یک فعال در زمینه مهاجران افغان مطرح کرد؛
سه میلیون مهاجر افغان هیچ رسانه‌ای برای بیان مشکلاتشان ندارند/ نقش تلویزیون در تغییر ذهنیت جامعه نسبت به مهاجران
یحیی آزادی می‌گوید: مسابقه خانه ما این‌بار سراغ خانواده‌های افعان رفته است و در این میان مواجهه خانواده ما ایرانی‌ها با خانواده‌های افغان که سال‌هاست میهمان ما هستند، یکی از نکات قابل توجه این مسابقه است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، امروز حدود سه میلیون افغان در ایران به کار و زندگی مشغولند و به نوعی جزئی از جامعه ایرانی به شمار می‌آیند در چنین شرایطی زندگی جامعه ایرانی با مهاجران افغان به نوعی در هم تنیده است و به‌رغم برخی نگاه‌های نادرست، این جمعیت سه میلیونی بخشی از جامعه ایران شده‌اند. در چنین شرایطی تلویزیون می‌تواند نقش مهمی را در تغییر ذهنیت مردم ایجاد کند. مستند مسابقه «خانه ما» نیز با همین رویکرد در فصل تازه خود سعی داشته تا با استفاده از خانواده‌های مهاجر افغان ساکن ایران به عنوان شرکت‌کننده در این برنامه زمینه‌های تغییر ذهنیت منفی نسبت به افغان‌های ساکن ایران را ایجاد کند.
یحیی آزادی، تهیه‌کننده و فعال در زمینه مهاجران افغان ساکن ایران که در زمینه مشکلات مهاجران ساکن ایران برنامه‌های متعددی را تولید کرده، درباره رویکرد فصل تازه مستند مسابقه «خانه ما» که خانواده‌های شرکت‌کننده در آن از مهاجران افغان ساکن ایران هم انتخاب شده‌اند، گفت: به واسطه ارتباط با اقشار مختلف جامعه به ویژه مهاجران افغان در دنیای حقیقی و مجازی، در جریان پیگیری و استقبال مهاجران افغانی از فصل تازه مستند مسابقه «خانه ما» هستم. طوری که در گروه‌ها و صفحه‌های مجازی تبلیغاتی برای جمع آوری آرا برای خانواده‌های شرکت‌کننده در مسابقه انجام می‌شود که اتفاق مثبتی است. البته بارها هم شاهد بودم که حتی افغان‌ها برای خانواده‌های ایرانی شرکت کننده در برنامه پست گذاشته و مشوق آنها در برنامه بوده‌اند و به نوعی همدلی و حس دوستی‌شان را با ما ایرانیان به اشتراک گذاشته‌اند.
وی در ادامه به نحوه انتخاب خانواده‌ها در فصل تازه این برنامه پرداخته و تاکید کرد: مواجهه خانواده ما ایرانی‌ها با خانواده‌های افغان که سال‌ها است میهمان ما هستند، یکی از نکات قابل توجه این مسابقه است. البته این انتخاب از بعد تحلیلی و نشان دادن تفاوت آنها با خانواده‌های ایرانی نبوده است؛ بلکه با نگاهی به سمت زندگی عادی به خانواده‌های معمولی افغان همچون خانواده‌های معمولی ایرانی پرداخته و قصد دلسوزی و ترحم برای خانواده‌های مهاجر را نداشته است.
آزادی با تاکید بر فرهنگسازی که با به تصویر کشیدن خانواده‌های افغان ساکن ایران رخ داده است، ادامه داد: این نوع نگرش در برنامه باعث ایجاد نوعی همدلی در بین ایرانیان می‌شود. به هر حال بخشی از افراد با حضور مهاجران در کشور خود مشکل دارند و معمولا مواجهه خوبی با آنها ندارند؛ این نوع برخورد که ناشی از عدم شناخت صحیح مهاجران است، صورت می گیرد. به این ترتیب بیشتر افراد جامعه فاصله زیادی بین خودشان و مهاجران ساکن کشور حس می‌کنند.
وی در ادامه ریشه‌های برخی باورهای غلط مردم را نسبت به افغان‌ها بر شمرد و یادآور شد: معمولا ما ایرانی‌ها، افغان‌ها را در چهارراه‌ها و یا در مشاغلی مانند کارگران ساختمانی دیده‌ایم، به همین جهت نه آنها را درست می‌شناسیم و نه به توانایی‌ها و استعدادهای آنها واقفیم. حتی پذیرفتن این مهاجران به عنوان خانواده‌های عادی هم برایمان سخت شده است. به نوعی نگاه عادی به این خانواده‌ها همچون سایر خانواده‌های عادی ایرانی اتفاق مثبتی‌ست که در برنامه «خانه ما» رخ داده است.
این فعال عرصه مهاجران در ادامه بیان کرد: بیشتر برنامه‌هایی که معمولا در تلویزیون و در مورد افغانستان و مردم آن ساخته و پخش می‌شود، یا در مورد حضور آنها در عرصه سیاسی و اجتماعی مثل حضور در راهپیمایی 22 بهمن، یا پرداختن به مظلومیت و مورد تهاجم قرار گرفتن آنها و یا به تصویر کشیدن شهدای افغان در دفاع از مرزهای ایران است. البته همه این موارد قابل ارزش است ولی مخاطب افغان را دسته‌بندی می‌کند که خوشبختانه در این برنامه چنین اتفاقی رخ نداده و همین امر سبب جذب مخاطبان شده است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران حدود سه میلیون افغان زندگی می‌کنند ولی این افراد رسانه‌ای برای معرفی خودشان یا بیان مشکلاتشان ندارند؛ من و برخی از همکارانم ابتدا در یکی از خبرگزاری‌ها، مسایل و مشکلات مهاجران را مطرح کردیم و سپس به معرفی هنرمندان و افراد ممتاز افغان پرداختیم که این معرفی‌ها کم کم به رادیو و تلویزیون گسترش یافت. مهمترین دستاورد مطالعات و کنکاش مساله مهاجران، بحث تحصیل کودکان افغان بود که به کمک آموزش و پرورش و نامه‌نگاری‌ها در حال حاضر این کودکان، حتی اگر مجوز اقامت هم نداشته باشند، می‌توانند در مدارس دولتی ایران تحصیل کنند.
یحیی آزادی در پایان ضمن طرح تلاش‌های صورت گرفته در تغییر تصویر ذهنی مردم ایران نسبت به مهاجران افغان اظهار داشت: رویکرد تلویزیون در این تغییر نگرش بسیار سازنده است و ساخت و تولید برنامه‌هایی با این زمینه می‌تواند در ذهنیت افراد جامعه و سپس در رفتار افراد تاثیرات مثبتی ایجاد کند؛ که البته این الگوسازی برای مردم عادی بسیار مهمتر از تغییر نگرش مسوولان و نهادهای دولتی است چراکه یک فرد افغانستانی شاید در طول سال نهایت ۱۰ بار یا کمتر با مراکز دولتی و نهادهای رسمی سرو کار داشته باشد ولی او حداقل روزی ۱۰ ساعت با مردم عادی سطح جامعه در ارتباط است و اگر جامعه در برخوردها و رفتارش برخورد درستی در پیش نگیرد، بیشترین آسیب‌ها از جانب جامعه به یک مهاجر تحمیل خواهد شد.
