نشست صمیمانه آموزش زبان فارسی به کودکان مناطق دوزبانه

به گزارش ایلنا، دهریزی، دبیر نشست در آغاز این نشست گفت: یکی از چالش برانگیزترین بحث‌های زبان آموزی، آموزش زبان فارسی به کودکانی است که زبان مادری‌شان زبانی غیر از فارسی است و به دو زبانه یا چندزبانه معروفند. ظاهراً برای این گروه از زبان آموزان سه صورت ممکن و متصور است: 

گروه اول: فقط بر زبان مادری تأکید دارند و پذیرش زبان فارسی را دردناک می‌دانند. حتی ممکن است آموختن زبان فارسی را نوعی تهاجم فرهنگی بدانند. 

گروه دوم: فقط تأکید بر زبان فارسی دارند و تعصب چندانی نسبت به زبان مادری ندارند و در مواردی از سخن گفتن به زبان مادری پرهیز می‌کنند. 

گروه سوم: بر حفظ زبان مادری تأکید دارند و از آموختن زبان فارسی استقبال می‌کنند و آن را یک ضرورت اجتناب ناپذیر می‌دانند. در واقع نوعی نگاه هم‌زمانی به زبان دارند و هر کدام از زبان‌ها را در جای خودشان استفاده می‌کنند. 

وی پیرامون اهمیت زبان فارسی در ادامه بیان کرد: براساس قوانین کشور و سیاست‌های کلان وزارت آموزش و پرورش، کلیه‌ی آموزش‌ها در دوره‌های تحصیلی با زبان فارسی معیار صورت می‌گیرد. به هرحال زبان فارسی به عنوان یکی از نمادهای ملی است و عامل انسجام، یکپارچگی، هماهنگی و همسویی ملت ایران است. 

دهریزی افزود: سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز به عنوان متولی اصلی تربیت دوره‌ی اوان کودکی نسبت به نقش و جایگاه زبان و زبان‌آموزی در تربیت کودک مسئولیت دارد و به دنبال تدوین راهنمای برنامه‌ی زبان‌آموزی، آموزش مربیان، هماهنگی با آموزش‌های دبستانی، آماده کردن خانواده‌ها و غیره است. 

علوی مقدم درباره پدیده دوزبانگی گفت: دوزبانگی پدیده‌ی غالبی است؛ اما در نظام آموزشی آن طور که شایسته است جدی گرفته نشده است. دو زبانه‌ها به طور طبیعی زبان فارسی را زبان دوم خود می‌دانند. آن‌ها آموزش جداگانه‌ای را می‌طلبند. حضور دو زبانه‌ها در کنار تک زبانه‌ها ممکن است سبب شود که افراد دوزبانه احساس ضعف و کمبود کنند و سرخورده شوند. 

وی در ادامه جلسه پیرامون اقدامات صورت گرفته در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی برای این موضوع گفت: در این سازمان، کارگروه‌هایی تشکیل شده و برنامه‌ریزی‌هایی نیز صورت گرفته است؛ از جمله تولید بسته‌های آموزشی با هدف آماده کردن کودکان برای ورود به دوره‌ی دبستان و رویکرد ما در سازمان پژوهش، رویکرد ارتباطی و برقراری ارتباط محیطی است؛ با محوریت بازی، کار گروهی، فعالیت نشاط‌مند و غیره است. 

کلانتری، سرپرست مرکز پژوهشی آموزش و پرورش روستایی، عشایری و چندزبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: برنامه‌ریزی برای پیش دبستانی در اولویت و یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی در جهان امروز است. تحقیقات میدانی نشان می‌دهد، کودکانی که در دوره‌ی پیش دبستانی شرکت می‌کنند در زبان آموزی موفق‌ترند. 

وی درباره نوع دوزبانگی در میهن عزیزمان گفت: نوع دوزبانگی در ایران «متوالی» است؛ یعنی کودکان دوزبانه ابتدا زبان مادری را یاد می‌گیرند و سپس با ورود به دبستان زبان دوم را یاد می‌گیرند. 

در پایان نیز دو تن از حاضران پرسش‌های خود را مطرح کردند و مهمان‌های نشست به آن‌ها پاسخ دادند. همچنین مسعود تهرانی فرجاد، مدیرکل پژوهش سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز نقطه‌نظرات خود را در خصوص مقوله‌ی دو زبانگی مطرح کرد و تجربه‌های میدانی خود را در این خصوص بیان کرد.