در نشست «نمای نزدیک، هنرمند» گالری ماه مهر مطرح شد:
مسلمیان و تلفیق هنر با دغدغه‌های روشنفکری
نشست نقد و بررسی آثار نصرت مسلمیان عصر روز یکشنبه ۲۳ تیرماه با حضور علیرضا سمیع‌آذر و حمید سوری در برنامه «نمای نزدیک، هنرمند» گالری ماه مهر برگزار شد.
ایلنا: نخستین برنامه «نمای نزدیک، هنرمند» گالری ماه مهر به بررسی آثار نصرت مسلمیان اختصاص داشت که در این نشست علیرضا سمیع‌آذر، این نقاش باسابقه را هنرمندی دانست که هنر را با دغدغه‌های روشنفکری ارائه می‌دهد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی گالری ماه مهر، سمیع‌آذر، مسلمیان را هنرمندی دانست که هنرش را با دغدغه‌های روشنفکری و با بیانی قدرتمند ارائه می‌دهد و باتقسیم آثار او به دو دسته، گفت: مجموعه پرتره‌های انتزاعی و آثار ترکیبی، دو دسته آثاری هستند که می‌توان نگاه مسلمیان را در این دو دسته آثار بررسی کرد. در پرتره‌های انتزاعی این هنرمند که آثار قابل توجه او را تشکیل و باعث شهرت مسلمیان در خاورمیانه شدند که اتفاقا مارکت هنر نیز از آن استقبال کرد؛ ما بوم‌هایی را می‌بینیم که اغلب مربع هستند و نوعی فیگور اسطوره‌ای را نشان می‌دهند. در این آثار با چشم‌هایی که بیشتر سیاه هستند و گویی غم دوران را به همراه دارند روبرو هستیم. در این مجموعه تاکید بر روی چشم هاست و گویی مخاطب تراژدی را شاهد است. در این آثار انگیزه هنرمند مبهم و هیچ چیز تراژیکی وجود ندارد اما اضطراب و نگاه اکسپرسیو بر یک تصویرگری مبتنی بر نگارگری و غیر واقع‌گرایانه با تاکید بر چشم‌های اندوهگین به نوعی نشان می‌دهد پرتره غم دوران را با خود به همراه دارد.
وی افزود: اما در آثار ترکیبی هنرمند زبان استعارهٔ پیچیده‌ای مست‌تر است و البته تاثیرگذاری این دسته از آثار نیز کمتر است. در این آثار هنرمند به دغدغه‌های تاریخی خود می‌پردازد و مخاطب با خوانشی دشوار روبرو است. نوع تفسیر در این آثار روایت گونه است و با زبان پیچیده‌ای روبرو هستیم. این آثار با پس زمینه تک رنگ و سایز بزرگ هستند که در این مجموعه فضای اکسپرسیونیستی کمتر است و رنگ‌ها معنا و ظرفیت معنا‌شناختی دارند. در هر رنگ معنای نهفته است که با طراحی فیگورهایی استعاره و روایتی را در اثر شکل می‌دهد.
این کار‌شناس و منتقد هنری در ادامه گفت: اما نکته‌ای که باید در آثار مسلمیان به آن اشاره کرد، نگاه جنسیتی است که او در آثارش به آن توجه دارد. در آثار مسلمیان ما با مردانی روبرو هستیم که شمایل واقعی دارند و با خود بار معنایی و حتی زمانی دارند. مردان در این آثار به عالم واقع تعلق دارند و حتی در مورد برخی از آن‌ها می‌توان صورت مثالی تعیین کرد. اما زن در آثار مسلمیان از کیفیت نگارگری ایرانی برخوردار است و بیشتر صنم‌هایی الهه گونه هستند که در عالم غیر واقع حضور دارند. بنابراین زن در آثار مسلمیان به نشانه‌های تغزلی بدل می‌شوند ولی مردان دارای تاریخ و جغرافیا هستند.
