ائتلاف سیاسی نباید به سمت فرصت‌طلبی و فریب مردم پیش رود
دبیرکل سازمان عدالت و آزادی گفت: ائتلاف سیاسی نباید به سمت فرصت‌طلبی و فریب مردم پیش رود.
به گزارش ایلنا، مهدی مقدری در همایش «پندار ما»، از سلسله نشست‌های تخصصی سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی منطقه فارس، با موضوع «ائتلاف سیاسی، فرصت‌ها و چالش‌ها»، ایران را از نظر وجودِ قوانین انتخاباتی و قوانین مرتبط با مسأله ائتلاف سیاسی، منحصر‌به‌فرد دانست و با بررسی نظرات قدیم و جدید در موضوع ائتلاف سیاسی گفت: نظرات قدیم عمدتاً بر پایه عامل کمیتِ احزاب درون ائتلاف بنا شده بود، در‌حالی‌که نظرات جدید به عامل کیفیِ سنخیت یعنی نزدیکی فکری و ایدئولوژیک و مبانی نظری احزابِ درون ائتلاف سیاسی توجه می‌کند.
به‌گفته مقدری، مواردی چون قوانین انتخاباتی، شیوه عملکرد پارلمان، قوه‌ی مجریه، تجانس فکری احزاب و وزن کمّی آن‌ها از دیگر مؤلفه‌های بررسی جوانب مقوله‌ی ائتلاف سیاسی است.
وی در ادامه، با ارائه تقسیم‌بندی دیگری از ائتلاف‌ها اظهار داشت: اگر ائتلاف سیاسی را بخشی از کنش احزاب قلمداد کنیم، می‌توانیم فعالیت آن‌ها را به دو نوع کنش تند و کنش ملایم تقسیم کنیم.
دبیرکل سازمان عدالت و آزادی در تشریح کنش تند در ائتلاف‌های سیاسی گفت: کنش تند در احزابی شکل می‌گیرد که یا احزاب آرمانگرا هستند یا احزاب کوچک و محلی یا قومی و نژادی، که به احساسات مردم توجه می کنند و اهل مسامحه نیستند.
به‌گفته وی، در کنش ملایم، عقل بر احساس تقدم دارد، از خشونت پرهیز دارد و به زبان سازش و مسامحه و گفت‌و‌گو و چانه‌زنی اعتقاد دارد. صاحبان این نوع کنش معتقدند با در پیش گرفتن چنین کنشی، هم می‌توان به دموکراسی بهتر و بیشتر و هم به رأی مردم دست پیدا کرد.
مقدری با بیان این‌که کنش ملایم کنشی است که احزاب عاقل و منطقی دنبالش هستند، به تشریح ویژگی‌های یک ائتلاف پایدار و منطقی پرداخت و گفت: ائتلاف از مرحله‌ی شکل‌گیری تا پایان نتایج انتخابات باید پایدار بماند. متأسفانه در کشور ما، بعضاً ائتلاف حتی در مرحله‌ی قبل از انتخابات نیز ناپایدار است.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان این‌که ائتلاف نباید به سمت فرصت‌طلبی سیاسی و فریب مردم پیش رود، خاطرنشان کرد: ائتلاف در واقع یک هسته جوهری از رفتار احزاب را به رخ توده‌ها می‌کشاند و به‌همین‌دلیل، اگر فرصت‌طلبی و گرایش‌های فردی و خانوادگی و خویشاوندی در آن پررنگ شود، عملاً تجربه‌ی دموکراتیک یک کشور را با مشکل مواجه می‌کند.
به‌اعتقاد دبیرکل سازمان عدالت و آزادی،در یک ائتلاف سیاسی، باید همگرایی در مبانی نظری میان احزابی که دست به ائتلاف می‌زنند دیده شود.
