قادر باستانی در گفتگو با ایلنا:
کنترل صدا و سیما از دست ضرغامی رها شده است
اگر نظام، اجرای اصل ۴۴ در صدا و سیما را بپذیرد، شاهد رشد امنیت ملی در کشور، کاهش استفاده از رسانه‌های فارسی زبان خارجی، تقویت اساسی ارتباط دولت - ملت و رشد خلاقیت‌ها و استعدادهای ملی خواهیم بود.
ایلنا: با نزدیک شدن به پایان دومین دوره مسئولیت عزت‌الله ضرغامی به عنوان رییس رسانه ملی، شاهد پخش برنامه‌هایی هستیم که به جای همگرا ساختن نیروهای انقلاب، در پی قطبی سازی و تشدید اختلافات است. آیا پیامد این برنامه‌ها، چیزی جز رشد کینه و تنفر در میان جناح‌های سیاسی و ایجاد اختلال جدی در وحدت اصحاب انقلاب اسلامی در مقابل دشمن خارجی می‌تواند باشد؟
قادر باستانی(نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ اظهار داشت: احساس من این است که در این ماه‌های پایانی ریاست مهندس ضرغامی بر سازمان صداو سیما، اختیار و کنترل رسانه ملی به خصوص در بخش‌های سیاسی و خبری، از دست او رها شده و افراد تندرویی که ثبات و قانونمندی کشور و عبور از بحران، با منافع آنها در تضاد است، سکان تصمیم‌گیری را در دست گرفته‌اند. تناقض در سیاست‌های کلان رسانه ملی در قبال دولت مستقر و چندگانگی در موضع گیری‌های سازمان در سه ماهه اخیر، موید این گمانه زنی است.
وی با اشاره به اینکه کشور در شرایط حساسی قرار دارد و انقلاب اسلامی مورد تهدید دشمنان بیرونی قرار گرفته است، اظهار داشت: منطق حکم می‌کند در چنین شرایطی، رسانه ملی هماهنگ با سیاست‌های رهبر معظم انقلاب، به وفاق ملی و تلطیف فضای سیاسی کمک کند و در راستای هم افزاییِ نیروهای مومن به انقلاب اسلامی قدم بردارد و آتش کینه‌ها و اختلافات را شعله ور نکند، اما متاسفانه چنین حرکتی را در برنامه‌های خبری و سیاسی صداو سیما نمی‌بینیم.
باستانی افزود: یک دلیل می‌تواند این باشد که سردبیران و خبرنگاران واحد مرکزی خبر، هنوز توجیه نشده‌اند و شیوه غلط گذشته را ادامه می‌دهند و در قبال برنامه‌هایی که اضطراب و بی‌ثباتی را در فضای سیاسی بیشتر می‌کند، تشویق می‌شوند و پاداش می‌گیرند. در این صورت طبیعی است که شاهد تولید و پخش برنامه‌هایی خواهیم بود که تشتت و اختلاف را می‌پرورانند و جامعه را قطبی می‌کنند.
این کارشناس ارتباطات، عدم توجه به منتقدین و بایکوت آنها را نتیجه بی‌اختیاری و بی‌عملی شورای نظارت بر صدا وسیما دانست و گفت: علیرغم حضور نماینده سران سه قوه در این شورا، به دلیل فقدان ساختار قانونی محکم، عملاً نظارت جدی و موثر وجود ندارد و همین امر باعثتداوم سیاست‌های نادرست خبری در رسانه ملی می‌شود.
وی اضافه کرد: البته از ضعف اطلاع رسانی دولت هم نباید غافل شد. دولت به دلیل تمرکز بر اصلاح وضعیت اقتصادی کشور، از موضوع مهم اطلاع رسانی غفلت کرده است. روابط عمومی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و استفاده بهینه از توان آنها، جدی گرفته نشده است. هنوز خبری از فعالیت‌های دفتر تبلیغات دولت به عنوان هماهنگ کننده روابط عمومی‌ها در دست نیست. وزیران کابینه اهمیت جدی به مساله روابط عمومی نداده‌اند و معمولاً از نزدیکان خود و یا خبرنگاران به عنوان مدیر روابط عمومی بهره می‌برند که ضعف این بخش را جدی می‌کند.
