در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
شرایط زندگی باعث شد فروشندگی لبنیات را به‌جای موسیقی انتخاب کنم
متین رضوانی‌پور می‌گوید: آیین‌های بسیاری داریم که با محرم ارتباط دارند و «روضه‌خوانی»، «پا منبری»، «نوحه‌خوانی»، «مرثیه‌خوانی» تنها برخی از آنهاست. اغلب آیین‌های این‌چنینی چندوجهی هستند، یعنی هم در ماهی چون محرم کاربرد دارند و هم اینکه می‌توان آنها را در مراسم امامان دیگر اجرا کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در ماه محرم امسال برگزاری مراسم عزاداری مانند دیگر تجمعات با رعایت اصول بهداشتی امکان‌پذیر است. در این میان به توصیه وزارت بهداشت بهتر آن است که مردم برای جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا در خانه بمانند و با تماشای برنامه‌های تلویزیون برای امام سوم شیعیان و یارانش عزاداری کنند. این اتفاق شاید فرصت مناسبی برای رسانه‌‌ای چون تلویزیون است تا با پرداختن به رسوم و آیین‌های کهن، آنها را به یاد مخاطبان بیاورند. متین رضوانی‌پور (پژوهشگر، تاریخ‌نگار مداحی، آهنگساز و خواننده موسیقی اقوام ایرانی) که طی سال‌های حضورش در عرصه موسیقی و پژوهش، همواره در جهت شناساندن و مانایی رسوم و آیین‌ها تلاش کرده، در گفتگوی پیش‌رو درباره دلایل عدم توجه هنرمندان، پژوهشگران و مردم به آیین‌های مذهبی و موسیقایی توضیح داد.
آیا کرونا شما را هم بیکار کرده است؟
بله؛ درواقع پس از آنکه بیماری کرونا وارد کشور شد و شیوع پیدا کرد، تمام فعالیت‌هایم تحت تاثیر قرار گرفت و به نوعی منتفی شد درنهایت من نیز مانند دیگر همکاران و موزیسین‌ها بیکار شدم.
یعنی طی هفت ماه گذشته هیچ فعالیت پژوهشی و اجرایی نداشته‌اید؟
خیر به هیچ‌وجه. حال حساب کنید راه کسب درآمد و ارتزاق ما موسیقی است و قاعدتا زمانی که فعالیت در این عرصه تعطیل است زندگی ما نیز مانند برخی دیگر از اقشار جامعه تحت تاثیر قرار میگیرد. به هر حال باید زندگی کرد و در شرایط فعلی و وضعیت موجود، برآورده کردن مخارج روزمره کار راحتی نیست.
مدتی است مغازه باز کرده‌ام و لبنیات می‌فروشم و تنها کار روزانه‌ام اداره همین مغازه است. البته من و دیگر پژوهشگران و فعالان موسیقی پیش از شیوع بیماری کرونا در کشور نیز وضعیت خوب و بسامانی نداشتیم.
راستش مدتی است مغازه باز کرده‌ام و لبنیات می‌فروشم و تنها کار روزانه‌ام اداره همین مغازه است. البته من و دیگر پژوهشگران و فعالان موسیقی پیش از شیوع بیماری کرونا در کشور نیز وضعیت خوب و بسامانی نداشتیم، زیرا به‌طور معمول فرهنگ و هنر اصلا مورد توجه نیست و از این لحاظ همه چیز به هم ریخته است، اما بحران کرونا شرایط بدتری را برایمان رقم زد.
چه شد که سراغ شغل آزاد رفتید؟
من از بهمن تا اوائل تیرماه که مغازه را راه‌اندازی کردم عملا با شرایط دشواری مواجه بودم و این امکان وجود نداشت که بر اساس تخصص خودم کسب درآمد کنم. از طرفی زمان پایان بحران کرونا نیز مشخص نبود. مدتی منتظر بودم تا پس از بازگشت زندگی به شرایط معمول فعالیت‌های اصلی خودم را از سر گیرم که متاسفانه این امکان میسر نشد. حال نیز دو ماه است که مغازه‌ام را راه‌اندازی کرده‌ام.
انتخاب شغلی غیر از موسیقی آزاردهنده است؟
طبیعتا اینکه نمی‌توانم کاری که عاشقش هستم را انجام دهم، عذاب‌آور است اما حداقل اعصابم راحت است و در شرایط بغرنج فعلی درآمدی دارم.
با توجه به اینکه محرم فرا رسیده، از آیین‌هایی بگویید که با این ماه مرتبط هستند.
آیین‌های بسیاری داریم که با محرم ارتباط دارند و «روضه‌خوانی»، «پا منبری»، «نوحه‌خوانی»، «مرثیه‌خوانی» تنها برخی از آنهاست. می‌توان گفت اغلب آیین‌های این‌چنینی چندوجهی هستند؛ یعنی هم در ماهی چون محرم کاربرد دارند و هم اینکه می‌توان آنها را در مراسم امامان دیگر اجرا کرد.
عامه مردم از بسیاری از آیین‌های مذهبی موجود بی‌اطلاعند و همین نادیده انگاشتن در مدت زمانی کوتاه باعث از بین رفتن آنها خواهد شد.
متاسفانه حرفتان درست است و دلیلش عدم توجه مردم و متولیان به آیین‌هاست. البته باید یادآور شد که اغلب آیین‌ها همچنان برگزار می‌شوند اما شکل اجرای موسیقی‌های آنها تغییر کرده و جدید شده است. به طور مثال آیین طشت‌گذاری همچنان برگزار می‌شود، اما نوحه‌هایی که طی برگزاری آن مورد استفاده قرار میگیرد تاحدودی مدرن است.
مردم آنقدر درگیر مشکلات هستند که اصلا به آیین‌ها توجه نمی‌کنند حتی چگونگی برگزاری آنها نیز برایشان اهمیتی ندارد. متاسفانه پژوهشگران و دیگر فعالان این عرصه نیز مانند دیگر اقشار جامعه درگیر مسائل و مشکلات زندگی شده‌اند.
این تغییرات به اصل آیین‌ها آسیب نمی‌زند؟
ببییند موضوع این است مردم آنقدر درگیر مسائل مختلف هستند که اصلا به مقولاتی چون آیین‌ها توجه نمی‌کنند و حتی نحوه و چگونگی برگزاری آنها نیز برایشان اهمیتی ندارد. متاسفانه پژوهشگران و دیگر فعالان این عرصه نیز مانند دیگر اقشار جامعه آنقدر درگیر مسائل و مشکلات زندگی شده‌اند و آنقدر دغدغه‌شان عوض شده که به چنین موضوعات و اتفاقاتی اهمیت نمی‌دهند؛ لذا اگر فلان آیین هم تغییر کرد آنچنان اهمیتی ندارد. هنرمندان نیز بخشی از جامعه هستند و مشکلات زندگی برای آنها نیز وجود دارد. زمانی آرزوی‌ام این بود که دانشنامه نوحه‌های سنتی و نغمات اصیل را بنویسم و چند هزار مورد از آنها را نوشتیم، اما پس از بروز مشکلات و بحران فعلی با خودمان گفتیم نتیجه این تلاش چیست؟ و آخرش که چه؟!
صداوسیما طی این سال‌ها تا چه حد به آیین‌های مذهبی و موسیقایی پرداخته است؟
کلا تلویزیون در مناسبت‌ها به دنبال تامین کنداکتور و پر کردن زمان پخش است. حال در این میان از فعالان عرصه موسیقی نیز دعوت به عمل می‌آید و ما نیز اگر موضوعات مهم و با اهمیت را مطرح کنیم، مثلا یکی، دوبار پخش می‌شود، اما مورد توجه قرار نمی‌گیرد، زیرا واقعا کسی نمی‌بیند که بخواهد عمل کند. یعنی می‌توان گفت برنامه‌هایی از این دست در حد نمایش و شو است، نه بیشتر.
