در گرامیداشت حامیان نسخ خطی مطرح شد؛
دوستان افغانی‌ام پرسیدند چرا به آقای هاشمی این‌همه توهین می‌شود؟/ آیت‌الله را همه سیاستمداران دنیا می‌شناختند
مراسم پانزدهمین دوره گرامیداشت حامیان نسخ خطی عصر امروز در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، غلامرضا امیرخانی (معاون کتابخانه ملی) ابتدای این همایش با اشاره به درگذشت و فقدان آیت‌الله هاشمی گفت: جا دارد در هفتمین روز درگذشت آیت‌الله هاشمی از فعالیت‌های ایشان در حوزه کتاب و نسخ خطی یادی کنیم. دوره قبلی همایش گرامیداشت حامیان نسخ خطی با پیام ایشان برگزار شده بود. پیامی که واقعا خودشان نوشته بودند، نه اینکه شخص دیگری برایشان بنویسد.
امیرخانی سپس با تاکید بر رابطه عمیق دو کشور ایران و افغانستان تاکید کرد: در این دوره از تلاش‌های علمی آقای نجیب مایل هروی تحلیل می‌کنیم. رابطه ایران و افغانستان همیشه رابطه‌ای برادرانه بوده و فرهیختگان و دانشمندان دو کشور هیچگاه خودشان را از یکدیگر جدا ندانسته‌اند. حتی 7 سال پیش که شرایط سیاسی ایران تا حدودی هیجانی شده بود و در جمع گروهی از دوستان افغانستانی بودم؛ پرسیدند چرا در کشور ما با آقای هاشمی این‌گونه رفتار می‌شود و مورد توهین قرار گرفته‌اند.
نجفقلی حبیبی (دبیر علمی پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی) نیز ابتدای سخنانش درباره آیت‌الله هاشمی اظهار داشت: شخصیت آقای هاشمی نه فقط برای ما بلکه برای سیاستمداران جهان نیز شناخته شده بود. او همیشه به مسائل کلان سیاسی توجه داشت و اقدامات بزرگی هم انجام داده است. همین کتابخانه ملی ایران در زمان ریاست جمهوری او به صورت جدی پا گرفت.
او سپس در توضیح کوتاهی درباره پانزدهمین همایش گرامیداشت حامیان نسخ خطی یادآور شد: با اصلاح آیین‌نامه تصمیم گرفته شد تا این جشنواره هر دو سال یک بار برگزار شود تا فرصت برای کار روی آثار بیشتر شود. همچنین با اضافه شدن بخش‌های صحافی، مرمت، کتابداری و... در حوزه نسخ خطی این همایش تا 15 رشته گسترش یافته است.
حبیبی افزود: همایش امسال در دو بخش اصلی شامل فهرست‌نگاری، مرمت، نسخه‌پژوهی و.. و بخش جنبی با تمرکز بر فعالیت‌های اهداکنندگان، کتابداران و... کلید خورد. نهایتا 30 تن از کارشناسان کار داوری 259 اثر از 150 ناشر را آغاز کردند و بعد از ارزیابی 16 اثر برگزیده و شایسته تقدیر شناخته شدند.
محمد سرور مولایی نیز با اشاره به برنامه‌ریزی همایش برای تجلیل از نجیب مایل هروی گفت: واقعا خوشحالم که در این مراسم از استاد نجیب مایل هروی تحلیل می‌کنیم. خاندان نجیب مایل هروی در بخش فرهنگ و کتاب و شناخت و نگهداری نسخ خطی در افغانستان از اعتبار و سابقه‌ای بالا برخوردار هستند. کاش کسالت اجازه می‌داد تا در این مراسم حضور داشته باشند و ببیند کشور خودشان و کشور میزبان چگونه قدر اهالی فرهنگ همچون او را ارج می‌نهد.
او افزود: در کارهای نجیب مایل هروی نوعی هنجار شکنی مثبت دیده می‌شود. او هیچ مطلبی را حتی از معروف‌ترین و معتبرترین مراتب علمی بدون تحقیق قبول نمی‌کند و با بازبینی خاص خود نسخ خطی را با تاکید بر تحقیق تصحیح می‌کند. تصحیح متون و نسخ خطی واقعا کار دشواری است که بدون عشق و علاقه میسر نمی‌شود. معمولا هم شخص فعال در حوزه نسخ خطی چندان دیده و شناخته نمی‌شوند. به همین دلیل برپایی چنین مراسم بزرگداشتی برای حامیان نسخ خطی بسیار با ارزش است.
این فعال حوزه فرهنگ نیز یاد و خاطره آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را گرامی داشت و تاکید کرد: با اینکه ریاست جمهوری افغانستان پیام تسلیت فرستادند و بیشتر فرهنگیان و سیاستمداران افغانستان نیز تالم خود را از فقدان آیت‌الله ابراز کرده‌اند من هم به نوبه خود درگذشت آقای هاشمی را تسلیت می‌گویم.
او ادامه داد: من 51 سال است که در ایران مقیم هستم. در دوره آیت‌الله رفسنجانی بیشترین توجهات به مهاجران و پناهندگان هم زبان افغانستانی را شاهد بودیم و واقعا جز سپاس چیزی نمی‌توانم بگویم. حتی در یک برنامه رسانه‌های فارسی زبان درباره آقای هاشمی نیز یکی از مهاجران افغانستانی از گوشه از دنیا تماس گرفت و مراتب سپاس خود را برای 7 سالی که در ایران مقیم بود ابراز کرد.
