یادداشتی بر مجموعه شعر «سیب لب هایت که افتاد»

ایلنا - ماهشهر:«سیب لب هایت که افتاد»، پنجمین مجموعه از سروده های «ذوالفقار شریعت» می باشد که به روشنی، مخاطبِ آشنا به کارهای قبلی این شاعر، متوجه ی کاری متفاوت از وی در این مجموعه خواهد شد.

به گزارش ایلنا از ماهشهر، «عصمت حسینی» کارشناس ادبیات و نویسنده جنوبی گفت: مروری بر کارهای قبلی «شریعت»، نشان می دهد که سراینده با سرودن شعرهای متفاوت در فرم و مضمون(کلاسیک، نیمایی، سپید، عاشقانه، اندرزی و اجتماعی) یا به دنبال کسب تجربه های گوناگونی بوده که در نهایت منجر به قرار گرفتن در مسیری تقریبا ثابت خواهد شد و یا همچنان بنابه موقعیت و احساس خاصِ لحظه ی سرایش، اشعاری در شکل های گوناگون خواهد سرود. اما آنچه مسلم است، این است که «شریعت» به نسبت فاصله اش از وزن، عناصر دیگر شعرش تقویت شده اند، گویی وزن برای او عاملی است که او را از توجه و استفاده از عناصر خیال انگیز شعر، دور می کند. این است که شعرهای این مجموعه را می توان در رده ی شعرهای خوب به حساب آورد.

نویسنده ی مجموعه داستان های «بخواب تا من حرف بزنم» افزود: هر چند محتوای کتاب است که اهمیت دارد و یک نوشته ی خوب، بالاخره خود را معرفی می کند اما مقدمه ای که بر کتابی نوشته می شود را، اگر تاییدی از سوی یک صاحب نظر بر آن کتاب بدانیم، چه بهتر که بخشی از مقدمه و نام نویسنده ی آن، به گونه ای در پشت جلد نوشته شود تا مخاطب را در انتخابش یاری نماید و بهتر به چشم بیاید. به هر حال مقدمه ای که «پرویز حسینی» منتقد سرشناس، بر این کتاب نوشته اند، نشان می دهد که «شریعت» در این کار موفق تر بوده و بالطبع از این پس نیز شاهد کارهای خوبتری از این شاعر جنوبی خواهیم بود.

شعرهای این کتاب در مجموع از فضایی هم روستایی و هم شهری و مدرن برخوردارند و در آنها از عناصر هر دو نوع زندگی دیده می شود.

 وقتی به خود می آیی

که گندمزار گیسوانت

در غبار گام هایم

پریشان می شود. (ص 12)

*

وقتی فیلم اکوی قلبم

اکران شد

تازه فهمیدم

هنرپیشه ی قابلی هستی... (ص 23).

عناصر برجسته در شعرهای این مجموعه، ایجاز و تشبیه اند. ایجاز به مدد تشبیهاتِ زیبا که اغلب به دلیل همین کوتاه نویسی از تشبیهِ پنهان استفاده شده، باعث افزایش تأثیر تصاویر شده و حتی باعث ایجاد حالتی از غافلگیر کنندگی در پاره ای شعرها گشته است.

وقتی به آغوش می کشم تو را

نزدیک

و وقتی

فاصله می گیری

دور می شوم

از خطِ استوا... (ص 40)

*

رعد و برق نگاهِ تو را

از پشت پنجره

خواهد دید

مردی که پرده را

کنار می زند. (ص 32)

*

تمام شعرهای شهریورم را

دور خواهم ریخت

اگر

به مِهر

نیایی. (ص 24)

حسینی افزود: یکی از زیباترین شعرهای این مجموعه، شعر «سایه» است که در آن از قوی ترین تشبیهات (تشبیه مقلوب) استفاده شده است، شاعر به جای اینکه معشوق را به سایه تشبیه کند، سایه را به معشوق تشبیه کرده و با این کار، دل نازکیِ معشوق را بسیار فراتر از تصور به تصویر کشیده است:

سایه ها را که می شمارم

تازه می فهمم

نور

دلِ نازکی دارد

مثل تو می شکند،

اگر

مانعش شوم. (ص 16)

البته در مواردی نادر هم که شعر قابلیت گسترش داشته، شاعر همچنان علاقه ی خود به کوتاه نویسی را حفظ کرده تا حدی که بعضی از شعرها به کاریکلماتور بسیار شبیه می شوند:

لبخند تو

جاذبه ای است

که احساسم را

بالا می کشد. (ص 55)

موسیقیِ کلام را بیشتر همحروفی ها یا همصدایی ها ایجاد کرده اند.:

عروسک کوکی هم که باشی

کوکت نمی کنم...(ک) (ص 31)

*     

حالا که

چشمانت آذرخش است

فاصله را

می توان برداشت(آ)... (ص 21)

یا اینکه از بعضی صنایع شعری دیگر نیز مانند: تناسب و تضاد می توان نام برد که از آن جمله اند:

 جهنم و بهشت (در شعر بهشت)

نزدیک و  دور (در شعر جغرافیای تو)

ماه و ستاره و شب وکهکشان (در شعر کوچ یا کاشت)

شعر و کتاب و واژه(در شعرمومیایی)

همچنین تلمیح و اشاره به باورهای بومی و مذهبی، شعر را به مخاطب نزدیک کرده: (امساک – اتهام – خوان هفتم و...) و بیشتر سروده ها دارای ترکیبات و تصاویر زیبایی هستند، این تصاویر و ترکیب های زیبا را در بیشتر شعرها می توان دید مانند: (شعرهای من1 – نگاه – مسافر – ناخدا و...)

این نویسنده در پایان گفت: به طور کلی اگر بخواهیم از «شریعت» نام ببریم، بهتر است با مجموعه شعر «سیب لب هایت که افتاد» از او یاد کنیم و به قول «پرویز حسینی» آنچنانکه در مقدمه نوشته است: «شریعت» سعی می کند در هر شعر به کشف نادیده ها و ناشنیده هایش برود.

لازم به ذکر است که مجموعه شعر «سیب لب هایت که افتاد» پنجمن مجموعه شعر چاپ شده از ذوالفقار شریعت که علاوه بر این مجموعه ها تا کنون مقالاتی در زمینه ی ادبیات نیز از نامبرده به چاپ رسیده است.