کشاورزی با فاضلاب خام در شیراز/ کشت محصول با پساب نامشخص، غیرقانونی است

به گزارش خبرنگار  ایلنا، در پی تصمیم استاندار فارس در باره ساماندهی وضعیت نابسامان فاضلاب‌های رها شده در شیراز و کم‌توجهی برخی مسئولان، بازدید میدانی با حضور رسانه‌ها، مسئولان متولی شهرستانی و کارشناسان بهداشت در محل ساخت تصفیه‌خانه شماره ۲ شیراز و مسیر فاضلاب آلوده انجام شد.

معاون فرماندار شیراز در این بازدید با بیان اینکه برخی از مواد غذایی تولید شده توسط پساب فاضلاب خام می‌تواند مسموم کننده باشد  ،گفت: این موضوع سلامت شهروندان را تهدید می کند  و ما با جدیت  مسئله را دنبال خواهیم کرد.

علیرضا فاتح تاکید کرد: با بیان اینکه بسیاری از مزارع شرق و شمال شرق شیراز زیر کشت‌ها با آبیاری از فاضلاب است، گفت: بسیاری از این زمین ها در مجاورت دریاچه نمک قرار دارند که جز منابع ملی و حریم دریاچه است و مشخص نیست که این افراد چگونه اقدام به تصاحب این اراضی کرده و در آن کشاورزی می‌کنند.

او خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۷۵۰هکتار از زمین‌های کشاورزی با محصولاتی از جمله گندم، جو و ذرت در این منطقه زیر کشت فاضلاب است.

محمدعلی محسنی‌پور  کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت والفجر که در این بازدید حضور داشت بر امحای محصولات کشاورزان تاکید و بیان کرد: باید عوامل اجرایی از جمله نیروی انتظامی، شهرداری، بهداشت و محیط زیست پای کار بیایند تا از کار این کشاورزان جلوگیری و محصولات آنها امحا و از دسترس مردم خارج شود.

او اظهار کرد: فاضلاب رها شده شهر شیراز وارد کانالی می‌شود که در انتهای این کانال حدود یک هزار هکتار گندم کاشته شده است. باید از این اتفاق جلوگیری شود تا این گندم بر سر سفره مردم نرود.

محسنی پور ادامه داد: هرچند تشخیص اراضی ملی از اراضی دارای سابقه احیا و کشاورزی کاری تخصصی و در حیطه وظایف کارشناسان است اما بدون شک ویژگی‌هایی برای تشخیص این اراضی و تعیین تکلیف زمین‌های این منطقه وجود دارد.

برای زمین‌های تصرفی هم دستگاه قضایی باید ورود کند

رئیس گروه پایش محیط زیست استانداری فارس در این بازدید به انواع زمین‌ها در این منطقه اشاره کرد و گفت:‌ سه دسته زمین در این منطقه داریم. یک دسته از زمین‌ها مستثنیات، یک دسته زمبن‌های واگذاری طرح طوبی و یک دسته زمین‌های تصرفی هستند؛ تکلیف زمین‌های مستثنیات مشخص است و باید کانال فاضلاب حذف شود تا صاحبان این زمین‌ها نتوانند از آن بهره ببرند. زمین‌های طرح طوبی هم زمان مشخص دارد که زمان آنها تمام شده و چون اجرای طرح نشده در صورت تخلف صاحب زمین اداره کل منابع طبیعی می‌تواند واگذاری این زمین‌ها را لغو کند. برای زمین‌های تصرفی هم دستگاه قضایی باید ورود کند و اقدامات لازم را برای رفع تصرف انجام دهد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز در این بازدید اظهار کرد: تصفیه خانه فاضلاب شماره یک شیراز با ظرفیت حدود ۸۱ هزار مترمکعب در شبانه روز برای جمعیت حدود ۴۲۵هزار نفر در حال فعالیت است. 

