تعلیق و معما دو عنصر ضروری سریال «مرداب» است/ افرادی که طمعشان پایان ندارد...

پدرام افشار یکی از نویسندگان فیلمنامه سریال «مرداب» که این روزها در شبکه نمایش خانگی به کارگردانی برزو نیک‌نژاد در حال پخش است، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره شکل‌گیری ایده و ساختار فیلمنامه این سریال گفت: ایده اولیه که مربوط به درگیری بین دو گروه خلافکار است متعلق به آقای افشین صادقی (نویسنده و کارگردان سینما) بود. حدود هشت ماه روی طرح کلی، شخصیت پردازی و بسط قصه کار کردیم و به یک خلاصه هشتاد صفحه‌ای رسیدیم و بر اساس آن شروع به نگارش قسمت‌ها کردیم. با توجه به اصلاحات وارده و همچنین پیچیدگی در حوادث داستانی مدام کار را از زوایای مختلف بازنویسی کردیم و نیما اقلیمای عزیز نیز به گروه اضافه شد و بازنویسی‌های متعدد ادامه پیدا کرد و در نهایت به ساختار و محصولی رسیدیم که امروز در دسترس مخاطبان قرار دارد.

افشار درباره ساختار فیلمنامه که بر پایه شوک وارد کردن به مخاطب نوشته شده،‌ اظهار کرد: تعلیق و معما تا زمانی که در بافت قصه رخ بدهند برای یک کار در چنین ژانری ضروری است و ما سعی کردیم از تمامی ظرفیت‌های قصه برای ایجاد تعلیق استفاده کنیم.

وی در پاسخ به پرسشی درباره شخصیت‌پردازی کاراکترها و پر رنگ بودن وجه منفی اکثر شخصیت‌ها گفت: دلیل ابتدایی و اصلی این امر به ماهیت و ایده اصلی قصه برمی‌گردد که تقابل و درگیری بین تعدادی خلافکار است و طبعاً در چنین فضایی تعدد کاراکترهای منفی بیشتر است. البته معتقدم کاراکترهای «مرداب» بیشتر از این که منفی باشند خاکستری متمایل به منفی هستند و در ابعاد شخصیتی هر کدامشان وجوه انسانی نیز دیده می‌شود.

افشار درباره تحقیقات صورت گرفته برای به تصویر کشیدن جزئیات قصه و درگیری دو گروه خلافکار گفت: طبعاً چنین قصه‌هایی به نویسندگان اجازه تحقیقات میدانی را نمی‌دهد اما به هر حال گزارش‌های موجود و منابع قابل دسترس تا حدی به بحث پژوهش در این مدل قصه‌ها کمک می‌کند. ضمناً این جنس از سینما واقعیت نماست و اگر بنا باشد مو به مو بر اساس واقعیت پیش برود از جذابیت‌های نمایشی‌اش کاسته می‌شود. بنابراین می‌توان گفت بخش عظیم چنین فیلمنامه‌هایی زاییده تخیل نویسندگان است.

این فیلمنامه‌نویس درباره وابستگی شخصیت‌های سریال به پول و ثروت، تأکید کرد: وابستگی شخصیت‌های سریال «مرداب» به پول،‌ هم برآمده از نگاهی اجتماعی است و هم نگاهی انسانی به ماجرایی دارد که روایت می‌کند و در واقع این دو نگاه در آن ترکیب شده است. متاسفانه در دنیای امروز پول عیار سنجش بیشتر چیزها شده و اکثر مناسبات با تکیه بر آن شکل می‌گیرد. در این میان نیز هستند کسانی که طمعشان پایان ندارد و نمونه‌هایشان را در کاراکترهای «مرداب» می‌بینیم.

وی درباره میزان اصلاحیه‌های صورت گرفته در فیلمنامه «مرداب» گفت: در ابتدای امر میزان اصلاحات به مقداری بود که باعث تغییرات زیادی در روند قصه شد و بازنویسی‌های متعددی انجام دادیم اما در نهایت هر دو طرف (تیم تولید سریال و ساترا) با تعامل به دیدگاه مشترک رسیده و بر اساس آن مسیر نگارش فیلمنامه پیش رفت.

این فیلمنامه‌نویس درباره وفاداری سریال به قواعد ژانر گفت: اساسا درام و سینما یک محصول وارداتی است ژانر سریال «مرداب» نیز ریشه‌ عمیقی در تاریخ ادبیات داستانی و نمایشی ما ندارد. بنابراین لازم است که هنگام نگارش چنین اثری از قواعد ژانریک غربی استفاده کنیم اما به هر حال در این سوی آب‌ها شکل جامعه، ساختار خانواده و روابط آدم‌ها متفاوت است و این خود تا حدی باعث ایرانیزه شدن این گونه سینما می‌شود.

افشار خاطرنشان کرد: مخاطب امروز با گذشته فرق کرده است. سریال‌های روز دنیا باعث ارتقای سلیقه و سواد مخاطب شده است و همین دست نویسندگان را برای روایت داستان‌های پیچیده بازتر می‌کند. در «مرداب» هم چیدمان پازل‌ها طوری بود که مخاطب دچار گمراهی نشود و درباره همراهی مخاطب در شروع کار آن قدری نگران نبودیم زیرا به اندازه‌ای متریال داستانی و تعلیق در فیلمنامه وجود داشت که در مخاطب تمایل به همراهی کار ایجاد شود.

وی در ادامه اظهاراتش درباره میزان وفاداری کارگردان به فیلمنامه گفت: آقای نیک نژاد جزو فیلمسازانی هستند که ژانر را به خوبی می‌شناسد. فیلمسازی که چه کمدی کار کند چه جنایی و چه اجتماعی، فیلمنامه را به بهترین شکل ممکن تصویر می‌کند و در عین وفاداری به فیلمنامه کاری می‌کند که اثر رنگ و بوی آثار خودش را پیدا کند.

افشار در پاسخ به پرسشی درباره کیفیت محصول نهایی سریال اظهار کرد: حقیقتا باید واقع بینانه به این پرسش پاسخ داد. هنگام نگارش «مرداب» حس می‌کردم اجرای برخی از سکانس‌ها چقدر می‌تواند سخت و طاقت فرسا باشد و صادقانه وقتی خروجی را دیدم به وجد آمدم چون کارگردان از هیچ پلانی ساده عبور نکرده و باید بهشان دست مریزاد گفت. عمیقاً باور دارم ساخت این فیلمنامه کار سختی بود و از همین جا از جناب نیک نژاد، جناب شایسته و تمامی عوامل اجرایی کار و همچنین پلت فرم محترم فیلم نت تشکر و قدردانی دارم.

وی در ادامه افزود: خدا را شاکرم که «مرداب» در میان مردم جای خودش را پیدا کرده و اکثر بازخوردها مثبت است ضمنا این بخش که بیشتر مخاطبان از «مرداب» به عنوان کاری متفاوت که به دلشان نشسته یاد می‌کنند برایم بسیار جذاب است.

این فیلمنامه نویس در پایان اظهاراتش درباره احتمال ساخت فصل دوم سریال «مرداب» گفت: عوامل فراوانی برای اتخاذ چنین تصمیمی دخیل هستند. تا این لحظه صحبتی از ساخت فصل دوم نبوده و اگر هم در کار باشد باید طراحی‌های تازه و ماجراهای دیگری به کار اضافه شوند.