بحران یمن؛ سناریوی جدید برای تقویت داعش
پس از قرار گرفتن داعش در سرازیری شکست در ماه‌های گذشته، تررویست‌های تحت امر خلیفه خودخوانده سیاه‌پوش در عراق و سوریه جان تازه‌ای گرفته و مناطق کلیدی را اشغال کردند. برخی کارشناسان، تحرکات جدید داعش را سناریوی غربی – عربی می‌دانند.
پس از شعله‌ور شدن آتش جنگ در عراق و سوریه، یمن نقطه جدید بحران‌آفرینی کشورهای مرتجع منطقه و سرویس‌های اطلاعاتی پشت پرده بود. فقیرترین کشور عربی در حالی نقطه توجه رسانه‌ها و سیاست‌مداران جهان است که تروریست‌های داعش در عراق و سوریه جانی تازه گرفته و چند نقطه دیگر را اشغال کردند.
یمن، سناریوی انحراف افکار عمومی از عراق و شام
در حالی که توجه رسانه‌ها و بخشی از افکار عمومی جهان به یمن معطوف شده، تروریست‌های اجاره‌ای داعش در عراق و سوریه تحرکات جدید خود را آغاز کرده و بر چند نقطه مسلط شدند. یکی از فرضیه‌های موجود درباره دلایل حمله هوایی عربستان و راه‌اندازی مناقشه جدید در خاورمیانه، انحراف افکار عمومی جهان از وقایع سوریه و عراق است تا تروریست‌های داعش در فرصتی که برایشان ایجاد شده به حملات خود ادامه دهند. عربستان به عنوان هادی اصلی جریان رسانه‌های عربی و ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی در راس هرم رسانه‌های غربی، تمرکز رسانه‌های خود را بر وقایع گوشه‌ای دیگر از خاورمیانه منتقل کرده‌اند.
فرضیه دیگر در مورد سناریوی احتمالی غربی – عربی، زمینه‌سازی برای تجزیه عراق به سه کشور شیعه، سنی و کرد است. تروریست‌های داعش با حمله به مرکز الانبار، نقطه‌ای را اشغال کردند که در طرح‌‌های کشیده شده از کشورهای خیالی مد نظر آمریکا، به اهل تسنن عراق تعلق گرفته است. برخی تحلیل‌گران با کنار هم قرار دادن وقایع الانبار، جلوگیری از ورود حشدالعبی پیش از سقوط الرمادی و مطرح شدن طرح تجزیه عراق به سه کشور، تحرکات جدید داعش را در راستای تحقق اهداف ایالات متحده ارزیابی کردند.
در عراق و سوریه چه می‌گذرد؟
در حالی که رسانه‌های جهان بر نقطه‌ای به نام یمن تمرکز کرده و سازمان‌های بین‌المللی نسبت به آنچه در این کشور به وقوع پیوسته، هشدار می‌دهند، در بخش دیگری از خاورمیانه که از مدت‌ها پیش درگیر جنگ است، اتفاق‌های جدیدی افتاده است.
بحران عراق در حالی وارد دومین سال می‌شود که در ماه‌های گذشته، جنایات زیادی علیه مردم این کشور انجام شد. تکفیری‌ها با حمله به سومین شهر بزرگ عراق، موصل را اشغال کردند. در نقطه‌ای دیگر، شهری به نام سنجار محل زندگی ایزدیان عراق است که هدف حمله داعش قرار گرفت و زنان آن شهر به عنوان برده به ولایت‌های تروریست‌ها فرستاده شدند.
تروریست‌های داعش با نسل قبل هم‌فکران خود متفاوت هستند. زیرا پشتیبانی بیشتری برای انجام فعالیت‌های تروریستی دارند. در ماه‌های اخیر، جریان تکفیر در سرازیری شکست افتاده بود؛ هر چند امروز نیز از چند نقطه در سوریه و الکرمه عراق عقب رانده شده اما دو شهر مهم این کشورها را نیز اشغال کرده است.
الرمادی به عنوان مرکز بزرگ‌ترین استان عراق -الانبار- آخرین نقطه تصرف شده در این کشور است. الانبار حساسیت‌های سیاسی و مذهبی بالایی دارد و شاید دلیل اصلی سقوط آن نیز، برخورد فرقه‌گرایانه برخی سران قبایل با حضور نیروهای شیعه در مبارزه با داعش باشد.
سوریه نیز وضعیتی مشابه عراق دارد. در حالی که تروریست‌های النصره در جبهه قلمون شکست سختی از نیروهای سوری و حزب الله متحمل شدند، تکفیری‌های داعش در استان حمص، شهر تاریخ پالمیرا یا تدمر را اشغال کردند؛ شهری که در آن میراث دو هزار ساله امپراطوری روم قرار داشته و در فهرست میراث فرهنگی در معرض خطر یونسکو نیز قرار دارد. با توجه به سابقه تاریک داعش در برخورد با آثار باستانی در عراق و لیبی، کارشناسان امر آینده تاریکی برای این مجموعه تاریخی پیش‌بینی کرده‌اند.
روزنامه ساندی تایمز چاپ لندن در یکی از شماره‌های سال گذشته خود نوشته است: گروه‌های مسلح در سوریه پس از غارت و قاچاق آثار تاریخی این کشور، اشیاء سرقت شده را در کشورهای خارجی به فروش می‌رسانند. تا زمان تهیه این گزارش، یک سوم موزه‌های سوریه به همراه ۱۶ مکان تاریخی این کشور غارت و به دلّال‌های اشیاء عتیقه فروخته شده است.
نیویورک تایمز نیز در گزارشی مشابه در همان بازه زمانی نوشت: میراث کهن و ارزشمند فرهنگی سوریه و عراق در دست غارت و چپاول داعش قرار دارد و گذشته این دو کشور باستانی در خطر محو شدن است.
یونسکو به عنوان نهاد فرهنگی سازمان ملل، در طول سال‌های بحران در سوریه و عراق همواره در مورد خطر جنگ برای آثار باستانی و تاریخی هشدار داده است.
گزارش: محسن صالحی خواه