رضا مختاری (رئیس موسسه کتابشناسی شیعه) نیز به عنوان نماینده ای از برگزیدگان حامی نسخ خطی پیشنهاداتی برای فعالیت موثر تر در این حوزه مطرح کرد.
در ادامه این مراسم پیام اشرف غنی در بزرگداشت نجیب مایل هروی نیز قرائت شد.
پیام رئیس جمهوری افغانستان
پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی در حالی برگزار شد که پیام اشرف غنی در بزرگداشت نجیب مایل هروی قرائت شد.در پیام رئیس جمهوری افغانستان آمده است:
در نخست ابراز سپاس و قدردانی می‌کنم از سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران که با برگزاری آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی به تداوم این سنت شریف عنایت نشان می دهد و به رونق آن یاری می‌رساند.
در ثانی بسیار خرسندم چهره پیشکسوت برگزیده امسال، دانشمند نام‌آشنای کشور ما جناب استاد نجیب مایل هروی است، مردی از تبار فرزانگان و فرهیختگان که خدمات ستودنی و ماندگار ایشان مرزهای زادگاه ایشان هرات و افغانستان را درنوردیده و سراسر این حوزه تمدنی را مدیون و مرهون زحمات خویش ساخته است.
میراث گران‌سنگی که از نیاکان و بزرگان ما چون مولانای بلخی، سنایی غزنوی، ناصرخسرو قبادیانی، خواجه عبدالله انصاری هروی، جامی هروی، فردوسی طوسی، سعدی و حافظ شیرازی و دیگر نام‌آوران میهن این پهنه بزرگ فرهنگی به مارسیده است، اگر تداومی یافته این نبوده است جز با کوشش و همت مردانی چون استاد مایل هروی و همگنان ایشان که زندگی پر بار خود را وقف خدمت به این میراث ارجمند کرده‌اند.
من ضمن ارج‌گذاری صمیمانه به مقام والای این محقق فرزانه و آرزوی سعادت و سلامت برای ایشان، امید دارم که جوانان برومند ما از تجربه سترگ ایشان و استادانی مانند ایشان فیض ببرند و این راه پر افتخار را پویا و این چمن‌زار عطرآگین را شکوفا نگه دارند.
پاسداری از میراث فرهنگی این حوزه تمدنی و معرفی آن به نسل‌های آینده چونان مشعلی است که راه‌ها را سوی آینده روشن می‌سازد و تداوم هویت مشترک مردمان این حوزه را ممکن می‌گرداند. آگاهی به مشترکات دینی و فرهنگی و پاس‌داشت آنها راهی است که زمینه همکاری و همیاری را می‌گستراند، شکاف‌ها و فاصله‌ها را بر می‌چیند و ما را و نسل‌های آینده ما را کمک می‌کند تا در ساختن فردایی استوار بر همدلی و همنوایی و هم‌آوایی یک‌جا سهم بگیریم و بر چالش‌های فراروی چیره شویم.
میراث والای تمدنی ما نه تنها بستر هم‌گرایی میان مردمان این منطقه را هموار می‌کند بلکه با مایه‌های متعالی انسانی و مداراگری دینی، راه تفاهم با ملت‌هایی با فرهنگ‌های دیگر را می‌گشاید و به نیازی پاسخ می‌دهد که انسان‌های خسته از تعصب‌ها و کشمکش‌ها در جست‌وجوی آن‌اند و می‌خواهند با زلال گوارای آشتی و آرامش کام جان شان را طراوت بخشند. زحمات کسانی مانند استاد مایل هروی از این رو اهمیت دو چندان دارد، چرا که همچنان خدمتی شایان به هم‌زیستی و دگر پذیری در جوامع ماست. تلاش‌های دانشمندان و محققان دردمند و متعهد ما پایدار و ماندگار باد.
محمد اشرف غنی
رئیس جمهوری اسلامی افغانستان
اسامی برگزیدگان پانزدهمین دوره حامیان نسخ خطی و جایزه عبدالله انوار نیز بدین شرح است:
بخش جنبی
کتابدار شایسته تقدیر فریبا حری
ناشر شایسته تقدیر موسسه کتاب های شیعه شناسی
پیشکسوت مدیریت حوزه نسخ خطی محمدرضا انتظاری
فراهم آورنده شایسته تقدیر سیمین صیدیه
مرمت کار شایسته تقدیر نورالدین حسین سنابادی
اهدا کننده شایسته تقدیر نصرالله توکلی
بخش اصلی
مختار کمیلی کامل التعبیر
پریسا کرم رضایی فهرست نسخه های خطی
هومن یوسف دهی تذکره خزانه عامره
راضیه یوسفی نیا مکاتبات و یادداشت های انجمن ایالتی تبریز
ابوالقاسم رحمانی مطالع الانوار
مریم میر شمسی سمط العلی للحضرت العلیا
سید محمد حسین حکیم الصحیفه السجادیه
عباس بهنیا جویا جهان بخش حسن عاطفی ضیاء الشهاب.
در پایان این نشست نیز از کتاب فرزند هرات که شامل مقالات و روایت‌هایی از زندگی نجیب مایل هروی است رونمایی شد.
