نگرشی جدید به افسردگی و درمان پیشنهادی برای آن

هیچ چیز به جز خودت نمی تواند برایت آرامش بیاورد.

(رالف والدو امرسون)

هیچ کتاب یا درمانگری نمی تواند حق مطلب را در مورد واقعیت افسردگی ادا کند. نمی توان گفت در افسردگی دقیقا چه اتفاقی می افتد. افسردگی فرد را به درون خود می کشد. وقتی افسرده هستید همه چیز (جهان، آینده و خودتان) می تواند ناامیدکننده و غمناک به نظر برسد. نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که وقتی افراد افسرده هستند ممکن است احساسی شبیه به افتادن در  چاه بزرگی داشته باشند. در ادامه بیشتر به مبحث مهم درمان افسردگی خواهیم پرداخت.

ذهن نقاد

حالات خلقی ناشی از افسردگی همیشه با ما همراه است و توسط یک منتقد درونی خارج از کنترل که ما ترجیح می دهیم آن را ذهن نقاد خطاب کنیم دائماً بدتر می شود. نقاد، بخشی از ذهن شما است افکار و تصورات ذهنی شما که دائما در گوش شما منفی بافی و عیب جویی می کند. او سعی می کند دنیای شما را کوچک و محدود نگه دارد و شما را در نه تنها در انزوا قرار می دهد بلکه باعث احساس بی ارزشی در شما شده و شما را برای انجام هرگونه اقدام یا ایجاد تغییری دچار تردید می کند. 

همه ما یک ذهن نقاد داریم، یک منتقد درونی. درست وقتی که ما دچار افسردگی می شویم، این منتقد به این دلیل که در این زمان می تواند کنترل امور را به طور موفقیت آمیزی به دست گیرد تقویت می شود. در این زمان، او مصرتر و باور پذیرتر شده و صدای او بلندتر می شود. سعی می کند با منع شما از انجام کاری متفاوت از شما محافظت کند. اغتشاشات فکری، احساس بیهودگی، سؤال درباره اینکه زندگی چه هدفی دارد؟ و ناتوانی در درک شادی و لذت بردن از علائم افسردگی هستند.

افسردگی در نوجوانان 

افسردگی هیجانی است که همگی ما به نحوی با آن آشنا هستیم، اما شکل آن در نوجوانان بسیار متفاوت با بزرگسالان است. گوشه گیری، نافرمانی مقابله ای و یا زورگویی در نوجوانان خود نمونه هایی از این تفاوت ها است. همچنین پژوهش های متعددی که در مورد افسردگی انجام گرفته نشان می دهند ۴۰ تا۶۰ درصد کسانی که در نوجوانی مبتلا به افسردگی بوده اند، در بزرگسالی نیز دوره هایی از این اختلال را خواهند داشت. آشنایی با نشانه های این بیماری کمک می کند تا بتوان هر چه سریعتر آن را تشخیص داد. با توجه به اهمیت این موضوع و نقش تأثیرگذار والدین میتوان خطر ابتلا به افسردگی در جامعه را با افزایش آگاهی والدین در مورد شیوه تربیت و توجهی که به نیازها، عواطف و رفتار با فرزندان خود باید داشته باشند به نحو بسزایی کاهش داد.

والد آگاه بودن یکی از دشوارترین اما پر بها ترین وظایف پیرامونی ماست. در جایگاه والدین، ما می خواهیم وظایفمان را درست انجام دهیم، در حالی که هیچ گونه آموزشی ندیده ایم و در اکثر موارد سردرگم پیش می رویم و صرفا با امیدواری تلاش بر حل مسائل داریم‌.

به عنوان پدر و مادر خاطر جمع هستیم که اوضاع خوب پیش می رود تا زمانی که در مدرسه نسبتا شاد به نظر می رسند ودوستان و دلبستگی هایی در زندگی دارند و ما می توانیم تا حدی با آنها ارتباط برقرار کنیم. والدین نوجوانان انتظار تغییرات خلقی کم و زیادی دارند. چالش و جنجال با صاحبان قدرت ۔ والدین - بخش طبیعی دوران نوجوانی می باشد. با این حال والدین نوجوان افسرده بودن می تواند تجربه خیلی دلسرد کننده و توان فرسایی باشد.

