قادر باستانی:
اگر سیاستگذاران صدا و سیما واقع‌نگر باشند، به استقبال تغییرات ناگزیر می‌روند
انتشار کلیپ نوسفر از شبکه نمایش خانگی، پیام بزرگی برای مخالفان روحانی به همراه دارد. حرکت اخیر تیم رسانه‌ای دولت نشان داد که فضا را خوب می‌شناسد و می‌تواند مخاطب عام را حتی بدون همکاری مناسب رسانه‌ملی، متوجه خود کند.
ایلنا: انتشار کلیپ سیاسی به نام «نوسفر» در یک سریال شبکه نمایش خانگی، ابتکار جالبی بود و نشان می‌دهد مشاوران حسن روحانی به دنبال کانال آلترناتیو برای صدا و سیما هستند که چندان دل خوشی از انعکاس آرمان‌ها و موفقیت‌های دولت مستقر ندارد.
قادر باستانی، مدرس علوم ارتباطات اجتماعی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا، گفت: استفاده از کانال‌های مطمئن و فراگیر برای ارتباط با آحاد مردم، کار هوشمندانه‌ای است و می‌تواند پیش‌درآمدی برای تاسیس شبکه‌های رادیو و تلویزیونی خصوصی در کشور باشد.
وی افزود: فکر می‌کنم، نظام متوجه ناکارآمدی و ضعف رسانه ملی شده است و درصدد زمینه‌سازی برای ایجاد شبکه‌های قابل کنترل توسط بخش خصوصی است. کمااینکه در مجلس شورای اسلامی هم مباحثمربوط به آن با جدیت پیگیری می‌شود و به احتمال زیاد در آینده نزدیک شاهد فعالیت این شبکه‌ها خواهیم بود.
این کار‌شناس رسانه، موفقیت نسبی سریال‌های پخش شده در شبکه خانگی و مفید و موثر بودن آن در پیشگیری از شیوع گیرنده‌های تلویزیونی ماهواره‌ای را دلیل اشتیاق قانونگذاران به تاسیس شبکه‌های خصوصی دانست و گفت: در دو دهه گذشته، هزینه‌های کلانی در صدا وسیما انجام گرفته و با سماجت زیاد، روش غیرعلمی و پُراشتباهی دنبال شده، اما امروز با رویگردانی جامعه، نتیجه کار مشخص شده است. واقعیت این است که رسانه‌ملی، به بهای جذب مخاطب کم شمار و خاصی، آحاد مخاطب طبقه متوسط شهری را از دست داده است. آمار ۷۰ درصدی استفاده کنندگان گیرنده‌های ماهواره‌ای که از سوی نهادهای رسمی اعلام شده است، شکست سیاست‌های صدا و سیما، مخصوصاً در هشت سال اخیر را نشان می‌دهد.
باستانی، کلیپ پخش شده در شبکه نمایش خانگی را خوب و هوشمندانه ارزیابی کرد و گفت: موضوع مناسبی انتخاب و خوب ساخته شده است. نطق رییس‌جمهور در حضور رهبر معظم انقلاب و ادای جملات پُرمعنا و مانیفست‌گونه که با لحن تاثیرگذار حسن روحانی به صورت دکلمه، در جلسه تنفیذ ریاست جمهوری بیان شده، بهترین انتخاب بوده است و انصافاً کارگردانی شایسته حسین دهباشی و قرار دادن صدای زمینه از حضرت امام(ره) و دکتر مصدق و نظایر آن، اثر جالب و بدیعی را به وجود آورده که به دل مخاطب می‌نشیند. وقتی در یک فرایند ارتباطی، شما پیام را خوب طراحی کنید و کانال موثری را هم برای انتقال پیام در نظر بگیرید، لاجرم پیام ارسالی بر مخاطب تاثیر می‌گذارد و این را می‌توان از سنجش بازخورد آن در میان مخاطبان اندازه گرفت.
وی اضافه کرد: شبکه نمایش خانگی در یکی دو سال اخیر، به دلیل رویگردانی مردم از برنامه‌های صدا و سیما، رشد بسیار خوبی پیدا کرده و علاوه بر شهرهای بزرگ، در شهرهای کوچک و روستا‌ها نیز به نحو باورنکردنی شیوع یافته، به نحوی که تهیه‌کنندگان با دل و جرات بیشتری، تامین مالی پروژه‌های بزرگ سریال‌های تلویزیونی را می‌پذیرند. سریال شاهگوش میرباقری و مجموعه نمایشی طنز مهران مدیری، با عنوان «شوخی کردم»، رونق شبکه نمایش خانگی را بیشتر کرده است و همه این‌ها نشان دهنده آن است که کشور آماده پذیرش شبکه‌های خصوصی تلویزیونی است.