بهمن بهروزی با بیان اینکه تصفیه‌خانه شماره ۲ نیز در مجاورت شهرک صنعتی با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب برای جمعیت ۶۰۰هزار نفر در مدار بهره‌برداری قرار دارد، افزود: اگر جمعیت شیراز را ۲میلیون نفر در نظر بگیریم، تصفیه‌خانه شماره یک می‌تواند پاسخگوی نیاز جمعیتی در حدود یک میلیون و ۴۵ هزار نفر باشد، لذا نیاز به ساخت تصفیه‌خانه جدید به شدت احساس می‌شود. 

او تصریح کرد: اما در عین حال راه‌اندازی تصفیه خانه جدید با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب دو یا سه سال طول می‌کشد و به اعتباری بیش از هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد.

بهروزی به ضرورت ساخت تصفیه خانه جدید هم اشاره وخاطرنشان کرد: قانون برای توسعه و ساخت تصفیه‌خانه راه‌های مختلفی را پیش‌بینی کرده است؛ در واقع می‌توان از محل فروش پساب، این اعتبار را تأمین کرد. 

او با بیان اینکه ما همه این راه‌ها را رفته‌ایم اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم، گفت: همچنان در حال پیگیری هستیم تا اقدامات لازم برای توسعه تصفیه‌خانه شماره یک شیراز تا یک یا دو ماه دیگر انجام شود.

مدیرعامل آبفای شیراز همچنین در خصوص آبیاری زمین‌های کشاورزی با پساب فاضلاب هم عنوان کرد: ما مشکل خروجی تصفیه‌خانه نداریم اما آنچه در بالادست و در کانال مجاور مشاهده می‌شود آب‌های سرگردانی هستند که از پساب خانگی، کانال آب سطحی شهرداری و آبهایی که وارد شبکه نمی‌شوند و این آب‌های سرگردان از طریق زهکشی که توسط سازمان آب اجرا شده با آب پساب مخلوط می‌شود و به پایین دست می‌روند.

کشت محصول با پساب نامشخص، غیرقانونی است

بهروزی با بیان اینکه کشت محصول با این پسابی که منشأ بخشی از آن مشخص نیست غیرقانونی است، گفت: متأسفانه پساب کارخانه روغن نباتی وارد تصفیه خانه می‌شود. البته در حال پیگیری قضایی برای حل این مشکل هستیم اما همه عوامل باید همکاری کنند که این کار به نتیجه برسد.

وی با بیان اینکه اعتبار شرکت آب و فاضلاب در لایحه بودجه ۱۴۰۲ حدود ۵۰ میلیارد تومان است؛ گفت: قطعا با این اعتبار نمی‌توان تصفیه‌خانه ساخت. از طرفی تحت فشار هستیم که هر روز باید شبکه احداث کنیم. لذا این کار از عهده یک دستگاه اجرایی خارج است و اولویت اصلی تامین منابع مالی است.

عدم زیرساخت‌های بهداشتی متناسب با جمعیت شیراز 

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری فارس که هماهنگ کننده این بازدید میدانی بود نیز در جمع خبرنگاران بیان کرد: رهاسازی بخشی از فاضلاب شهر شیراز در محیط، موجب بروز مشکلات زیست محیطی و آلاینده‌های زیستی در پایین دست تصفیه خانه شماره یک و در مسیر منتهی به دریاچه نمک شده است. 

مصطفی مشفقیان با بیان اینکه بخشی از فاضلاب شهر شیراز در تصفیه خانه‌های موجود تصفیه نمی‌شود وبدون شک این فاضلاب در محیط راهسازی می‌شود، تصریح کرد: متاسفانه زیرساخت‌های بهداشتی و تصفیه‌خانه‌های موجود در شیراز متناسب با گسترش شهر و رشد جمعیت تقویت نشده‌اند.

شاهد تبعات زیست محیطی خواهیم بود

او با تاکید بر اینکه با رهاسازی فاضلاب، قطعا شاهد تبعات زیست محیطی خواهیم بود، ادامه داد: همین تصفیه خانه هم به دلیل تخلف برخی کارخانه‌های آلاینده که در شیراز مستقر هستند و عدم رعایت برخی رستوران‌های بزرگ که روغن‌ها را قبل از تصفیه اولیه وارد شبکه فاضلاب می‌کنند با مشکلات بسیاری مواجه است. این مسائل باعث شده کیفیت پساب خروجی تصفیه خانه کاهش یابد

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری فارس همچنین گفت: تصفیه نشدن فاضلاب شیراز خبر هشدار دهنده‌ای است، چراکه این فاضلاب به صورت خام وارد محیط می‌شود.