او در ادامه به بررسی فرصت‌های ائتلاف سیاسی در کشور پرداخت و با بیان این‌که ائتلاف سیاسی راهبردی افزایش قدرت سیاسی و اجتماعی است، افزود: عمدتاً در کشورهایی مثل ایران،که ساختار سیاسی چند حزبی دارند، هیچ کدام از احزاب نمی‌توانند در قامت حزب فراگیر، قدرت برترِ حزبی را در کشور از آنِ خود کنند و به‌تنهایی بر قوه مجریه یا مقننه مسلط شوند. ازاین‌رو ائتلاف می‌تواند به مجموعه‌ای از احزاب همسو کمک کندتا به یک قدرت اجتماعی و سیاسی دست پیدا کنند و نهادهای حاکمیتی را به دست گیرند.
مقدری با بیان این‌که معمولاً ائتلاف سیاسی سبب اعتدال در زندگی سیاسی می‌شود، ابراز کرد: ائتلاف سیاسی سبب تشویق نخبگان سیاسی در مشارکت و به‌کارگیری سازوکارهای مدرن می‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: به عنوان مثال، در انتخابات اخیر، به دلیل ساختار انتخاباتی کشور، ما شاهد ردصلاحیت تقریباً 97 درصدی نیروهای حزبی در کشور بودیم. جریان اصلاح‌طلبی و حامیان دولت در قالب لیست امید با یک حرکت کاملاً عقلانی، از نخبگانی که دارای ویژگی‌های مدنظر بودند استفاده کرد و در بسیاری از استان‌ها از جمله در فارس، به پیروزی‌های شگفت‌انگیز رسید. به‌عبارت دیگر، در نبودِ نیروهای حزبی، نخبگان سیاسی، دانشگاهی و اقتصادی یک پیوندی با این ساز وکار مدرن برقرار کردند و به لوازم حزبی و لوازم انتخابات در عصر مدرن تن دادند.
مقدری ادامه داد:ائتلاف سیاسی ابزاری است برای شهروندان همفکر که بتوانند در فرآیندهای سیاسی و حاکمیتی، نفوذ خود را حفظ کنند.
دبیر کل سازمان عدالت و آزادی در ادامه، به بررسی چالش‌های ائتلاف سیاسی پرداخت و عنوان کرد: چنانچه یکی از بازیگران ائتلاف سیاسی به سمت یکی از نهادهای قدرت، که با شاکله هویتی آن ائتلاف ناسازگار است، چرخش کند، بدنه احزابی که درون آن ائتلاف هستند و نیز نیروها و توده‌هایی که خود را در ذیل آن ائتلاف تعریف کرده‌اند، دچار سرخوردگی و نارضایتی شدید خواهند شد.
او ادامه داد: یکی دیگر از آسیب‌های ائتلاف‌های سیاسی، حضور احزاب کوچک، قومی و محلی در آن‌هاست. این احزاب چه‌بسا در ساختار نظام چندحزبی، میدان سیاست را عرصه‌ی تاخت‌و‌تاز خود قرار دهند و فرآیندهای حکومت‌داری را با چالش مواجه کنند. در چنین شرایطی، عملاً دولت‌ها اسیر وزن و وزن‌کشی میان ائتلاف‌های لحظه‌ای و ناپایدار خواهند بود.
دبیر کل سازمان عدالت و آزادی، چالش دیگر ائتلاف سیاسی را چنین تشریح کرد که نامزدهای ائتلاف سیاسی چه بسا در انتخابات پیروز شوند، اما این پیروزی مرهون تلاش خودشان باشد نه تلاش ائتلاف. در این صورت، ائتلاف صرفاًگزینه‌های درون لیست خود را با فعالان سیاسی و حاکمیتی پیوند داده است نه با مردم و توده‌ها.
مقدری یکی از خطرهای پیشِ روی ائتلاف را رقابت احزاب و گروه‌های سیاسی درون آن دانست و با تأکید بر لزوم پرهیز از این رقابت‌ها افزود: متأسفانه در همین انتخابات اخیرشاهد بودیم که برخی از احزاب درون ائتلاف امید، رقابت‌ها را به درون ائتلاف کشاندند و همین باعث شد در بسیاری از حوزه‌های انتخابی، نامزدان فهرست امید از ورود به مجلس بازبمانند.