فعالیتهای هستهای آمریکا در آثار دکتروف+توتیت باراک اوباما
شهرت ادگار لورنس دکتروف؛ نویسندهی آمریکایی که دیروز در بیمارستانی در نیویورک درگذشت، به خاطر آثاری است که تجارب آمریکا را با استفاده از شخصیتهای داستانی در بستر حوادث تاریخی بازگو میکند.
ابراهیم اقلیدی (مترجم) که رمان «آب کردن» این نویسندهی را ترجمه کرده؛ در گفتوگو با خبرنگار ایلنا؛ با تاکید بر اینکه دکتروف حتی قبل از "آب کردن" هم در دفعات متعدد به موضوعات اجتماعی در رمانهایش پرداخته بود، گفت: از نکات برجسته دکترف موضعگیریهای اقتصادی و سیاسی او است. این نویسنده نگاهی سوسیالیتی به جریانهای اقتصادی دارد. البته کمونیست نیست و ایدئولوژی را قبول ندارد اما در اکثر داستانهایش به شکاف طبقاتی پرداخته و مدام به دنیای سرمایهداران و پول پرستان امریکایی طعنه میزند. در اکثر داستانهایش امریکا نقش پررنگی دارد و از زندگی مهاجران گرفته تا طبقه فرودست و ضعیف جامعه همیشه در داستانهایش حضور دارند.
این مترجم اضافه کرد: دکترف آثار متفاوتی نوشته است و داستانهایش نیز یکی از یکی بهتر هستند. او به واقع استاد کمنظیری در داستانسرایی است و از انواع سبکهای نویسندگان قبلی امریکا برای روایت آنچه میخواهد بگوید؛ استفاده میکند. نویسندگان مشهور دیگری نیز در امریکا حضور داشتند که موضعگیری خاصی در قبال جریان اجتماعی و سیاسی نداشتهاند. به عنوان مثال همینگوی تنها به دنبال شکار میرفت، سرمایهداری را بهنوعی پذیرفته بود و به مسائل مربوط به انسانیت و حقوق محرومین آنچنان دلمشغولی نداشت. اما دکترف در همه داستانهایش عنوان میکند که طبقه فقیر دارند زیر پای سرمایهداران له میشوند. همین موضعگیری نویسنده بود که باعث شد ترجمه "آب کردن" بهرغم سختی و سنگینی متن، برایم دلچسب و شیرین شود.
به گفتهی اقلیدی؛ جد پدری دکترف یک کشیش بوده که برای جستجوی طلا از روسیه به امریکا مهاجرت کرد. دکترف هم در اصل به معنای کشیشزاده است نه دکتر و طبیب.
مترجم «آب کردن» سپس به نکاتی دربارهی این اثر دکتروف اشاره کرد و ادامه داد: «آب کردن» یا «واتر ورک برای نیویورک» اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 نوشته شده است. اسم فارسی که برای کتاب انتخاب شده چندین معنا را در خود جای میدهد، هم میتواند اشارهای باشد به تلاش برای لولهکشی و نصب منبع آب که قرار است در نیویورک احداث شود و هم میتواند به دلیل داستانهای حزنانگیزی که در این کتاب اتفاق میافتد و به اشک ریختن تعبیر شود. حتی میتواند معنای شارلاتان بازی و دلالگری نیز بدهد چراکه پدر قهرمان داستان و کاراکتر منفی کتاب شخص حقهبازی است که انواع رذالت را از خود نشان میدهد. این کتاب در ابتدا با همان نام «واتر ورک» برای گرفتن مجوز ارسال شد اما در دولت قبل به آن نام اجازه انتشار ندادند و ما برای اینه امکان چاپ کتاب از دست نرود؛ نامش را به «آب کردن» تغییر دادیم. دیگر کتاب مهم او «کتاب دانیال» است که در واقع اشارهای دارد به ماجراجوییهای هستهای آمریکا و آزمایش انفجار هستهای میپردازد که منجر به زخمی و مجروح شدن عدهای میشود.
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نیز از دکتروف به عنوان «یکی از بزرگترین رمان نویسان آمریکا» یاد کرده است. او در شبکه توییتر خود نوشت: «خیلی چیزها از کتابهایش آموختم، جایش خالی خواهد بود«.
ای ال دکتروف؛ نویسنده رمانهای «رگتایم» و «بی باتگیت» در سن ۸۴ سالگی در بیمارستانی در شهر نیویورک درگذشته است.