روایت تغزلی از یوسف و زلیخا/بازی پیکرک‌های ۴ هزارساله در یک قصه عاشقانه
نویسنده و کارگردان نمایش «گوهر نیل» گفت: عروسک‌های نمایش «گوهر نیل» احجامی برگرفته از پیکرک‌های کهن و اسطوره یا ایرانی هستند که قدمتشان از نظر شکل ساخت و ساختار به چهار هزار سال قبل برمی‌گردد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «گوهر نیل» به نویسندگی و کارگردانی مجید امرایی، داستان یوسف و زلیخا با محوریت حضرت یوسف (ع) است که با بازی علیرضا دهقانی و وحیده قوهستانی در تئا‌تر شهر روی صحنه رفته است.
مجید امرایی با اشاره به داستان این نمایش گفت: «گوهر نیل» حکایت یوسف و برادران و یوسف و زلیخاست. داستانی که در ادبیات کهن ما به دفعات و به شیوه‌های تغزلی و نثری به آن پرداخته شده و داستان‌های زیادی درباره این داستان دراماتیک و درام تاریخی گفته شده است.
او با بیان اینکه «این نمایش بر مبنای داستانی است که عموم مخاطبان آن را می‌دانند» گفت: در قرآن هم به این داستان اشاره شده که به عنوان یکی از زیبا‌ترین داستان‌های قرآنی، مراحل سیر و سلوک یک انسان را از کودکی تا جایگاه رفیع پیغمبری نشان می‌دهد.
نویسنده و کارگردان «گوهر نیل» با اشاره به بهره‌گیری از شیوه‌های عروسک‌سازی و بازی‌های عروسکی ایرانی در ساخت عروسک‌ها گفت: در تکنیک اجرایی، تکنیک نمایش‌های ایرانی را مدنظر داریم. در واقع از دو تکنیک نمایش درمانی هم بهره گرفتیم؛ تکنیک بازی عروسک‌ها و تکنیک بازی‌سازی.
امرایی ادامه داد: شیوه اجرایی ما به گونه‌ای است که مخاطب هرگز غرق در داستان نمی‌شود. هر لحظه متوجه است که تئا‌تر می‌بیند و می‌داند دو بازیگر داستان را روایت می‌کنند. در این نمایش ۱۷ شخصیت و دو راوی داریم که داستان را روایت و نقل می‌کنند و برخوان‌های این نمایش هستند.
او خاطرنشان کرد: تکنیک اجرایی «گوهر نیل» پیشنیه کهنی در نمایش‌های ایرانی کشور ما دارد. عروسک‌ها کاربرد ویژه‌ای دارند و عمدتا تصویرساز هستند؛ احجامی برگرفته از پیکرک‌های کهن و اسطوره یا ایرانی هستند که قدمتشان از نظر شکل ساخت و ساختار به چهار هزار سال قبل برمی‌گردد.
امرایی با بیان اینکه «عمدتا تاریخ نمایش ایران و تاریخ نمایش جهان تاریخی است که اروپایی‌ها نوشته‌اند و به دنیا القا کرده‌اند» گفت: در صورتی که ما در پیشینه تاریخیمان نمایش‌های کهن بسیاری داشتیم که متاسفانه بسیاری از آن‌ها به فراموشی سپرده شده و از یاد‌ها رفته‌اند. اما با مراجعه به ادبیات کهن و اشعار نظامی، جامی و مولانا تازه متوجه می‌شویم که فرهنگ نمایشی ما فرهنگ کهنی بوده که نیاز به روزآوری دارد.
نویسنده و کارگردان «گوهر نیل» تصریح کرد: این به‌روزآوری یکی از وظیفه‌های مهم اهل هنر و به خصوص اهل تئا‌تر است که این پیشینه‌های کهن ایرانی نمایشی را به‌روز کنند که ما سعی کردیم در این نمایش به برخی از آن‌ها اشاره کنیم.
امرایی با تاکید بر اینکه «شیوه اجرایی و داستان شناخته شده، لازم و ملزوم یکدیگر هستند» گفت: هدف‌گذاری ما در اجرای این نمایش توجه و تمرکز مخاطب است و تماشاگر روی کوچک‌ترین حرکت عروسک‌ها که شبیه مهره‌های شطرنج روی صحنه و زمینه اجرایشان هستند متمرکز می‌شود. روی کوچک‌ترین حرکت بازیگر و عروسک‌ها تمرکز می‌کند و آنچه مدنظر ماست همین وجه توجه و تمرکز مخاطب است.
او با اشاره به اینکه «مخاطب هر آن می‌داند که در سالنی نشسته و قرار است تئا‌تر ببیند اما در روند داستان همواره این فاصله را حس می‌کند که غرق در داستان نشود» گفت: نقش‌ها مدام عوض می‌شوند. روی صحنه نمایش یک نقش ویژه یک نفر ثبت نشده که فقط آن را بازی کند. بلکه، بازیگران و نقش‌خوانان نقش خود را بازی و روایت می‌کنند و نقش‌های روبرو را نیز روایت و بازی می‌کنند. یعنی نقش‌ها هم سیال است.
امرایی با بیان اینکه «این شیوه، بیشتر بازی‌سازی است تا بازیگری تکنیکال تئاتری» گفت: وجه این نمایش، وجه بازی‌سازی است که تماشاگر هر لحظه می‌داند این‌ها دارند بازی‌هایی می‌سازند که تا انت‌ها ادامه‌دار نیست. لحظه و سکوت و مکث و طراحی صحنه و نور‌پردازی در نمایش ما خیلی مهم است. در واقع آن مسیر سیر و سلوک عرفانی که یوسف طی می‌کند تا به آنجایگاه رفیع می‌رسد و پشیمانی برادران را در پی دارد حلقه‌های یک زنجیره بهم پیوسته از ابتدا تا انتهای داستان هستند.
علیرضا دهقانی و وحیده قوهستانی دو بازیگر نمایش «گوهر نیل» به نویسندگی و کارگردانی مجید امرایی، است که از ابتدای دی در پلاتوی اجرای تئا‌تر شهر روی صحنه رفته و تا ۲۲ دی ماه هرشب ساعت ۱۸ اجرا خواهد داشت.