«گرزان» بازی فراموش ناشدنی مردمان کُرد / تصویر

ایلنا: داستان‌ها و بازی‌ها همواره در میان اقوام مختلف سینه به سینه به دست آیندگان می‌رسد که در باطن حامل پیامی‌ست در خور تامل.

به گزاش خبرنگار خبرگزاری ایلنا در ثلاثباباجانی، بازی گرزان نیز یکی از همین بازی‌های‌ست که در میان اقوام کرد سینه به سینه منتقل شده است.

این بازی گرچه امروز با توجه به شرایط زمانی کمرنگ‌تر از قبل شده است، اما در گوشه و کنار استان‌های کردنشین هنوز شاهد آن هستیم.

پیام این بازی را می‌توان از بین رفتن عدم اعتماد به نفس و ترس در بازیکنان بازی و تقویت سرعت و چالاکی آن‌ها و همچنین هماهنگ ساختن اعصاب و عضلات بدن با همدیگر است.

در این بازی تعداد بستگی به افراد شرکت‌کننده دارد و برخلاف بعضی از بازی‌ها تعداد مشخصی برای آن وجود ندارد.

بازی " گرزان " مانند هر بازی دیگر دارای ابزاری است که در آن به‌کار می‌رود و ابزار مورد نیاز برای این بازی چند عدد پارچه ۲ متری است که تعداد پارچه‌ها با توجه به تعداد افراد شرکت‌کننده در بازی متغیر است.

افراد از این پارچه‌ها، همچنان که از نام بازی پیداست به عنوان گرز برای ضربه زدن به حریف و تیم مقابل استفاده می‌کنند و وظیفه تیم مقابل محافظت از گرزهاست تا به دست تیم مقابل نیافتد و از آن ضربه نخورند.

معمولا برای ساختن گرز از " پشتۆێن "(کمربند لباس‌های محلی که فرد آن را دور کمر خود می‌پیچد) یا " گۆریس "(طنابی که از آن برای بستن سیاه‌ چادر) استفاده می‌شود و با چندبار گره زدن محکم سر این طناب‌ها گرزهای پارچه‌ای برای بازی مورد نظر به وجود می‌آید.

زمین بازی نیز، معمولا چمن و به شکل دایره است و شعاع آن نیز بستگی به تعداد افراد تیم دارد و هرچه افراد زیادتر باشند شعاع دایره زیادتر است.

شرح بازی

در ابتدا افراد شرکت‌کننده در بازی به دو گروه تقسیم می‌شوند که با شیر و خط انداختن(قرعه انداختن) یکی از تیم‌ها به عنوان مهاجم(بیرون دایره) و دیگری به عنوان مدافع(در وسط دایره) از گرزها در زمین بازی حضور خواهند یافت که در طول بازی با توجه به عملکرد و چابکی هر تیم جای آن‌ها عوض می‌شود و طبق قوانین بازی تیم مهاجم همواره از جایگاه بالایی در بازی برخوردار است.

با مشخص شدن افراد هر تیم، بازیکنان هر دو تیم که در محوطه بازی حاضر شده با کمک هم یک دایره رسم می‌کنند تا که بگویند این فقط یک بازی و سرگرمی است و چنان که گفته شد شعاع آن بستگی به تعداد بازیکنان دارد.

بعد از رسم دایره، گرزهایی(۳ یا ۴ گرز) را که با پارچه و طناب درست شده را در چند نقطه از دایره و در امتداد خط به طرف مرکز دایره قرار می‌دهند و از آن محافظت می‌کنند تا تیم رقیب این گرزها را تصاحب نکند و در غیر این‌صورت باید متحمل ضرباتی باشند که از طرف تیم مقابل و به‌وسیله‌ گرزها بر آن‌ها وارد می‌شود و در آن‌صورت برای رهائی از این ضربات باید با پا به پای یکی از بازیکنان حریف ضربه وارد کنند تا جای آن‌ها با جای حریف عوض شده و از اول بازی را ادامه دهند.

بازیکن یا بازیکنانی که گرز به دست دارند باید از کنار و بیرون دایره به سایرین حمله و آن‌ها را بزنند و آن‌ها نیز با دفاع و گریز از ضربات گرز حریف، حق زدن او را با پا دارند.

در ضمن این امکان هم وجود دارد تا بازیکنانی که بیرون از دایره هستند با هوشیاری و قدرت خود بازیکنان داخل دایره را به بیرون بکشند به شرطی که به پای آن‌ها ضربه وارد نشود و با این کار از تعداد بازیکنان حریف در وسط دایره کم کرده و در نتیجه راحت‌تر می‌توانند گرزها را تصاحب نمایند و در هنگام تصاحب گرز، طبق قانون بازی باید آن افرادی که از دایره بیرون کشیده شده‌اند برای تحمل ضربات گرز، دوباره به درون دایره بازگردند.

قوانین بازی گرزان

این بازی همچون سایر بازها دارای قوانین خاص خود است تا در روند و خلال بازی، اختلالی به وجود نیاید.

۱) کسی که در داخل دایره است و می‌خواهد بازیکن حریف را با پا بزند، نباید از دایره خارج شود و باید هنگام زدن پای حریف دستانش در داخل و یا روی خط دایره و بروی زمین باشد.

۲) بازیکن حریف هنگام حمله با گرز، تنها از ناحیه‌ی کمر به پائین می‌تواند بازیکنان حریف را بزند.

۳) در هنگام ضربات گرز، بازیکنان درون دایره می‌توانند با کشیدن گرز و گرفتن آن از دست حریف دوباره آن‌را در محل خود و در درون دایره قرار دهند و از واگذاری دوباره‌ی آن جلوگیری کنند تا زمانیکه به پای یکی از بازیکنان حریف ضربه بزنند و جای خود را با آن‌ها عوض کنند.

این بازی که بیشتر در زمان تفریح انجام می‌شود در سرعت و چالاکی بچه‌ها تاثیر به‌سزائی خواهد داشت.

گزارش و عکس: محمود رحیمی