اجرای آیین‌های آفریقا و «زار» در نمایش «مرگ یزدگرد»
نمایش «مرگ یزدگرد» به قلم بهرام بیضایی و کارگردانی سهیل بابایی با بهره‌گیری از آیین‌های بومی ایران و آفریقا در جریان جشنواره آیینی و سنتی روی صحنه می‌رود.
به گزارش ایلنا، سهیل بابایی، کارگردان نمایش «مرگ یزدگرد» با بیان اینکه علاقه زیادی به متن نوشته شده توسط بهرام بیضایی دارد درباره رویکرد اجرایی نمایشی که در جریان جشنواره آیینی و سنتی روی صحنه خواهد رفت؛ اظهار کرد: در زمینه نمایش‌نامه وفادار به متن پیش رفتیم و تمام آنچه نوشته شد را اجرا می‌کنیم اما در حوزه اجرایی، فضاسازی و موقعیت‌هایی که بازیگران خلق میکنند از فلسفه‌ای کهن پیروی می‌شود.
او در توضیح کهن الگوی مورد نظر خود بیان کرد: این الگو یا اسطوره می‌گوید که وقتی پادشاه می‌میرد روح او در سه شخصی که آخرین لحظات شاهد اتفاقات هستند یا کنار پادشاه بودند حلول می‌کند و صحبتهایش توسط آنها بیان می‌شود. این جریان در نمایش‌نامه مرگ یزدگرد در قالب آسیابان، همسر و فرزندش به ظهور می‌رسد.
این کارگردان جوان تصریح کرد: بازیگران نمایش ما در لحظاتی به آدمهایی مسخ شده و جن‌زده شباهت پیدا میکنند که جمله‌های مورد نظر پادشاه کشته شده را می‌گویند. رویکرد در بخش اجرا و صحنه بسیار سمبولیک است و ما با افرادی مواجه هستیم که گویی در تاریخ حبس شده‌اند.
بابایی به متن نوشته شده توسط بهرام بیضایی اشاره کرد و گفت: در تاریخ به‌جا مانده هم ردی از زندگی یزدگر موجود نیست؛ تنها یک خط در تاریخ طبری نوشته شده که یزدگرد توسط چه افرادی (آسیابان، همسر و فرزندش) به قتل رسیده است. و آقای بیضایی از همین یک خط جریانی دراماتیک خلق می‌کند.
او در پاسخ به این پرسش که چه ویژگی موجب می‌شود نمایش «مرگ یزدگرد» در جشنواره آیینی و سنتی اجرا شود، عنوان کرد: در نمایش از چندین آیین و شیوه‌های سنتی نمایشی ایرانی مانند «بادجن»، «خودزنی جنوب» و «آیین‌های آفریقا» بهره گرفته‌ام. از سویی یزدگرد در راه شمال ایران است که کشته می‌شود و همین نکته موجب شد من از آیین‌های مرتبط نیز استفاده کنم و به همین دلیل شرایط اجرای نمایش در جشنواره فراهم شد.
کارگردان نمایش «مرگ یزدگرد» خاطرنشان کرد: استقبال مخاطبان و مسئولان از برگزاری جشنواره آیینی و سنتی اهمیت بسیاری دارد و اصولا این جشنواره موجب می‌شود آیین‌های فراموش شده کشور بار دیگر دیده شود. به همین دلیل تلاش کردیم تا آنجا که امکان دارد از نشانه‌ها و آیین‌هایی استفاده کنیم که کمتر به آنها توجه شده یا رو به فراموشی هستند.
بابایی ضمن تاکید بر اهمیت برگزاری جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی ایران اظهار کرد: این رویداد موجب می‌شود داشته‌های ملی را به خاطر بیاوریم و از فراموشی سنت‌های نمایشی جلوگیری می‌کند که اتفاق بسیار خوبی است. به این ترتیب کار پژوهشی رخ می‌دهد و هویت ایرانی را در میان تمام آیین‌های موجب در جهان پابرجا نگه می‌دارد.
نمایش‌نامه «مرگ یزدگرد» به قلم بهرام بیضایی از یکم تا بیستم آبان ۱۳۵۸ توسط این هنرمند و پژوهشگر صاحب سبک در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت.