استقرار ناو هستهای «جرالد فورد» در کارائیب؛ نمایش قدرت یا مقدمه تهاجم به ونزوئلا؟
در حالی که مقامهای آمریکایی بارها گزینه نظامی علیه ونزوئلا را منتفی دانستهاند، منابع رسانهای از استقرار ناو هواپیمابر هستهای «یو.اس.اس جرالد فورد» در نزدیکی سواحل کاراکاس خبر میدهند؛ اقدامی که به باور کارشناسان، مقدمهای برای تشدید فشارها و احتمال آغاز درگیری نظامی علیه دولت مادورو است.
به گزارش ایلنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، گزارش رسانههای آمریکایی حاکی است که ناو هواپیمابر جرالد فورد که حامل حدود ۷۵ فروند جنگنده و بیش از ۴۵۰۰ نیرو است، به همراه ۸ ناو جنگی دیگر و یک زیردریایی اتمی در منطقه کارائیب مستقر شده است. در همین حال، ناوشکن موشکانداز آمریکایی «یو.اس.اس گریولی» نیز در بندر «پورت آو اسپین» در ترینیداد و توباگو پهلو گرفته تا در رزمایش مشترک با نیروهای منطقهای شرکت کند.
این تحرکات همزمان با اظهارات تند نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا علیه آمریکا صورت گرفته است. مادورو، بامداد امروز- شنبه- در سخنانی خطاب به مردم کشورش گفت: «واشنگتن به دنبال بهانهتراشی برای جنگ، تغییر نظام و غارت منابع نفت، گاز و طلاست. اگر ونزوئلا فاقد این ثروتها بود، هیچگاه مورد توجه آمریکا قرار نمیگرفت.»
مادورو از مردم کشورش خواست در برابر تهدیدهای آمریکا «با آرامش، اتحاد و اراده آهنین» بایستند و افزود: «نبرد امروز ونزوئلا نبرد همه ملتهای آمریکای لاتین است؛ پیروزی ما پیروزی کل قاره خواهد بود.»
در همین حال، مقامهایی در کاخ سفید فاش کردهاند که پنتاگون فهرستی از اهداف احتمالی در خاک ونزوئلا را تهیه کرده است. این اهداف شامل تأسیسات نظامی، بنادر، فرودگاهها و مقرهایی است که به ادعای واشنگتن برای قاچاق مواد مخدر استفاده میشوند. به گفته منابع آگاه، هدف از حملات احتمالی، ارسال پیامی مستقیم به مادورو برای کنارهگیری از قدرت است.
تحلیلگران میگویند دولت آمریکا در راهبرد جدید خود میان «مبارزه با قاچاق مواد مخدر» و «براندازی دولت مادورو» پیوند مستقیم برقرار کرده است؛ مشابه الگویی که واشنگتن پیشتر در سوریه با طرح «مبارزه با کبتاگون» دنبال میکرد.
در ساختار فعلی دولت ترامپ، جناح تندرو به رهبری مارکو روبیو، وزیر خارجه بر این دیدگاه پافشاری میکند که «ریشه مواد مخدر در کاراکاس است و بدون سقوط نظام مادورو، این تهدید از بین نمیرود.» روبیو پیشتر نیز ونزوئلا را «دولت تحت نفوذ کارتلهای مواد مخدر» خوانده بود.
در مقابل، جناح میانهرو به رهبری ریچارد گرنل، فرستاده ویژه آمریکا به ونزوئلا تلاش دارد از مسیر دیپلماسی فشار را حفظ کند، اما بنا بر گزارشها، صدای او در کاخ سفید دیگر چندان شنیده نمیشود.
در واکنش به تحرکات واشنگتن، مادورو در نامههایی جداگانه به روسای جمهور روسیه و چین درخواست کمک نظامی فوری داده است. منابع غربی میگویند کاراکاس از مسکو خواسته چند فروند جنگنده سوخو و سامانههای راداری خود را بهروزرسانی کرده و ۱۴ مجموعه موشکی جدید به ونزوئلا ارسال کند. همچنین دولت مادورو از پکن خواسته روند تولید و تحویل سامانههای راداری چینی به ونزوئلا را تسریع کند.
بر اساس اسناد منتشرشده از سوی روزنامه واشنگتنپست، وزیر حملونقل ونزوئلا نیز اخیرا هماهنگیهایی با ایران برای دریافت محمولهای شامل تجهیزات نظامی و پهپاد انجام داده است.
تحلیلگران نظامی چهار سناریو برای واکنش احتمالی روسیه، چین و ایران مطرح کردهاند:
۱. مشارکت مستقیم در دفاع از ونزوئلا- که بعید است-.
۲. ارسال محدود سلاحهای دفاعی
۳. کمک غیرمستقیم از طریق کشور ثالث.
۴. یا واکنش سیاسی و رسانهای بدون دخالت عملی، که محتملترین گزینه ارزیابی میشود.
به گفته ناظران، واشنگتن در حالی فشار خود را افزایش میدهد که ارتش ونزوئلا با وجود روحیه مقاومتی بالا، از نظر فنی و تسلیحاتی دچار فرسودگی شدید است. در مقابل، حضور ناو هواپیمابر اتمی آمریکا در منطقه کارائیب، نشانهای از آمادگی واشنگتن برای اقدام نظامی برقآسا در صورت صدور دستور از سوی ترامپ تلقی میشود.
کارشناسان هشدار میدهند که هرگونه درگیری در آمریکای لاتین، میتواند منطقه را وارد مرحلهای تازه از رویارویی میان قدرتهای بزرگ کند و شکافهای سیاسی در قاره را بیش از پیش عمیق سازد.