چگونگی روند نگارش پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک
ابرهای مبهم در مذاکرات هسته‌ای در حال کنار رفتن از سر مذاکرات هستند. اکنون دیگر می‌توان گفت که روزشمار پایان مذاکرات هسته‌ای آغاز شده و آخرین دانه‌های ساعت شنی در حال ریزش است.
به گزارش ایلنا، مذاکرات فشرده، نفس‌گیر و پیچیده‌ای که هم‌اینک پس از ۱۸ ماه، دیگر به مرحله حساس خود یعنی نگارش پیش‌نویس متن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) رسیده است.
سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌ای کشورمان ابراز امیدواری کرده که در چند روز آینده، نخستین پیش‌نویس توافق جامع هسته ای نگارش شود.
وی در گفت‌وگویی به آغاز رسمی مذاکرات نگارش متن نهایی از پنجشنبه هفته گذشته اشاره کرد و با دشوار خواندن کار نگارش نخستین پیش‌نویس توافق‌نامه جامع گفت: نخستین پیش‌نویس، پر از موارد اختلافی خواهد بود و به قول ما، پرانتز‌هایی خواهد داشت که باید بعداً درباره آنها تصمیم‌گیری شود.
وی از وجود ضمائم برای این پیش نویس نیز خبر داده است و گفته که کار‌شناسان، کار روی ضمائم را نیز شروع کرده‌اند تا روی جزئیات و مسائل بحث شود. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده روند نگارش این پیش‌نویس را در دو ماه پیش رو سنگین خواند و تصریح کرد: بنای ما بر این است که هر چند روز که لازم شود، برای این کار در نیویورک بمانیم.
جدال بر سر واژه‌ها
در حالی که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران برای شرکت در اجلاس بازنگری NPT در نیویورک به سرمی‌برد، در حاشیه آن نیز مذاکرات هسته‌ای در راستای تدوین و نگارش متن نهایی برجام در حال برگزاری است.
در سه روز نخست مذاکرات یعنی پنجشنبه، جمعه و شنبه، سیدعباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی با هلگا اشمید، مجموعا ۲۳ساعت و ۳۰ دقیقه برای تنظیم متن برنامه جامع اقدام مشترک به گفت‌وگو نشسته‌اند؛ رایزنی‌های سخت، دشوار و حساس که بیش از هر چیز به جدال با واژه‌ها در مذاکرات شبیه است و قرار است این جدال تا روز سه‌شنبه در نیویورک ادامه یابد و قرار است آنطور که عراقچی گفته مابقی کار به یکی از شهر اروپایی انتقال یابد.
در کنار جلسات پی در پی معاونان، جلسات کار‌شناسی هیات‌های طرفین نیز تاکنون انجام شده و همچنان هم ادامه دارد. قرار است عصر امروز (یکشنبه) جلسات رایزنی و مشورت‌های داخلی برگزار شوند.
در همین رابطه سید علی خرم در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره تلاش هیات‌های مذاکراتی برای نگارش متن پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک گفت: این اقدام مختص به امروز نیست و شش ماه قبل نیز که مذاکرات در وین جریان داشت و در نهایت طرفین تصمیم به تمدید مذاکرات پرداختند، دست به نگارش متن توافق نهایی زده بودند.
سفیر اسبق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل درباره متن پیش‌نویس برجام اظهار داشت: هیات‌های مذاکراتی در این مرحله نظرات و پیشنهادهای خود در هر موضوع را با توحه به سوابق مذاکراتی ارائه می‌کنند و در بسیاری از موارد نیز برای وضوح بیشتر این نظرها و پیشنهادها بر روی صفحه می‌آیند و بعد از بحث‌های فراوان، جرح و تعدیل می‌شوند و به متن واحد می‌رسند.
وی ادامه داد: مواردی هم وجود دارد که پس از بحث‌ها به تفاهم رسیده نمی‌شود که آنها در داخل پرانتز قرار می‌گیرند و کار بر روی آن اختلاف‌های نظر که اکنون به پرانتز تبدیل شده‌اند، به جلسات بعد منتقل می‌شود تا در صورتی که درباره آنها تفاهم رسیده شد٬ از پرانتز خارج شوند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه متن پیش‌نویس مذاکرات وین (آذرماه سال گذشته) هم‌اکنون بستر نگارش متن کنونی است، تصریح کرد: این اختلافات و پرانتزها در تمامی زمینه‌ها ممکن است وجود داشته باشند که مهمترین این اختلافات هم‌اکنون بحث تحریم‌ها و سپس مسئله غنی‌سازی است.
خرم بیانیه سوئیس را مدالیته و چارچوب نگارش متن نهایی توافق دانست و افزود: هیات‌های مذاکراتی در مذاکرات لوزان به یک فهم مشترک در مورد راهکارها و راه‌‌های حل دستیابی به توافق نهایی در مسائلی چون تحقیق و توسعه، غنی‌سازی، لغو تحریم، دوره محدودیت و بازرسی‌ها رسیدند که اکنون بر اساس آن راهکارها، برنامه جامع اقدام مشترک تدوین می‌شود.
سفیر اسبق کشورمان در لیبی و چین خروج از پرانتزها از جمله اختلافات در خصوص لغو تحریم‌ها مهمترین بحث کنونی مذاکرات هسته‌ای برشمرد.
وی درباره راهکار دست‌یافته در بیانیه سوئیس برای لغو تحریم‌ها نیز خاطرنشان کرد: بر اساس بیانیه سوئیس، قرار است کلیه تحریم‌های اقتصادی و مالی اتحادیه اروپا و شورای امنیت لغو شوند و تحریم‌های آمریکا نیز به حالت تعلیق درآیند. از طرفی، دولت آمریکا قرار بوده با کنگره این کشور در مورد تحریم‌ها هماهنگی‌هایی داشته باشد و نتیجه توافقاتش را با کنگره به اطلاع هیات مذاکره‌کننده ایرانی بدهد.
این استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه در پاسخ به این سوال که طرح نظارت کنگره آمریکا بر توافق هسته‌ای ایران چقدر می‌تواند مذاکرات را با چالش روبه‌رو سازد، ابراز داشت: این طرح می‌تواند مذاکرات را با چالش‌هایی روبه‌رو سازد و البته اوباما نیز تهدید کرده در صورتی موردی در آن باشد که مذاکرات را با چالش روبه‌رو سازد، آن را وتو خواهد کرد.