گزارش ایلنا از وضعیت کارگرانِ پروژه آب‌رسانی دشت سیستان؛
زیر آفتاب سوزان کار می‌کنیم اما با جیب خالی به خانه بازمی‌گردیم
درحالی طرح آب‌رسانی ۴۶ هزار هکتاری دشت سیستان وارد دومین سال خود می‌شود که نزدیک به ۲۰۰۰ کارگری که در این پروژه مشغول به کار هستند با مشکلاتی مانند عدم پرداخت دستمزد و اضافه کار و عدم ایمنی محل کار دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نزدیک به یک سال و نیم از شروع از اجرای پروژه انتقال آب ۴۶ هزار هکتاری دشت سیستان می‌گذرد و حالا کارگرانی که در این پروژه مشغول کارند؛ می‌گویند از کافرما بابت مزایای مزدی خود بین ۲ تا ۶ ماه طلبکارند.
در هفته‌های اخیر که اهالی سیستان هر روز زندگی در دمایی بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد را تجربه کرده‌اند، کارگران پروژه انتقال آب دشت سیستان می‌گویند دست‌کم روزانه دوازده ساعت کار کرده و عرق ریخته‌اند اما در پایان هر روز کاری با جیب خالی به خانه‌هایشان بازگشته‌اند.
پروژه انتقال آب ۴۶ هزار هکتاری دشت سیستان و بلوچستان در ۲۱ کارگاه در دست احداث است. مسئولیت هر کارگاه برعهده یک پیمانکار است و تعداد کارگران شاغل در هر کارگاه ممکن است تا نزدیک به ۱۰۰ نفر برسد که به صورت معمول از ۷ صبح تا ۶ بعدازظهر مشغول کارند.
گفته می‌شود، تا این لحظه ۳۰ درصد از این پروژه سه‌ساله با صرف اعتباری بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان عملیاتی شده است.
طبق گفته کارشناسان در صورتی که این طرح به پایان برسد؛ می‌توان تا حد بسیار زیادی به وضعیت خشکسالی دو دهه اخیر استان سیستان و بلوچستان که باعث بیکاری و مشکلات زیست محیطی شده است، پایان داد.
بعد از ۱۱ ساعت کار با دست خالی به خانه می‌رویم
«یحیی» یکی از کارگرانی است که از طریق شرکت پیمانکاری "پاینده آب کوشا" در پروژه آب‌رسانی دشت سیستان و بلوچستان مشغول کار است، محل کارگاهی که او در آن فعالیت دارد در اطراف زابل قرار دارد. او می‌گوید: من و همکارانم تقریبا از ابتدای سال تاکنون طلبکاریم.
او در تشریح این وضعیت می‌گوید: از ابتدای سال جاری هیچ پولی به حساب ما واریز نشده است و حتی حق مساعده هم از سوی پیمانکار به ما نداده‌اند، به تازگی طلب اسفندماه سال گذشته را دریافت کرده‌ایم. این موضوع موجب بحرانی شدن وضعیت نزدیک به ۱۰۰ کارگر این کارگاه شده است.
علاوه بر طلب مزدی، وضعیت ایمنی محل کار از نظر او و همکارانش چندان تعریفی ندارد، یحیی ادامه می‌دهد: من از ابتدای نوجوانی در کارگاه‌های مختلفی کار کرده‌ام، در تمام این سالها نبود امکانات ایمنی یکی از مشکلات همیشگی من و همکارانم بوده است. وضعیت ایمنی اینجا هم مانند کارگاه‌های دیگر در حد محدودی است. ما در یک فضای باز کارگاهی، زیر تابش مستقیم خورشید، گرمای خفه کننده تابستان و وزش مداوم باد با وجود گرد و غبار در هوا کار می‌کنیم.
یحی اضافه می‌کند: حتی یک ماسک عادی هم در اختیار ما قرار نداده‌اند تا هنگام تنفس از آن استفاده کنیم، کفش و لباس کار در جای خود دارد... البته در زمانی که مسئولان بازدید می‌آیند کفش و کلاه ایمنی به ما می‌دهند. شاید بسیاری از مردم ندانند که ما در چنین شرایطی برای بهبود وضعیت محیط زیست آنها کار می‌کنیم.
