نبود نقشه‌های مختلف درباره تاریخ سکونت ارامنه در ایران/کلیسا تعداد کمی از نسخ را در اختیارم قرار داد

به گزارش ایلنا از اصفهان، در کتاب "ارامنه جلفای نو در عصر صفوی" سعی شده به ترتیب تاریخی دلیل کوچ ارمنی‌ها به ایران و نحوه استقرار آنان در ایران و شکل‌گیری جلفای نو و نحوه ارتباط آنان با شاه صفوی و در نهایت نقش آنان در اقتصاد و تجارت منطقه اشاره شود.

نشست نقد و بررسی این کتاب تاریخی با حضور نویسنده آن و همچنین اساتید دانشگاه، در مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان برگزار شد. در این نشست تلاش شد که در عین معرفی نکات مثبت و برجسته کتاب، به بیان نقدهایی درباره آن نیز پرداخته شود.

دکتر نزهت احمدی، عضو هیئت علمی دانشکده تاریخ دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به این کتاب و ابراز خرسندی از چاپ آن، گفت: بنده سالیان سال در محله عباس آباد اصفهان در نزدیکی ارمنی، یهودیان و زرتشتی‌ها بوده و با آنان زندگی کرده‌ام و تقابل فرهنگی فراوانی با آنان داشته‌ام.

تصحیح برخی اشتباهات موجود در کتاب/ سندهای عالی و بکر برای دانشجویان

وی با اشاره به لفظ " ارامنه" بیان کرد: بر روی جلد ارمنی‌ها با جمع عربی به کار رفته که از نظر لغوی کاملا اشتباه است و بهتر بود به جای آن از ارمنی‌ها استفاده می‌شد که امیدوارم در چاپ‌های بعدی این کلمه درست شود.

عضو هیئت علمی دانشکده تاریخ دانشگاه الزهرا(س)، با بیان اینکه این کتاب برای بسیاری از دانشجویان که در این عرصه فعالیت می‌کنند مفید است، تصریح کرد: در این کتاب سندهای بسیار عالی و بکری مشاهده می‌شود که بیشتر بخش‌های کتاب نیز حول و حوش همین اسناد بوده است.

ای کاش وضعیت جلفا بیش از گذشته معرفی می‌شد

وی با اشاره به استفاده از نام‌های فراوان در این کتاب، بیان کرد: بهتر است اسامی لاتین به کار رفته در کتاب بیان شود چون خواندن اسامی برای افراد ناآشنا بسیار دشوار است.

احمدی با بیان اینکه بهتر بود در کتاب وضعیت شهرجلفا، اهالی شهر و ویژگی‌های رفتاری آنان در کتاب بیشتر مشخص می‌شد، اظهار داشت: نقش ارمنی‌ها در اقتصاد و تجارت و روند تاریخی آن خیلی مهم است و موجب درک بهتر این کتاب خواهد شد.

وی به نقل و قول‌های فراوانی که در کتاب ذکر شده اشاره کرد و گفت: گاهی یک صفحه یا حتی بیشتر به این نقل و قول‌ها اختصاص یافته که موجب از بین رفتن یکدستی کار و حتی بهم‌ریختن تمرکز خواننده می‌شود.

اشاره به جلفای نو در کتاب

احمدی افزود: بهتر بود در آخر هر فصل چکیده مطالب گفته شده در آن بخش به صورت یک پاراگراف ذکر می‌شد که در اینجا جای آن خالی است.

وی به کلمه " جلفای نو" اشاره کرد و ادامه داد: در جلد کتاب به جلفای نو اشاره شده و انتظار می‌رود که نویسنده در مورد ارمنی‌های جلفای نو نوشته‌ای را ارائه دهد اما زمانیکه کتاب را به طور کامل مطالعه می‌کنید متوجه می‌شوید که کمتر به این قضیه پرداخته شده است.

پاسخ نویسنده کتاب به انتقادات مطرح شده

در ادامه شکوه‌السادات اعرابی هاشمی نویسنده کتاب "ارامنه جلفای نو در عصر صفوی" با ابراز خرسندی از نمایش این کتاب و نقد منصفانه آن، افزود: در صحبت‌های بزرگواران بیشتر از همه به نقل و قول‌های اضافی ایراد گرفته شد در حالیکه این نقل و قول‌ها ترجمه‌ای از متون ارمنی بود که به فارسی ترجمه شد. 

وی افزود: در واقع من صلاح دیدم تا برای استفاده محققانی که به این منابع دسترسی ندارند این نقل و قول‌های هرچند زیاد در کتاب ذکر شود.

تعداد اندک نقشه‌های موجود درباره ارامنه

نویسنده کتاب "ارامنه جلفای نو در عصر صفوی" در مورد علت استفاده کم از نقشه در این کتاب، گفت: باید بگویم که در این زمینه هیچ نقشه‌ای در دسترس نبود اما خودم تلاش کردم با توجه به شواهد تاریخی نقشه‌ای تهیه کنم و تصویر آن را در صفحات آخر کتاب گذاشته‌ام.

وی با انتقاد از نحوه عملکرد کلیسای وانک، تصریح کرد: اینکه چرا در یک جا نام کلیسای وانک آمده و جای دیگر نه، مربوط به نحوه همکاری مسئولان این کلیسا بود. آنها تنها مقداری از نسخ را در اختیارم قرار دارند و در انتها نیز تعداد زیادی از کتاب را به عنوان هدیه از من دریافت کردند.

وی با اشاره به ویراستاری متن، گفت: ویرایش متن نیز توسط بنده انجام گرفت و برای نام‌های لاتین نیز تا آنجا منابع کافی در دسترس داشتم استفاده شده که امیدوارم در چاپ‌های آینده به این مبحث نیز توجه شود.