مدرس علوم ارتباطات، سریال جدید مهران مدیری را موفق ارزیابی کرد و گفت: صدا و سیما نتوانست پدیده مهران مدیری را حفظ کند، چون ظرفیت آن را نداشت. در حالی که حضور مدیری و ده‌ها نخبه هنری دیگر، می‌توانست از ریزش مخاطب رسانه ملی به خوبی جلوگیری کند. دستگاه عظیم رسانه ملی، به دلیل رویکردهای تنگ نظرانه، ظرفیت خود را از دست داده والا کدام عقل سلیمی از چنین هنرمندانی، بی‌دلیل چشم‌پوشی می‌کند. البته مهران مدیری در مجموعه شوخی کردم، طنز خود را آهسته به سمت مباحثسیاسی سوق داده و موضوعاتی طرح کرده است، که اثربخشی فوق‌العاده‌ای بر مخاطبان عام دارد و در جهت عکس سیاست‌های صدا و سیما سیر می‌کند.
وی گفت: دوره مدیریت ضرغامی در رسانه ملی رو به اتمام است و سکان این سازمان حجیم و عریض و طویل به دست فرد دیگری سپرده می‌شود. به نظر من اگر سیاستگذاران صدا و سیما، واقع نگر باشند، خودشان به استقبال تغییرات ناگزیر می‌روند و منتظر نمی‌مانند که طوفان تغییرات بی‌رحم فناوری ارتباطات، آن‌ها را به رسانه‌ای پُرخرج و بزرگ و بی‌خاصیت تبدیل کند. مدیر جدید اگر مهارت داشته باشد، خود فضا را مدیریت می‌کند و سازمان را از باتلاقی که گرفتارش شده، نجات می‌دهد.
باستانی، نقش دولت را در این تغییرات، ممتاز و مهم دانست و خاطرنشان کرد: انتشارکلیپ نوسفر از شبکه نمایش خانگی، پیام بزرگی برای مخالفان روحانی به همراه دارد. برخی‌ها، سرمایه‌گذاری کلانی در بحثارتباطات مخصوصاً در فضای مجازی کرده بودند و انتظارشان این بود که بتوانند با کمترین زحمت، دوره ریاست جمهوری روحانی را به راحتی تا پایان مدیریت کنند، اما حرکت اخیر تیم رسانه‌ای دولت نشان داد که این تیم، فضا را خوب می‌شناسد، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها را می‌داند و می‌تواند با منابع مالی که در اختیار دارد، مخاطب عام را حتی بدون همکاری مناسب رسانه‌ملی، متوجه خود کند.
وی ایجاد فضای رقابت حرفه‌ای به دور از کینه ورزی و عداوت و البته رعایت حریم‌ها و چارچوب‌های حقیقی جامعه را به نفع کشور و نظام دانست و گفت: امروز در فضای ارتباطات، کسی نمی‌تواند دیگری را به کلی از صحنه بیرون و حذف کند؛ چه بسا همین تلاش، نتیجه عکس می‌دهد و رقیب را بالا‌تر می‌برد. راه درست در رقابت جوانمردانه، توام با کلان نگری و احترام به سلیقه و نظر مخاطب نهفته است. امروز مخاطب است که گزینش می‌کند و پیام مدنظر خود را انتخاب می‌کند. برایش هم فرقی ندارد که این پیام از سوی یک امپراطوری عظیم رسانه‌ای داده شده و یا توسط یک شبکه مجازی که سرو ته آنچهار پنج نفر بیشتر نیستند، طراحی و ارسال شده است. خود پیام برایش مهم است.
باستانی گفت: کشور آبستن اتفاقات خوب در حوزه رسانه‌های ارتباط جمعی است. در این فضا هر کس عقلانیت به خرج دهد و به دور از عصبیت‌های کور، آرمان‌ها و مدینه فاضله خود را به شکل درست و حرفه‌ای به مخاطب معرفی کند، موفق‌تر خواهد بود. دل خوش کردن به روش‌های کهنه و نخ نما شده گذشته، همان اندک مخاطب باقی مانده را هم دور خواهد کرد.
