مطالعه اثر انگشت روی آثار باستانی

 به گزارش ایلنا، کامران احمدی رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی این مطلب را در همایش علمی انسان شناسی قانونی و حقوقی که با همکاری این پژوهشکده ، پژوهشکده مردم شناسی و مرکز کاربردی تحقیقاتی آگاهی ناجا در محل پژوهشگاه برگزار شد مطرح کرد.

 احمدی با اشاره به نزدیکی فعالیت پژوهشکده حفاظت و مرمت با مسائل مربوط به انسان شناسی قانونی و حقوقی به بهره گیری این پژوهشکده از دستگاه های شناسایی نظیر اشعه ایکس ، میکروسکوپ الکترونیکی و... اشاره کرد که در این حوزه نیز کاربرد دارند .

 وی افزود :به عنوان مثال در نیمه دوم قرن بیستم 1968میلادی که زنجیره dnaکشف و انقلاب علمی گسترده ای در جهان شکل می گیرد استفاده از آن با بهره گیری از دستگاه اشعه ایکس میسر می شود که در پژوهش های ما نیز کاربرد دارد .

 محمد مکاری مدیر گروه زیست محیطی پژوهشکده مردم شناسی  نیز در سخنانی اصطلاح مردم شناسی حقوقی را عنوانی نسبتا جدید دانست که بر مطالعات مربوط به ضوابط و مقررات سنتی ، تاریخچه و نحوه به وجود آمدن آنها و احیانا انطباق و اثرشان در قوانین موضوعه اطلاق می شود .

 وی با بیان اینکه در تاریخ مطالعات مردم شناسی ضوابط و مقررات سنتی از مجموعه زندگی اقتصادی ، تکنیکی ، خانوادگی و دیدنی جدانیست افزود:به عبارت دیگر مطالعه ضوابط و رسوم به عنوان قوانین سنتی همراه با پیدایش مطالعات مردم شناسی و جدا کردن امور حقوقی از اموردینی و اقتصادی و اخلاقی مقدور نبوده است .

 به گفته این پژوهشگر، مردم شناسی حقوقی یکی از رشته های مردم شناسی کاربردی است که هنوز به طور کامل شناخته نشده است ولی دارای اهمیت زیادی درامور حقوقی و قانون است .

 وی با اشاره به تفاوت بین قانون از دیدگاه مردم شناسی حقوقی و علم حقوق افزود :حدود و قلمرو قوانین گسترده است و از سوی سازمان های و نهادهای دولتی تهیه می شود و بطور رسمی نشر می یابد در حالیکه در مردم شناسی حقوقی ،انسان شناس به دنبال مقررات سنتی در قلمرو خاص است .

 مکاری افزود :قانون را قانون گذار که با قدرت سیاسی و دولت پیوند دارد تدوین می کند ، در حالکیه هیچگونه ارتباطی بین مقررات سنتی با قدرت حکومتی وجود ندارد .

 او با اشاره به جایگاه انسان شناسی حقوقی در پژوهش های مردم شناسی پژوهشکده گفت :در سالهای اخیر در شاخه های مختلف این حوزه مطالعاتی پژوهش ها و سلسله مقالاتی به چاپ رسیده است  که از آنها می توان  به کتاب ارزشمند" جرم و فرهنگ "با همکاری پژوهشی پژوهشکده مردم شناسی و مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا اشاره کرد .

 مکاری اثر دیگری که به همت پژوهشکده مردم شناسی به چاپ رسیده را کتاب "مقدمه ای بر مردم شناسی پزشکی حقوقی" اعلام کرد و افزود: همچنین مقالات زیادی در این حوزه توسط پژوهشگران به چاپ رسیده است .

 علیرضا حسن زاده رئیس پژوهشکده مردم شناسی دیگر سخنران این نشست با اشاره به دو شاخه انسان شناسی جسمانی و فرهنگی گفت :رابطه جسم با بدن به ویژه در حوزه مردم شناسی همواره مطرح بوده است.