 افسردگی یکی از رایج ترین مشکلات دوران نوجوانی است که حدود ۱۵ درصد از نوجوانان را مبتلا می کند. این مسئله غالبا تغییرات زیاد و نگران کننده ای را در رفتار پاسخ های هیجانی و ارتباط با نزدیکانشان ایجاد می کند. پی بردن به اینکه فرزندتان افسرده شده معمولا دوره بسیـار سختی برای والدین است. ممکن است گاهی اوقات از بعضی مشکلات باخبر باشید، با این وجود علت آن را نفهمیده باشید. شاید از اینکه چه عکس العملی به فرزندتان نشان دهید اطمینان ندارید و بترسید که اوضاع را بدتر کنید.

شاید ندانید چه درمانی قابل استفاده است؟ یا اینکه آیا نیازی به درمان دارید؟ و برایتان سؤال است که آیا پدر و مادرهای دیگری نیز مثل شما احساس ناامیدی می کنند؟ و چنین مشکلاتی دارند؟ دغدغه اصلی والدین در درجه اول تأمین نیازهای جسمی فرزندانشان است. چرا که عدم توجه به این گونه نیازها، کودک را در معرض خطر جدی قرار می دهد و حال آنکه اندکی تلاش و مراقبت اینگونه نیازهای حیاتی را برآورده خواهد ساخت. احتمالا همه شما این اصل مهم و حیاتی را شنیده اید که «پیشگیری مهم تر از درمان است». بدین ترتیب که اگر والدین، معلمان تصورات غیر عقلانی و باورهای نادرست درباره تربیت نوجوانان را از ذهن خود بیرون برانند و گوش شنوایی برای مشکلات و مسائل آنها داشته باشند، همدلی را جایگزین نصیحت کنند و بدانند مخالفت ها و زیر سؤال بردن های جزئی نوجوان در دوره ای که مقدمه ای برای تشکیل هویت است از وقوع هرگونه اختلال عاطفی - هیجانی پیشگیری خواهد شد. 

البته برای حل مشکلات حاد و دشوار، مشاوره با متخصصان امری ضروری است، اما آشنایی با اصول و خطاهای رایجی که والدین در تربیت فرزندان خود مرتکب می شوند می تواند کمک بسیار موثری برای پدران و مادران عزیز باشد. زمانی که به توضیحات شخص افسرده گوش می دهیم، بر  اساس تجربیاتمان تصویری از احساس او در ذهن مان شکل می گیرد. درمی یابیم که افسردگی اش واکنشی به مجموعه ای از احساسات منفی است که مرتبا با آن دست و پنجه نرم می کند و دائم سعی می کند بر آن فائق آید. طبقه‌بندی نشانه ها، تعیین میزان شدت علائم و اثرشان بر زندگی روزمره و بر عملکرد فرد اهمیت زیادی دارد. در نوجوانان تحریک پذیری از علائم خاص افسردگی می باشد و به دنبال این خصیصه نوجوان با خانواده، دوستان و معلمانش دچار تعارض و کشمکش می شود که این خود می تواند منجر به وخیم تر شدن سیکل معیوب افسردگی می شود‌.

زمانی که نوجوان افسرده شده و پیرامونش تبدیل به چرخه ای معیوب شده، مسائل دیگر بسیار اسفناک به نظر می رسند. اگرچه به عنوان یک پدر یا مادر می خواهید به فرزندتان کمک کنید اما ممکن است بی تفاوتی و خصومتش شما را عصبانی و خشمگین نماید. اگر واقعا راهی پیش روی خود نمیبینید، این درست همان جایی است که او به کمک شما نیاز دارد اما پشتش را خالی کرده اید. به جای حل مشکلاتش، هیجان شدیدی برای خودتان و نوجوانتان  به وجود آورده اید که دیگر آنطور که باید توانایی رسیدگی به مشکلاتش را ندارید در چنین شرایطی حتما از مشاوره خانواده و مشاوره متخصص در حوزه بهداشت روان نوجوان کمک بگیرید.

منبع: دکتر ترانه موذنی