افسانه زمانی در نشست رسانه‌ای نمایش «ملی»:
بازیگران زنده و عروسك‌ها كنار هم باور می‌شوند
ما نباید تئاتر عروسكی را از تئاتر زنده جدا كنیم، چراكه این تنها یك شیوه اجرا برای نمایش است، اتفاقا همین مرزبندی‌ها است كه موجب شده این شیوه اجرا دچار مشكل شود.
ایلنا: نشست رسانه‌ای نمایش «ملی» نوشته هنگامه مفید و كارگردانی افسانه زمانی در سالن نشست‌های مجموعه تئاترشهر تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هنگامه مفید درخصوص ایده ابتدایی نگارش متن و انگیزه خود، گفت: این ایده را سال‌ها بود كه در ذهن داشتم و انتظار می‌كشیدم تا ببینم قرار است این ایده به شكل و در چه قالبی طرح شود. آنچه طی سالیان گذشته برای انتهای این نمایش در ذهن من بود پایانی تلخ بود، چراكه در شرایط روحی بدی به سرمی‌بردم، اما در همان شرایط تصمیمی گرفتم و پایان نمایش‌نامه را طوری نوشتم كه مخاطب با دیدن آن شاد شود.
او ادامه داد: به هرحال می‌توانم بگویم انگیزه‌ام این بود كه خودم را همراه با دیگران و مخاطب خوشحال كنم، امیدوارم این حس به مخاطب اثر نیز انتقال پیدا كرده باشد.
این نویسنده همچنین در رابطه با شیوه به نگارش درآمدن نمایش‌نامه «ملی»، اظهار كرد: در این رابطه فقط می‌توانم بگویم تنها آنچه در توان من بوده را روی صفحه آورده‌ام و بیشتر به آنچه در اطرافم می‌گذشته توجه كردم، برای نگارش این اثر از آدم‌های قدیمی استفاده كردم و قصه متعلق به خود من است. این افراد همواره اطراف من در فامیل حضور دارند و با لهجه اصیل تهرانی صحبت می‌كنند كه برایم خاطرات شیرینی همراه داشته و دارد.
در ادامه این نشست افسانه زمانی كارگردان این اثر نمایشی درباره اثر خود، گفت: متن این نمایش براساس شكل و شیوه نمایش ایرانی به نگارش درآمده اما كار به شیوه و با نگاهی جدید نوشته شده و از فیلتر ذهن نویسنده عبور كرده است.
این كارگردان با اشاره به استفاده متفاوت از شخصیت و كاركتر مطرب‌ها در نمایش «ملی»، افزود: پس از مدتی احساس كردم نقش مطرب‌ها و آنچه در هنگام اجرا بیان می‌كنند بسیار به شیوه نمایش‌نامه‌نویسی یونانی نزدیك است، به همین دلیل فكر كردم این شخصیت‌ها می‌توانند مثل همسرایان در نمایش حضور داشته باشند و مانند آثار كلاسیك جهان حتی به گونه‌ای از بشر زمینی فراتر بروند.
زمانی اضافه كرد: این شخصیت‌ها در آثار كلاسیك بعضا كاركتر‌های نمایش را نیز كمك می‌دهند و آنچه او نمی‌تواند به زبان بیاورد را بیان می‌كنند و حتی به مسیر نمایش جهت می‌دهند كه در نمایش ما نیز به همین صورت است. به همین دلیل هم تمام تلاش خود را به كار گرفتم كه بازیگران و كاركتر مطرب‌ها متفاوت از آنچه همواره دیده شده باشند و روی صحنه متفاوت ظاهر شوند.
وی همچنین درباره شیوه اجرای اثر خود، بیان كرد: تا آنجا كه امكان داشت سعی كردیم براساس آنچه متن در اختیار می‌گذاشت به شكلی عمل كنیم كه شیوه‌های متفاوت اجرایی در كار وارد شود. خیلی خوشحال هستم كه عروسك‌ها در كنار بازیگران زنده حضور دارند، مخاطب آن‌ها را پذیرفته و سردرگم نمی‌شود.
كارگردان نمایش «ملی» با تاكید بر اینكه دكور بخش انتهایی نمایش دچار تغییراتی شد تا نقش عروسك‌ها دركار بیشتر باشد، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینكه مشكلات تئاتر عروسكی چیست، بیان كرد: ما نباید تئاتر عروسكی را از تئاتر زنده جدا كنیم، چراكه این تنها یك شیوه اجرا برای نمایش است، اتفاقا همین مرزبندی‌ها است كه موجب شده این شیوه اجرا دچار مشكل شود.
زمانی با بیان اینكه این گروه از خانواده تئاتر هم مانند دیگر گروه‌های نمایشی امروز دچار مشكل است، گفت: امیدوار هستیم شورای حمایت به نمایش ما هم توجه كند و حمایت خوبی از كار صورت بگیرد.
هنگامه مفید در تكمیل صحبت‌های كارگردان در رابطه با تئاتر عروسكی، گفت: نمایش عروسكی چه بسا سخت‌تر از تولید و اجرای نمایش زنده است. گران‌تر است و به ساخته شدن عروسك نیاز دارد، به عروسك‌ساز، حركت دهنده، بازیگر حرفه‌ای و صداپیشه‌ای می‌خواهد كه جای عروسك صحبت كند. حال اگر با كارگردان سخت‌گیری هم طرف باشیم كه كار مشكل‌تر نیز می‌شود.
وی ادامه داد: در نهایت آنچه روی صحنه می‌رود و به عنوان نمونه شما می‌بینید یك فنجان در هوا به پرواز درمی‌آید حاصل كار و تلاش زیادی بوده است، اجرای نمایش عروسكی تخیل مخاطب را به پرواز درمی‌آورد.
این نویسنده درباره تفاوت شیوه نگارش متن برای تئاتر زنده و عروسكی، بیان كرد: نمایش‌نامه‌نویسی برای تئاتر عروسكی و تئاترزنده تفاوتی ندارد و تمام عناصر مهم برای نمایش زنده نیز باید اینجا رعایت شود.
زمانی در همین رابطه، تصریح كرد: نباید میان شیوه‌های اجرای اثر تفاوت قائل شویم، چراكه به عنوان نمونه اثر مكبث بهروز غریب‌پور براساس نمایش‌نامه شكسپیر تولید شده است، شما نمی‌توانید بگویید این نویسنده متن را برای تولید عروسكی نوشته است.
وی افزود: این نگاه هنرمند است كه موجب می‌شود شیوه‌ای را برای اجرای اثر انتخاب كند. امروزه بسیاری از آثار به شیوه‌‌ی عروسكی اجرا می‌شوند كه شاید نویسنده اثر ابتدا فكر اجرای عروسكی اثر را در ذهن نداشته است.