وی با اشاره به این نکته که در مباحث مدرن انسان شناسی جنبه های مختلف ارتباط این دو با هم توضیح داده شده است تصریح کرد :پژوهشگران و اساتید با سابقه پژوهشکده مردم شناسی با دقت و سلیقه زیادی این موضوع را مورد بررسی قرار داده اند .

تجارت جهانی کروموزم y برای شناسایی اجداد

درادامه سیروس زینلی استاد انستیتو پاستور ایران با اشاره به کاربرد کروموزم y در تعیین هویت و جمعیت انسانی ، بررسی میتوکندری و کورومزم y از راه های درک خصوصیات منحصر به فرد سلول ها به منظور تبار شناسی را مطرح کرد.

 او با بیان اینکه با بررسی کورومزمy بسیاری از شباهت ها و قرابت های ذکوری مشخص می شود افزود :اما نمی توان به قطعیت این رابطه ها را مشخص کرد و در این راه باید از روش های دیگر هم بهره گرفت .

 وی در ادامه بر لزوم ایجاد بانک اطلاعات کروموزم yدر کشور به منظور تبار شناسی ، امور جنایی ، صدور تابعیت و ... تأکید کرد و گفت :امروزه استفاده از کروموزم y برای شناسایی اجداد به تجارتی جهانی تبدیل شده زیرا که اکثر افراد و به ویژه مهاجران علاقه دارند از تبار خویش مطلع شوند .

بررسی میتوکندری 8قوم ایرانی

دیگر سخنران این نشست میر رحیم فخرز استاد دانشگاه علوم انتظامی بود که به بیان گوشه ای از مطالعه صورت گرفته روی میتوکندری اقوام ایرانی (مردم شناسی مولکولی ) توسط این مرکز پرداخت .

 او گفت:مردم شناسی مولکولی رشته ای از مردم شناسی است که در آن تعیین رابطه تکاملی بین جمعیت های انسان باستانی و معاصر از طریق روش های مولکولی انجام می گیرد .

 وی با اشاره به اینکه میتوکندری از مادر به فرزند به ارث می رسد گفت :در این تحقیق تعیین توالی DNAمیتوکندری با گرفتن نمونه خون از 8قوم ایرانی ، فارس، آذری،کرد ، گیلک، بلوچ ، سیستان ، ترکمن و عرب با دستگاه ceneticanalyzerانجام شد .

 فخرز اظهار داشت :آنچه مهم است انطباق این نتایج مولکولی با مواردی است که توسط زبان شناسان ، مردم شناسان و... به انجام می رسد که متأسفانه کاری در این حوزه تا به امروز انجام نشده است .

پزشک قانونی به دنبال دلایل مرگ و میر است

 سرهنگ غلامحسین بیابانی رییس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا دیگر سخنران این نشست با اشاره به کارکرد انسان شناسی قانونی در مأموریت پلیس آگاهی گفت :پلیس آگاهی از دو علم کشف علمی جرم و علم کشف جرم استفاده می کند  .

 او افزود :درعلم نخست پلیس در آزمایشگاه های تحقیقاتی جنایی از علوم شیمی ، فیزیک ، بیولوژی و ...بهره می گیرد و در نوع دوم که مانند اولی کاربردی نیست اما می توان از آن برای کشف جرم سود برد ازعلومی مانند زمین شناسی ، انسان شناسی ، باستان شناسی و...سود می جوید .

 وی اظها رداشت :انسان شناسی قانونی با پرشکی قانونی تفاوت دارد زیرا مطالعه آن بیشتر روی استخوان ها ی انسان است  در حالیکه پزشک قانونی به دنبال دلایل مرگ و میر است که می توان آنها  را به طبیعی ، تصادفی ، خودکشی و ... طبقه بندی کرد .

اغلب پدیده ها و رفتارها ریشه زیستی دارند 

حامد وحدتی نسب باستان شناس و استاد دانشگاه تربیت مدرس با بیان مطالبی در خصوص انسان شناسی زیستی و کاربرد های آن گفت :انسان شناسی زیستی نگاهی نو به جهان است به نحوی که درک می کنیم رفتارها و پدیده هایی که گمان می کردیم فرهنگی اند زیستی هستند .