باستانی؛ بیانات رهبر معظم انقلاب در آبان ۸۸ را یادآور شد که فرمودند: «این را هم شما خیال نکنید که حالا بنده چون رییس صدا و سیما را انتخاب می‌کنم، همه برنامه‌هاى صدا و سیما را مى‌آورند، دانه دانه بنده نگاه کنم، امضاء کنم؛ نه‌خیر، از خیلى از برنامه‌هاى صدا و سیما، بنده راضى هم نیستم»، و تصریح کرد: به نظر من سیاست خبری رسانه ملی مغایرت جدی با رهنمودهای رهبری دارد و این سازمان عملاً سخنگویی بخشی از جناح تندرو را عهده‌دار شده که تداوم تحریم ها و شرایط خاص اقتصادی کشور را در راستای منافع شخصی خود می‌بینند.
وی افزود: مسئولان انتظار دارند، این سازمان که انحصار پخش رادیو تلویزیون را در دست دارد، توانسته باشد، نسلی فرهیخته و متدین، آنگونه که مطلوب نظام است، پرورش داده باشد، ولی باید گفت این سازمان درکنار سایر نهادهای متولی فرهنگی کشور، موفقیت و عملکرد خوبی نداشته است. در حال حاضر صداوسیما به غولی بزرگ با مغزی کوچک تبدیل شده است. رسانه ملی به حدی پرحجم و بزرگ شده که چابکی و کارایی خود را تا حد زیادی از دست داده است.
باستانی در مورد ایراد اساسی رسانه ملی گفت: مدیر رسانه‌ای باید سواد رسانه‌ای داشته باشد. زمانی که خرد باشد، عقلانیت و سواد رسانه‌ای باشد، چنین وضعیتی حاصل نمی‌شود. امروز تصمیم‌های متمرکز در سازمان، باعثشده است خلاقیت‌ها دچار سکون شود و خودسانسوری و تولید برنامه‌های کم‌محتوا رونق پیدا کند. در بخش خبررسانی، سازمان علیرغم برخورداری از امکانات فوق‌العاده، به جهت سیاست‌های ناصحیح انقباضی و روال فرمایشی واحد مرکزی خبر، اعتماد مخاطب را از دست داده و مخاطبین را به سمت استفاده از رسانه‌های خارجی تارانده و امنیت ملی نظام را دچار خدشه ساخته است. مخاطب علاقه دارد از رسانه داخلی استفاده کند، اما برخی تنگ نظری‌ها و فقدان سعه صدر کافی و البته منفعل بودن در برابر فشارهای بیرونی، مجال موفقیت را از مسئولان رسانه ملی گرفته است.
این کارشناس رسانه، زمان یک‌ساله باقیمانده از مدت ریاست فعلی سازمان را فرصت خوبی برای بازاندیشی در تجدید ساختار و اتخاذ سیاستی نو در رسانه ملی دانست و گفت: مناسب است که از خرد جمعی عقلای قوم بهره‌گیری شود و در یک کار منسجم و سنجیده، آسیب شناسی جدی انجام پذیرد و راه‌حل‌های کارشناسی مطرح و مورد بحثو مداقه قرار گیرد و در نهایت تصمیمی اتخاذ شود که این سازمان بزرگ را به پویایی و اثربخشی نزدیک کند و نکات مثبت آن را موثرتر و نکات ضعف آن را تا حد ممکن برطرف سازد.
باستانی تصریح کرد: سازمان صداوسیما نیاز جدی به تحول ساختاری دارد. اگر نظام، اجرای اصل ۴۴ در صدا و سیما و دخیل کردن آحاد مردم و نخبگان جامعه در ایجاد و مدیریت ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی را بپذیرد، شاهد رشد امنیت ملی در کشور، کاهش استفاده از رسانه‌های خارجی، تقویت اساسی ارتباط دولت - ملت و رشد خلاقیت‌ها و استعدادهای ملی خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: این امر با نقش‌آفرینی مجمع تشخیص مصلحت نظام، قابل دستیابی است، اما اگر چنین کاری هم نشد، می‌توان تمرکززدایی کرد و استقلال نسبی به ده‌ها شبکه ملی و استانی داد تا امکان رقابت واقعی میان شبکه‌ها برای جلب مخاطب ایجاد شود و فکرها و ایده‌های نو مجال عرض اندام داشته باشند.
