بهرغم هشدارها درباره خشکسالی و بیآبی در استان اصفهان؛
کشت برنج در بخشی از اصفهان ادامه دارد/تداوم تجمعات کشاورزان برای دریافت حقابه/مصرف ۷۵ درصد منابع آبی استان توسط بخش کشاورزی
بیش از یک دهه است که اصفهان با خشکسالی روبرو است و به گفته هاشم امینی مدیرعامل آبفا استان اصفهان خشکسالی امسال در 53 سال گذشته کم سابقه بوده است.
به گزارش ایلنا از اصفهان، خشکسالی های پی در پی سبب شده کشاورزان اصفهانی با مشکل مواجه شوند و تا کنون چندین بار برای رساندن صدای اعتراضشان به وضعیت موجود، در مکانهای مختلف تجمع کنند. آخرین تجمع آنها ، نهم مهرماه بود که کشاورزان منطقه «براآن شمالی» در روستای وجاره اصفهان دورهم جمع شده و خواستار پیگیری مطالبات صنفی خود بودند.
بخش کشاورزی در اصفهان تا ۷۵ درصد منابع آب را مصرف میکند
سال های گذشته در صورت عدم تخصیص حقابه به کشاورزان، آن ها با حفر چاه عمیق و یا عمیق تر کردن چاه های موجود، به آب دست پیدا کرده و کشت انجام می دادند، اما حالا معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی استان اصفهان در ارتباط با خشکسالی می گوید: بخش کشاورزی در استان در سالهای اخیر بین ۷۰ تا ۷۵ درصد منابع آبهای سطحی و زیر زمینی را مصرف کرده است. اصغر محسن زاده کرمانی با اشاره به اینکه آمار مصرف آب در بخش کشاورزی به وسیله آب منطقه ای و با کسر میزان مصرف در بخش صنعت و شرب محاسبه میشود، اضافه می کند: با فرونشست زمین در سالهای اخیر و کاهش ۳۵ درصدی آبهای زیر زمینی؛ ۲۸ درصد آب کشت پاییزه و بهاره از منابع سطحی و ۷۲ درصد از منابع زیر زمینی تامین شده است.
محسن زاده کرمانی با اشاره به اینکه میزان کشت به چرایی و چگونگی الگوی کشت برمیگردد، می افزاید: یک افق پنج ساله برای الگوی کشت در استان اصفهان تعریف و ابلاغ شد که بر اساس آن میزان آب اختصاصی بخش کشاورزی در آب زیر زمینی و سطحی، ۲ میلیارد و ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب برای وضعیت عادی، ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب برای زمان کم آبی سطحی و یک میلیارد و ۴۴۴ میلیون متر مکعب برای وضعیت کم آبی در استان اصفهان در نظر گرفته شده است.
وی اشاره می کند: طبق اطلس کشت، ۱۲۸ محصول پرمصرف استان اصفهان با میزان آب مصرفی مشخص و متناسب با اراضی کشت شناسایی شده است؛ این استان دارای ۵۶۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی است که به دلیل کمبود منابع آبی حدود ۲۰۰ هزار هکتار از این اراضی زیر کشت محصولات زراعی و باغی رفته است.
کشت برنج با وجود کم آبی و خشکسالی
با وجود تداوم خشکسالی و بنابر اعلام حسن ساسانی مدیرعامل آب منطقه ای اصفهان که ذخیره سد زاینده رود را کمتر از 15 درصد اعلام کرده است، همچنان شاهد کشت گیاه آب بر برنج در اطراف اصفهان هستیم. کشاورزان روستای رارا و دستنا و روستاهای اطراف و شهرستان هایی مانند فلاورجان و بادرود از جمله مناطق نزدیک به شهر اصفهان هستند که بدون توجه به خشکسالی اقدام به کشت برنج کرده اند. این درحالی است که طبق مصوبه جهاد کشاورزی کشت برنج در استان هایی با بارش بیش از 800 میلیمتر در سال مجاز است و اصفهان با کمتر از 240 میلیمتر بارندگی قابلیت کشت این محصول را ندارد. برنج کاران تمایلی به مصاحبه و گفت وگو ندارند و حرف اصلی شان این است که ما حقابه داریم و سال ها اینجا برنج کشت کردیم و به این کار نیز ادامه می دهیم.
افزایش کشت برنج به دلیل گرانی این کالای اساسی
افزایش مداوم قیمت برنج و پیش بینی ها از بازار این کالای اساسی سبد خانوار، احتمالا دلیل اصلی کشت این محصول آب بر برای کشاورزان است. باید گفت برنج با برند لنجان از قیمت سی و پنج تا چهل هزار تومان به ازای هرکیلو به 57 هزار تومان رسیده است و چنین قیمتی قطعا برای هر کشاورزی وسوسه کننده است. البته فعالان محیط زیست از جمله محمد کوشافر عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است کشت برنج در حاشیه حوزه زاینده رود امری ضروری برای تغذیه آبخوان ها و سفره های زیر زمینی در این منطقه است تا شاهد فرونشست زمین نباشیم؛ اما در حال حاضر نه آب برای کشت برنج به اندازه کافی وجود دارد و نه اینکه صد درصد کشت انجام شده در حاشیه حوزه زاینده رود است.
کاهش سطح زیر کشت در پاییز
البته معاون جهاد کشاورزی استان اصفهان می گوید که آن قسمت از زمینهای کشاورزی که در حوزه زایندهرود قرار گرفته و دارای چاه و قنات هستند امکان کشت در میزان کم را دارند؛ بر این اساس بیآبی دلیلی بر توقف کشت پاییزه نخواهد بود.
اصغر رستمی اظهار میکند: فقط با توجه به شرایط موجود سطح زیر کشت کاهش مییابد؛ زیرا رودخانه به عنوان اصلیترین منبع تأمین آب کشاورزی، اکنون بدون آب است. با این حال امکانات لازم برای کشت از سوی دولت به کشاورزان ارائه میشود و انجام کشت، به میزان آب در دسترس کشاورز بستگی دارد.
وی تاکید می کند: با توجه به کمآبی به کشاورزان توصیه میشود کشت پاییزه خود را متناسب با میزان آب در دسترس انجام و اولویت کشت را به گندم و جو اختصاص دهند.
تجمعات مکرر کشاورزان و نمایندگان منفعل اصفهان
اما کشاورزان با این توصیه ها قانع نشده اند.؛ مانند روز جمعه گذشته که شاهد تجمع کشاورزان منطقه براآن شمالی بودیم. در این تجمع عباس مقتدایی یکی از پنج نماینده مردم اصفهان نیز حضور داشت و گفت: اگر دولت برای رفع مشکل زاینده رود به اصفهان سفر نکند، مردم اصفهان برای پیگیری حقابه شان به تهران خواهند آمد.
این کلام در حالی منعقدشده است که در جلسات مجمع نمایندگان استان اصفهان در مسائل مختلف ازجمله آب از بیست و یک نماینده کمتر از ده نفر شرکت کرده و به یک جمعبندی واحد در این بخش نرسیدند. شاید آقای مقتدایی نیز بهعنوان نماینده فراموش کرده است که مردم برای پیگیری همین مسائل نماینده انتخاب میکنند وگرنه رفتن دستجمعی به تهران برای پیگیری مطالبات سادهترین راهکار است.