 او بسیاری از رفتارهای انسان را برخوردار از ریشه زیستی دانست و تصریح کرد : مشکلات و چالش های یک جا نشینی که برای انسان امروزی پیش آمده است تمامی به دلیل نبود تطابق ژنتیکی او برای زندگی امروز است .

افشین کرمی مدیر امور پشتیبانی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیگر سخنران این نشست با تأملی بر مفهوم عرف ، عرف را یکی از موضوعات با اهمیت در حوزه نظری دانست که نادیده گرفته می شود در حالیکه نقش تنظیم کننده روابط انسانها در جوامع را دنبال می کند .

 وی عرف را  عمل یا گفتاری همگانی  خواند که منشا تشکیل آن نیاز است .

 کرمی بااشاره به مفهوم عرف در حقوق گفت :عرف به عنوان قانون نانوشته است که از آن به عنوان منشا قانون یاد شده است .

 انجام مطالعات باستان سنجی بر روی مردان نمکی

  در ادامه این نشست منیژه هادیان دهکردی عضو هیأت علمی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی سخنرانی خود را با نام مردان نمکی چه کسانی هستند ؟ شروع کرد.

 او با اشاره به مطالعات علمی انجام شده بر بقایای نیم تنه مومیایی کشف شده از معدن نمک زنجان که در سال 1372 بطور تصادفی در این معدن کشف و سپس برای مطالعات باستان‌سنجی به آزمایشگاه تحقیقاتی مرکزی (پژوهشکده حفاظت و مرمت فعلی) منتقل شد گفت :آزمایش سالیابی کربن 14، بررسی‌های مولکولی DNA، مطالعات بافت‌شناسی، رادیوگرافی و سی‌تی‌اسکن از جمله مطالعات انجام شده بر روی نیم تنه مرد نمکی بوده است.

 وی افزود :مطالعات نساجی از قبیل الیاف‌شناسی، مشخصات ریسندگی و بافندگی و رنگرزی بافته‌های متعلق به این مومیایی نیز بخش دیگری از مطالعات علمی انجام شده بر روی این مجموعه تاریخی بوده است.

 او با اشاره به سه کشف دیگر در این معدن در سالهای پس از کشف نخست ،تصریح کرد :در کنار تمامی اجساد کشف شده ، تکه های لباس ، سفال و... یافت شد که همگی مورد بررسی قرار گرفتند .

کشف عفونت استخوانی بانوی هفت هزار ساله

پرستو عرفان‌ منش کارشناس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی –فرهنگی نیز در سخنانی با اشاره به بخشی از مطالعات و بررسی‌های صورت گرفته روی اسکلت بانوی 7هزار ساله تهران گفت: با کشف این اسکلت نخست مطالعات آنتروپولوژی به منظور تشخیص جنس و بررسی آسیب‌های وارده بر اسکلت انجام شد.

 به گفته این کارشناس، به همین منظور در ابتدا مطالعات X.ray برای بررسی شکستگی ایجاد شده در ناحیه کتف مورد ارزیابی قرار گرفت که عفونت استخوانی را در بررسی‌ها نشان داد.

 او تصریح کرد : در ادامه مطالعات آزمایشات FT_IR و XRD برای تجزیه و تحلیل‌های عناصر تشکیل‌دهنده استخوانی انجام گرفت که با توجه به نتایج حاصله، تحلیل‌های ساختار کریستالی استخوان را برای کارشناسان مطرح کرد.

 وی افزود: در ادامه تحقیقات، مطالعات بافتی و سلولی با کمک میکروسکوپ‌های الکترونی صورت گرفت تا بتوان تغییرات بافتی که در سالیان سال ایجاد شده است را برای کارشناسان نمایش داد.

 درپایان فرزاد فروزانفر کارشناس حوزه انسان شناسی و مردم شناسی گزارش سی سال پژوهش خود در حوزه انسان شناسی جسمانی را ارایه داد.