دستگیری لطفعلیخان زند به روایت سایهها/ آینده آخرین شاه زند با ترانه روزبه بمانی
سیدسعید موسویراضی (نویسنده و کارگردان) با اشاره به اثر «چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه قبل از واقعه» گفت: در این نمایش چهار دقیقه و 23 ثانیه قبل از دستگیر شدن لطفعلی خان زند را در ارگ بم توسط آغامحمدخان قاجار روایت میکنیم؛ یعنی زمانی که خودش، همسرش و دو نفر از یارانش در قلعه هستند و همه یارانش کشته شده یا فرار کردهاند.
سعید موسویراضی که با اثر «چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه قبل از واقعه» در شانزدهمین جشنواره بینالمللی نمایش عروسکی تهران-مبارک حضور دارد؛ در گفتگو با خبرنگار ایلنا، افزود: این نمایش راوی دقیقههایی است که سیل عظیمی از سربازان آقامحمدخان وارد قلعه شدهاند و ما فقط یک نگاه اکشن به این برهه داریم. کل کار به درگیریهای آن چهار دقیقه معطوف شده و بار دراماتیک نمایش به خاطر حضور بچه و همسر لطفعلی خان است که جانشان تهدید میشود.
او با بیان اینکه هدفش از اجرای این نمایش این بوده که تا حدی از لطفعلیخان و یارانش در این نمایش اسطورهسازی کند، گفت: داستان لطفعلیخان زند را در کتابهای تاریخ خواندهایم و هیچ غلوی در این نمایش اتفاق نیفتاده فقط کمی جانبداری از طرف من به عنوان کارگردان از لطفعلی خان زند است؛ اما در کل، این داستان یک شرح واقعه است.
موسویراضی با اشاره به تکنیک استفاده شده در این نمایش گفت: در «چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه قبل از واقعه» از سایه انسانها به عنوان عروسک استفاده شده و عروسک به معنای عام آن، در کار وجود ندارد. در واقع شخصیتها را سایه انسانها بازی میکنند و سایه به عنوان یکی از تکنیکهای عروسکی در نمایش استفاده شده است.
این نویسنده و کارگردان با اشاره به نقش موسیقی در این نمایش چهار دقیقهای، گفت: در کل نمایش با موسیقیای طرفیم که روایت داستانی ما را انجام میدهد. موسیقی در حال روایت آینده لطفعلیخان است و بازی سایهها در حال تصویر کردن گذشته او.
موسویراضی ادامه داد: موسیقی براساس ترانهای از «روزبه بمانی» است. در ترانه با آینده لطفعلیخان درگیر میشویم و از زبان او تعریف میکند که من چهکسی بودم و خطاب به آقامحمدخان میگوید تو این بلا را سرم آوردی و این اتفاق افتاد و دستانم را قطع کردی و... هم زمان با تعریفهای او، یکسری اتفاقات تقریبا مرتبط را در جنگی که قبل از دستگیر شدنش است هم میبینیم.
موسویراضی با بیان اینکه تبدیل شخصیتها به سایه از بار دراماتیک چنین موضوعی کم نکرده است، گفت: صورتها با خطوط کاملا شارپ و دقیق در سایهها مشخص هستند؛ علاوه بر این ما در کار رنگ و خون و صحنه هم داریم.
او با اشاره به استفاده از تکنیک مولتیمدیای سایه گفت: این تکنیک را برای اولینبار در ایران کار میکنیم که به نوعی تکنیکی از «بازی سایهها» است. از ویدئو پروژکتور و سیستم صوتی هم در کار استفاده شده که ترکیبی از انیمیشن و سایه ساخته است؛ درواقع این اثر یک میان رشته بین انیمیشن و تئاتر به حساب میآید.
این کارگردان تئاتر با اشاره به اجرای این اثر نمایشی در فضای باز گفت: اجرای «چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه قبل از واقعه» از سختیهای کار بود. ما حدود 10 ماه تمرین کردیم برای این کار؛ یعنی برای هر یک دقیقه 2 ماه زمان گذاشتیم. ایدهآل ما این بود که آن را در سالن اجرا کنیم اما چون زمان کار کوتاه بود و نمیشد در سالن اصلی تئاتر شهر چهار دقیقه نمایش اجرا کنیم به بخش فضای باز منتقل شدیم. مشکل تهیه امکانات صوتی و تصویری مثل ویدئو پروژکشن و پرده و... داشتیم. البته مجموعه اداره تئاتر به ما لطف کرد و اجازه داد شبها در حیاط آن تمرین کنیم. خانم مرضیه برومند و دبیرخانه هم کمک زیادی به ما کردند که امیدواریم بتوانیم رضایتشان را جلب کنیم.
موسویراضی با اشاره به ضرورت حضور سرمایهگذار برای حمایت مالی از گروههای نمایشی گفت: این پروژه بسیار هزینهبر بود و درحالیکه ما با بیش از 50 برند و گروه سرمایهگذار صحبت کردیم تنها توانستیم حمایت فروشگاه آندیا را جلب کنیم؛ معتقدم کمبود گروههای سرمایهگذاری که با تئاتر آشنا باشند در نمایش به شدت احساس میشود.
شانزدهمین جشنواره بینالمللی نمایش عروسکی تهران-مبارک از اول تا هفتم شهریور برگزار میشود؛ نمایش «چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه قبل از واقعه» به کارگردانی سیدسعید موسویراضی روزهای 3 و 4 شهریور در محوطه پارکینگ تالار وحدت اجرا خواهد شد.