کشت محصول با فاضلاب خام و به صورت غیرقانونی

مشفقیان در ادامه به هکتارها زمینی که به صورت غیرقانونی توسط برخی کشاورزان تصرف شده و کشت محصول با فاضلاب خام و به صورت غیرقانونی در آنها انجام می‌شود، اشاره و تصریح کرد: محصولی که از این روش به دست می‌آید، کاملا آلوده است و موجب بروز انواع بیماری‌ها از جمله سرطان می‌شود.

وی عنوان کرد: وجود فوم و میکروارگانیزم بر سطح آب تصفیه خانه شماره یک شیراز نشان‌دهنده این است که بعضی از کارخانجات و صنایع شیراز، فرآیند پیش‌تصفیه‌ را روی پساب خروجی انجام ندادند و در نهایت منجر به آلودگی بیش از حد آب ورودی به تصفیه‌خانه شده‌اند. این مسئله موجب کاهش کیفیت پساب خروجی از تصفیه‌خانه شده است.

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری فارس در ادامه و با سئوال رسانه‌ها مبنی بر اینکه چرا تذکر جدی به صنایع آلاینده داده نمی‌شود، گفت: بارها تذکر کتبی و نامه نگاری برای حل این مشکل انجام شده اما اقدام لازم برای برطرف شدن این مشکل نشده است.

تذکرات به مرحله توقیف کارخانه‌ رسیده است

به گفته مشفقیان، این تذکرات حتی به مرحله توقیف کارخانه‌ها هم رسیده اما به دلیل مشکل بیکاری کارگران و از چرخه خارج شدن تولید این اتفاق نیفتاده است. هرچند معتقد هستیم ادامه فعالیت این کارخانه‌ها با همین روند هم خروجی نامطلوبی در حوزه زیست محیطی دارد.

او در عین حال به تخلیه غیرقانونی فاضلاب توسط کامیون‌ها و بار منفی زیست محیطی آن اشاره و عنوان کرد: در طول روز بالغ بر ۱۰۰ کامیون در کانال، تخلیه فاضلاب انجام می‌دهند.

این مقام مسئول با بیان اینکه اراده حاکمیتی در استانداری فارس برای ساماندهی این وضعیت وجود دارد، گفت: اما از آنجا که اصلاح وضع موجود هزینه‌های بسیاری به همراه دارد و کاری بین‌بخشی محسوب می‌شود نیاز است که رسانه‌ها برای رفع این مشکل پای کار بیایند تا هم مردم آگاه شوند و هم تلاش دستگاه‌های اجرایی به صورت مستمر ادامه پیدا کند. 

 کشاورزی کاری تخصصی و در حیطه وظایف کارشناسان است اما بدون شک ویژگی‌هایی برای تشخیص این اراضی و تعیین تکلیف زمین‌های این منطقه وجود دارد.

رئیس گروه پایش محیط زیست استانداری فارس در این بازدید به انواع زمین‌ها در این منطقه اشاره کرد و گفت:‌ سه دسته زمین در این منطقه داریم. یک دسته از زمین‌ها مستثنیات، یک دسته زمبن‌های واگذاری طرح طوبی و یک دسته زمین‌های تصرفی هستند؛ تکلیف زمین‌های مستثنیات مشخص است و باید کانال فاضلاب حذف شود تا صاحبان این زمین‌ها نتوانند از آن بهره ببرند. زمین‌های طرح طوبی هم زمان مشخص دارد که زمان آنها تمام شده و چون اجرای طرح نشده در صورت تخلف صاحب زمین اداره کل منابع طبیعی می‌تواند واگذاری این زمین‌ها را لغو کند. برای زمین‌های تصرفی هم دستگاه قضایی باید ورود کند و اقدامات لازم را برای رفع تصرف انجام دهد.