مؤمنی در گفت‌وگو با ایلنا بررسی کرد:
دلایل دیدار پوتین و ترامپ در مجارستان/ نگرانی کی‌یف و مسکو از خروجی جنگ اوکراین
کارشناس مسائل روسیه گفت: جنگ اوکراین تا زمانی که ادامه دارد، برای رئیس‌جمهوری روسیه مزایای کنترلی دارد اما با پایان جنگ، مشکلات داخلی و انتقادات برجسته‌تر خواهند شد.
قاسم مؤمنی، کارشناس مسائل روسیه با اشاره به دیدار آتی ترامپ و پوتین در مجارستان در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید توجه داشت که در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، پرونده اوکراین موضوعی بود که بسیار برجسته شد و ترامپ بارها اعلام کرد اگر به جای بایدن بود، این جنگ پیش نمی‌آمد و اگر انتخاب شود، فوراً آن را متوقف خواهد کرد. همه این اظهارات نشان‌دهنده اهمیت جهانی مسئله اوکراین بوده و هست؛ چراکه تقریباً اکثر کشورهای جهان به‌نوعی درگیر یا نگران این موضوع هستند و اروپایی‌ها آن را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌دانند و به این دلیل مسئله اوکراین برای ترامپ بسیار حائز اهمیت است. به‌نظر می‌رسد ترامپ پس از تلاش برای صلح میان حماس و اسرائیل، می‌خواهد گامی بزرگ‌تر بردارد و به مسئله روسیه بپردازد. او بر این باور است که اگر بتوان روسیه را وادار به صلح کرد و چارچوب مشخصی تعریف شود، به نفع آمریکا و سیاست‌های منطقه‌ای آن خواهد بود؛ خصوصاً در مواجهه با چین، که از دید او به‌سرعت به یک غول اقتصادی تبدیل شده و می‌تواند قدرت آمریکا را به چالش بکشد. به همین جهت ترامپ می‌کوشد این سناریو را پیش ببرد.
وی ادامه داد: قراردادها و کمک‌هایی که آمریکا به اوکراین ارائه کرد، هزینه‌هایی بوده که واشنگتن پرداخت کرده و به‌نوعی اوکراین را مدیون کرده و آمریکا هم منافع خود را در اوکراین دنبال می‌کند. از سوی دیگر روس‌ها نیز نمی‌خواهند چهار سال هزینه و تلاش خود را بی‌نتیجه ببینند؛ چراکه بازگشت بدون دستاورد برای پوتین به‌معنای از دست رفتن اعتبار بین‌المللی و داخلی خواهد بود. بنابراین روس‌ها به دنبال راه‌حلی هستند که نه آمریکا قدرت خود را در اوکراین از دست بدهد و نه روسیه دست خالی برگردد. ترامپ در این مذاکرات که در مجارستان برگزار خواهد شد، فقط درباره اوکراین بحث نمی‌کند، بلکه موضوعات دیگری مثل ایران، عراق، فلسطین و ونزوئلا را هم مطرح خواهد کرد. یکی از موضوعات مهم برای او، مذاکره درباره ایران و ونزوئلا است تا روسیه در این مسائل دخالت نکند یا حداقل بی‌طرف بماند؛ در عوض ممکن است روس‌ها هم از امتیازهایی برخوردار شوند تا احساس کنند از این روند بی‌بهره نمانده‌اند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: باید توجه کرد که نشست مجارستان با نشست آلاسکا فرق دارد؛ آلاسکا بیشتر تبادل نقطه‌نظرات بود و جزئیات زیادی افشا نشد، اما به‌نظر می‌رسد نشست بوداپست جنبه‌ای عملی‌تر دارد و برای نهایی‌سازی یا رسیدن به توافقاتی بوده که ممکن است به نشست‌های بعدی منجر شود. احتمال دارد نشست سوم در مسکو یا واشنگتن برگزار شود و حتی ممکن است ترامپ به مسکو سفر کند تا نتایج قطعی‌تری اعلام شود. این نشست برای او تعیین‌کننده است، به‌ویژه که به انتهای سال ۲۰۲۵ نزدیک می‌شویم و او می‌خواهد در سال اول ریاست‌جمهوری‌اش برخی وعده‌های انتخاباتی را اجرایی کند. درباره انتخاب مجارستان به‌عنوان میزبان، عده‌ای معتقدند دلیلش نزدیکی پوتین به مجارستان و مواضع راست‌گرای ویکتور اوربان است؛ اوربان هم از نظر ایدئولوژی سیاسی تا حدودی با پوتین و ترامپ همسو است و برخی این انتخاب را نوعی اهانت یا نمایش مخالفت مجارستان با اتحادیه اروپا تفسیر کردند؛ اما به‌نظرم مجارستان صرفاً به‌عنوان یک کانال ارتباطی بوده است. اتحادیه اروپا معمولاً در تمام اختلافات یک کانال ارتباطی حفظ می‌کند و میزبانی مجارستان لزوماً به‌معنای مخالفت این کشور با اتحادیه نیست. این میزبانی احتمالاً با هماهنگی اعضای اتحادیه انجام شده و نقش مجارستان بیش از یک میزبان نبوده است.
وی افزود: نگاه اتحادیه اروپا به این نشست و نگاه اوکراین متفاوت است. اروپایی‌ها امیدوارند توافقی که ترامپ و پوتین به آن می‌رسند، شامل امنیت اروپا باشد و اروپایی‌ها هم از آن سود ببرند، نه اینکه صرفاً منافع آمریکا تأمین شود. شخصیت غیرقابل‌پیش‌بینی ترامپ برای اروپایی‌ها نگران‌کننده است، اما ممکن است این مذاکرات زمینه‌ای برای یک قرارداد سه‌جانبه میان آمریکا، روسیه و اروپا فراهم کند که هم جنگ را خاتمه دهد و هم به نتایجی منجر شود. اوکراین نگران است که ترامپ بدون در نظر گرفتن منافع و وعده‌های اوکراین، درباره بخش‌هایی از خاک و تعهدات این کشور با پوتین معامله کند که این نگرانی قابل‌درک است. از سوی دیگر با درنظرگرفتن هزینه‌ها و آثار چهار سال جنگ بر افکار عمومی و ساختارهای روسیه، آمریکایی‌ها ممکن است بتوانند از ضعف‌های درونی روسیه بهره ببرند و بر همان اساس، امتیازاتی به پوتین پیشنهاد دهند تا جنگ خاتمه یابد و آن را به یک پیروزی دیپلماتیک برای ترامپ تبدیل کنند. این پیروزی می‌تواند بعدها در مواضع ترامپ درباره ایران، ونزوئلا و دیگر پرونده‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
مؤمنی در پایان خاطرنشان کرد: همزمان احتمال دارد تغییرات ناگهانی سیاسی یا حتی کودتا در روسیه رخ دهد؛ پوتین با فشارهای داخلی، نخبگان ناراضی، افول اقتصادی و پیامدهای جنگ روبه‌رو است. جنگ تا زمانی که ادامه دارد برای پوتین مزایای کنترلی دارد اما با پایان جنگ، مشکلات داخلی و انتقادات برجسته‌تر خواهند شد؛ بسیاری از ذخایر و دارایی‌های روسیه در خارج توقیف شده و پس از صلح، مشکلات اداره کشور و ترمیم اقتصاد، بحران‌های سیاسی بزرگی برای پوتین ایجاد خواهد کرد.
