واشنگتن به دنبال ایفای نقش هژمونیک در اداره غزه با پوشش شورای امنیت است/ تلاش آمریکا برای بیرون راندن حماس از ساختار مدیریتی

رضا میرابیان، کارشناس مسائل منطقه در تشریح ابعاد طرح ایالات متحده برای ایجاد نیروی بین‌المللی در غزه با اجرای مأموریت تا سال ۲۰۲۷ در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: باید توجه داشت که اخیراً و قبل از هر تصمیم اجرایی، اسناد و بندهایی که فاش شد نشان می‌داد آمریکا درصدد مدیریت و اداره مستقیم غزه است و حتی ترامپ خود را «رئیس غزه» قلمداد می‌کرد. طبیعتاً این رویکرد در داخل غزه قابل تحمل و اجرا نبود و حماس به شدت با آن مخالفت کرد و این موضوع حتی برای بسیاری از کشورهای اسلامی و عربی نیز قابل‌پذیرش نبود. بنابراین آمریکایی‌ها تلاش کردند همان طرح‌ها را اصلاح کنند و آن را زیر چتر سازمان ملل و شورای امنیت قرار دهند تا نوعی وجاهت بین‌المللی به آن ببخشند؛ یعنی قالب قانونی و سیاسی ایجاد کنند و عملاً اعلام کنند نیروهای سازمان ملل قرار است مدیریت امور را برعهده بگیرند، در حالی که پشت‌صحنه همان اهداف آمریکا دنبال می‌شود.

وی ادامه داد: حماس در مقابل چند نکته روشن را مطرح کرده است؛ اول اینکه به هیچ‌وجه خلع‌سلاح را نمی‌پذیرد و نخواهد پذیرفت. دوم اینکه مدیریت و اداره غزه باید به دست فلسطینیان انجام شود و هیچ نیروی غیرفلسطینی حق اداره آن را ندارد. اگر قرار باشد نیروهایی در غزه حضور یابند، حماس تأکید دارد که این نیروها باید حافظ صلح اسلامی و عربی باشند، نه اینکه از کشورهای دیگری انتخاب شوند که اهداف خاص خود را دنبال می‌کنند. به همین دلیل اسرائیل نیز با حضور نیروهای ترکیه مخالفت کرد؛ هرچند حماس تاکنون با حضور نیروهای اسلامی یا عرب مشکلی نداشته است. 

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: اینکه سازمان ملل یا شورای امنیت بخواهد با تصویب یک ائتلاف بین‌المللی این طرح را اجرا کند، برای حماس قابل‌پذیرش نیست. اکنون اداره غزه (از امنیت و توزیع غذا تا امور اداری و خدمات عمومی) عملاً توسط نهادها و ساختارهای فلسطینی و به‌ویژه حماس انجام می‌شود؛ حتی برخی مقامات آمریکایی نیز به این واقعیت اذعان کرده‌اند. بنابراین تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت اگر هم رخ دهد، تضمینی بر اجرای آن در میدان نیست. بحث دیگری که مطرح شده، ابهام درباره ترکیب «ائتلاف بین‌المللی» است؛ یعنی روشن نیست کدام کشورها قرار است در این ائتلاف حضور داشته باشند. به‌نظر می‌رسد آمریکا می‌خواهد نقش هژمونیک ایفا کند و کلیت طرح را تحت هدایت خود قرار دهد؛ وضعیتی که قبلاً هم (مانند ادعای «رئیس غزه» شدن ترامپ) برای فلسطینیان و کشورهای اسلامی قابل‌قبول نبوده است. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: هدف نهایی این تلاش‌ها، خلع‌سلاح حماس و بیرون راندن آن از ساختار قدرت در غزه عنوان می‌شود، امری که حماس به صراحت با آن مخالفت کرده است. از سوی دیگر حماس اعلام کرده است که همکاری با کشورهای عربی و مسلمان (از جمله مصر و قطر) را مانعی نمی‌داند و در گذشته هم با همکاری این کشورها مشکلی نداشته؛ اما هرگونه منتقل‌ کردن اداره امنیت و مدیریت غزه به دست غربی‌ها یا آمریکا را قابل‌قبول نمی‌داند. آمریکایی‌ها ظاهراً قصد دارند ابتدا طرح را در بسته شورای امنیت تصویب کنند و سپس آن را در میدان اجرا کنند، اما همان‌طور که گفته شد، حتی در صورت تصویب نیز تحقق عملی این طرح بسیار بعید است.