تاکید بر نگاه حمایتی در صدور آراء قضایی برای کودکان و نوجوانان بزهکار

به گزارش خبرنگار ایلنا حجت‌الاسلام مهدی هادی رییس پژوهشگاه قوه قضاییه در چهارمین جشنواره ارای برتر قضایی در حوزه اطفال و نوجوانان گفت: به یک آسیب جدی در حوزه حقوق اطفال و نوجوانان اشاره می‌کنم. چه در آرایی که ارسال شد و چه در آرای منتخب داوری شده و ارایی که الان محاکم ما با آن مواجه هستند، یک آسیب و شاید یک خطر وجود دارد. آن هم این است که ما بیشتر توجه و تمرکزمان در حال حاضر، چه در بحث دادگاه‌ها و چه در مراجع قضایی، دانشگاه‌ها و بخش‌های مختلف، بر روی بزهکاری اطفال و نوجوانان است.

وی ادامه داد: این  در حالی است که بعد از قانون ۱۳۹۹، یعنی قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، نظام حقوقی ما یک تغییر رویکرد جدی انجام داده است، اما ادراک این تغییر هنوز در بخش‌های مختلف قضایی و اجرایی کشور ایجاد نشده است.ما در حوزه اطفال و نوجوانان یک سیستم عدالت و یک سیستم حمایت داریم. بعد از سال ۹۹، قانون حمایت از اطفال و نوجوانان به سیستم حمایتی تبدیل شده است. یعنی اگر قبل از سال ۹۹، بر اساس قانون کیفری، توجه ما به اطفال و نوجوانان ناقض قانون یا بزهکار بود و سیستم قضایی بران اساس طراحی شده بود، بعد از سال ۹۹ تغییر جدی در این رویکرد حاصل شد. در ماده ۳ قانون حمایت، در ۱۴ بند حدود ۳۰ وضعیت مخاطره‌آمیز را معرفی کرده و از تمام بخش‌های مختلف خواسته که از کودکان، یعنی اطفال و نوجوانان، حمایت کنند.نقطه اتصالی که شاید کمتر به آن توجه شده، ارتباط بین سیستم عدالت و سیستم حمایت است.

وی در توضیح این مطلب گفت: در بنده زال ماده ۳ صرفاً یک مورد، یعنی تمام سیستم عدالت کیفری را به عنوان یک مصداق از ۳۰ مصداق بیان کرده که گفته نقض قوانین توسط طفل و ارتکاب جرم توسط نوجوان، خود از وضعیت مخاطره‌آمیز محسوب می‌شود. یعنی براین اساس دادگاه‌ها بخشی از سیستم حمایتی از کودکان و اطفال هستند اما این نقطه اتصال را از سال ۹۹ به این طرف خیلی کمرنگ می‌بینید. هر دادگاه اطفالی که رأی صادر می‌کند برای بزهکاری اطفال، مطابق این ماده، مکلف است که پیوند خود را با سیستم حمایتی تعریف کند.در حالی که شما چنین رأیی نمی‌بینید. یعنی اگر رأی صادر می‌شود و یک نوجوان محکوم می‌شود، صرف محکومیت و ارتکاب جرم، به‌خودش به عنوان یک وضعیت مخاطره‌آمیز محسوب می‌شود.

وی تاکید کرد: در ارا باید این را پیوند بدهید به قانون جدید و مجموعه حمایت‌هایی که از اطفال و نوجوانان باید صورت بگیرد. این نکته بسیار مهم است که متاسفانه هنوز اهمیت موضوع در کشور جا نیفتاده است.