه کمک کند.