این کارگر با اشاره به ساعت کار و پرداخت اضافه حقوق‌ها می‌گوید: از ۷ صبح تا ۶ بعدازظهر مشغول به کار هستیم حتی روزهای جمعه هم باید سرکار باشیم و خبری از مرخصی هم نیست مگر در شرایط خیلی خیلی خاص آن هم تنها یک روز به ما مرخصی می‌دهند. اضافه‌کار هم طبق قرارداد تنها بابت ۱۲۰ ساعت کار پرداخت می‌شود. باقی ساعاتی که برای اضافه کار ادامه می‌دهیم حتی برای ماه‌های آینده هم ذخیره نمی‌شود تا بتوانیم مبلغ آن را دریافت کنیم.
او ادامه می‌دهد: به دلیل اینکه شغل به این راحتی‌ها پیدا نمی‌شود مجبوریم همین شرایط را تحمل کنیم و تاکنون هم هیچ اعتراضی نکردیم.
«یحیی» در خصوص دیگر کارگرانی که در طرح ۴۶ هزار هکتاری دشت سیستان فعالیت می‌کنند، می‌گوید: چند دوست من در مناطق مختلف این پروژه مشغول به کارند، درآمد همه ما تقریبا در یک سطح است، مبلغی در حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزارتومان که ممکن است با یکی -دو ماه تاخیر پرداخت شود. اگر با آنها هم تماس بگیرید همین حرف‌های من را برایتان تکرار می‌کنند.
وضعیت نگران کننده کارگران پروژه انتقال آب دشت سیستان
«حسینعلی اکبری» دبیر شورای کار استان سیستان و بلوچستان هم وضعیت کارگران پروژه آب‌رسانی ۴۶ هزار هکتاری را نگران کننده خوانده و در تایید ضمنی صحبت‌های یحی به ایلنا می‌گوید: طبق اطلاعات به دست آمده برخی از پیمانکاران هنوز پاداش عید ۹۶ را نپرداخته‌اند و در حال حاضر هم کارگران چندین ماه حقوق عقب افتاده دارند.
او ادامه می‌دهد: فعالان کارگری در خصوص ایمنی محیط کار و عدم پرداخت دستمزد اضافه کار نگرانی‌هایی دارند. لازم به ذکر است که این کارگران از لباس کار، کلاه ایمنی و کفش کار با توجه به باز بودن محیط کار بهرمند نیستند.
به زودی مشکل دستمزدها برطرف می‌شود/از کارفرما طلبکاریم
در این بین اما «امیرحسین شاه‌جوان» از مدیران شرکت "پاینده آب کوشا" که یکی از پیمانکاران پروژه آب رسانی به دشت ۴۶ هزار هکتاری سیستان را برعهده دارد، در مورد مطالبات کارگران شاغل در این پروژه به خبرنگار ایلنا می‌گوید: شرکت ما نزدیک به ۵۰ پروژه در دست دارد و در روال کار یکی دو ماه حقوق عقب افتاده داریم ولی به آنها مساعده پرداخت می‌کنیم تا موعد دستمزد آنها برسد.
او در مورد کارگران پروژه آب‌رسانی دشت سیستان ادامه می‌دهد: به دلیل اینکه از جهاد کشاورزی در مقام کارفرمای اصلی مبلغی را طلبکاریم. به همین دلیل نزدیک به چهار ماه است که کارگران دشت سیستان دستمزدهای خود را دریافت نکرده‌اند و تلاش می‌کنیم به زودی این مشکلات را حل کنیم.
شاه‌جوان همچنین در مورد وضعیت ایمنی کارگرانی که به واسطه شرکت متبوع وی در این پروژه عمرانی شاغلند، اضافه می‌کند: ما هرقدر برای افزایش ایمنی محیط کارگاهی هزینه کنیم باز هم کم است. ما برای سلامتی کارگران اقداماتی مانند چند وعده شیر در هفته را در نظر گرفته‌ایم.
گزارش: سیاوش پورعلی