وی ادامه داد: در این آثار روایت گونه ما گویی شاهد هستیم که زن‌ها قربانی ظلم و جهل مردانی هستند که در طول تاریخ وجود داشته‌اند و مردان همیشه مسبب اندوهی هستند که بر زن‌ها رفته است. بر همین اساس است که ما با زنانی روبرو هستیم که در عالم انتزاع و اسطوره هستند و مردان به دنیای واقع تعلق دارند.
در ادمه این مراسم حمید سوری نیز مسلمیان را هنرمندی، «اندیشمند – نقاش» عنوان کرد و گفت: مسلمیان هنرمندی است که تعادل بیان ظرفیت‌های نشانه‌شناختی و ابعاد زیبا‌شناسانه نقاشی را در آثارش برقرار کرده است. آثار او هم لایه‌های پیچیده با بیانی متنوع را نشان می‌دهد و هم ظرفیت زیبایی‌شناسانه دارند. لایه‌های پچیده و نشانه‌های متنوع، گویای فضای تراژیک دوران ما هستند که مسلمیان آن‌ها را با جسارت فوق العاده‌ای ارائه می‌دهد و راه حل‌های خودش را با زبان بصری انتخاب می‌کند.
وی افزود: موضوع در آثار مسلمیان پررنگ است و پیام و ایده هنرمند شانه به شانه وجهه نقاشانه‌اش پیش می‌رود. ویژگی مهم آثار مسلمیان به دنیای پرتناقض آثارش مرتبت می‌شود. در آثار مملو از تناقض این هنرمند شاهد هستیم که دنیای تکه تکه جهان معاصر به صورت نقاشانه ارائه شده است.
این منتقد هنری با اشاره به زندگی پرتناقض دنیای معاصر گفت: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که کلاژگونه است و بسیاری از عناصر غیرمتجانس در کنار هم فرهنگ معاصر را شکل داده‌اند. مسلمیان این دنیای پر از گسست را در آثارش به وسیله رنگ‌ها و فیگور‌ها که در یک دنیای اکسپرسیو قرار دارند با بیانی قدرتمند در کنار هم می‌چیند. در تفسیر این آثار ما با نگاه هویتی سر و کار داریم، پس باید آثار مسلمیان را به دنیای هنر پست مدرنستی نسبت دهیم. زیرا در این دست آثار ما همچون دوران مدرن به دنیای فرمال و بافت پایبند نیستیم و مسلمیان فرا‌تر از این نگاه می‌رود و دنیای کلاژگونه زندگی معاصر را با بافت‌هایی که با رنگ‌ها ارتباط ندارند در مقابل مخاطب قرار می‌دهد. البته باید به این نکته اذعان کرد که قدرت مسلمیان در حدی است که این دنیای گسست را آنگونه ارائه می‌دهد که این گسستگی و تناقص ما را آزار نمی‌دهد و وجه نقاشانه هنرمند بر این دنیای کلاژگونه قالب است.
سوری با اشاره به این موضوع که در آثار مسلمیان آرمانگرایی کمتر دیده می‌شود گفت: در آثار اولیه او شاهد نوعی آرمانگرایی بودیم، اما آثار یک دهه اخیر این هنرمند از دنیای ایدئولوژیک دور شده و تراژدی را با پیامی نامشخص ارائه می‌دهد. اگرچه قرائت سیاسی در این آثار وجود دارد، ولی بیان ایدئولوژی در آثار متاخر او دیده نمی‌شود. همچنین در این آثار حس تراژیک وجود دارد اما مخاطب آزاد به قرائت خود است.
این نشست با طرح مسائلی در مورد طراحی در نقاشی پست مدرنیستی و نگاه مارکت هنر به طراحی در دنیای نقاشی امروز، بر اساس آثار مسلمیان از سوی علیرضا سمیع آذر و حمید سوری دنبال شد و در پایان این دو کار‌شناس و منتقد هنری به سوالات حاضرین در مورد آثار نصرت مسلمیان پاسخ دادند.
