تشکیل کارگروه گزارش رژیم‌تجاری ایران پس‌از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای

پس از آنکه دولت وقت آمریکا برای بار هفدهم مانع از درخواست حضور ایران به سازمان تجارت جهانی نشد و جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناظر به این سازمان پیوست، همگان بر این باور بودند که سرعت روند حضور ایران در WTO شدت یافته و طی مدت زمانی مشخص ایران به عضویت رسمی در این سازمان درآید؛ اما با گذشت بیش از 5 سال همچنان ایران به عنوان ناظر در این سازمان حضور دارد، گزارش رژیم تجاری ایران مورد بررسی قرار نگرفته است.

شفاف نبودن اقتصاد ایران

منصور کمال نیا مدرس دانشگاه در این خصوص به ایلنا می گوید:" در آن مقطع زمانی زمزمه هایی مبنی بر سئوالات متعدد از ایران به گوش می رسید و مسئولان وقت خود را آماده پاسخگویی به سئوالات می کردند؛ اما پس از اینکه بیش از 700 سوال از ایران پرسیده شد روند پاسخگویی زمان‌بر بود. البته دلیل طولانی شدن پاسخ به سئوالات تعداد بالای آن نبود بلکه شفاف نبودن اقتصاد ایران طی سالیان گذشته بود."اقتصادی که طی سال‌های گذشته بیشترین اختلاس های جهان را به نام خود ثبت کرد."

این گفته کمال نیا صحیح است چراکه اقتصاد ایران شفافیت لازم را ندارد و این خود مانعی برای سرعت بخشیدن به حضور در سازمان تجارت جهانی بوده است. با این همه، پاسخ به سوالات در دستور کار مقامات وقت ایران قرار گرفت ولی کارگروه رسیدگی در این سازمان تشکیل نشد.

تشکیل کارگروه پس از به‌نتیجه رسیدن مذاکرات

براساس سوابق و بررسی ها در زمانی که یک کشور به سوال های مطرح شده پاسخ دهد باید یک کارگروه ویژه تشکیل شود و تمامی سوال ها مورد ارزیابی قرار گیرد؛ اما در خصوص ایران تا به امروز چنین اقدامی دردستور کار قرار نگرفته و این احتمال می رود که تشکیل کارگروه ایران نیز همانند دیگر برنامه ها به پس از به نتیجه رسیدن نتایج مذاکرات به سرانجام برسد.

علی احمدی کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص بیان می دارد حال که قرار است پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات تکلیف بررسی گزارش تجاری ایران روشن شود باید بگوییم که گزارشی که پیشتر به آنان داده ایم دیگر قابل استناد نیست چراکه اقتصاد ایران بسیار با آن مقطع فاصله دارد و باید یک گزارش دیگر آماده و ارسال کنیم.

از سقوط ریال تا متوقف شدن برنامه‌های کلیدی

براساس بررسی ها اقتصاد ایران طی سالهای 1390 تا 1392 با چالش های بسیاری از جمله سقوط "ریال" مواجه شد همچنین در این سالها بسیاری از برنامه ریزی های کلیدی متوقف و شرکت های بزرگ ایران با چالش های قابل توجهی مواجه شدند تا جایی که نقش آنان در اقتصاد ایران به حداقل ممکن رسید.

اما در اواسط سال 1392 باردیگر رویکرد ایران در بخش اقتصادی مورد ارزیابی کارشناسان دارای تجربه قرار گرفت و تمامی نقاط ضعف بررسی و راهکار های جبران زیان ها در دستور کار قرار گرفت؛ به طوری که تیم اقتصادی دولت سعی را برآن داشت تا اصلاحات را لازم را مبنی بر رسیدن به رشد اقتصادی دربرنامه کاری خود قرار دهند.

رشد منفی و مثبت اقتصاد ایران طی یک دهه

اقتصاد ایران که رشد منفی را تجربه کرده بود پس از مدت زمانی بار دیگر مثبت و نرخ تورم کاهش یافت و همه این قبیل از اقدامات باید در گزارش جدید رژیم تجاری ایران آورده شود. البته در خصوص شفاف سازی اقتصاد نیز باید گام هایی برداشته شود چراکه تیم اقتصادی دولت حسن روحانی به خوبی می‌داند سازمان تجارت جهانی در خصوص تمامی بخش های اقتصاد ایران اگر حتی یک سوالی بی‌جواب داشته باشد، نمی‌گذارد ایران به عضویت این سازمان درآید.

تولید قابل رقابت

مجید معلم، مدرس دانشگاه نیز در خصوص اقداماتی که باید پیش از حضور در دستور کار قرار گیرد، می گوید:" باید امروز ارزیابی کنیم که در چه سطحی قرار داریم. باید بدانیم که اگر به سازمان بپیوندیم علاوه براینکه دروازه بیش از 155 کشور برای ایرانیان باز خواهد شد دروازه ایران نیز برای این کشور ها باز می شود و رقابت واقعی شکل می‌گیرد. امروز بهتر است به فکر تولیدات قابل رقابت باشیم. در ایران بسیاری کالاها تولید می شود که در سطح بین المللی جایگاهی ندارند و باید مورد بازنگری قرار گیرند.

روزهای پس از تحریم

گفته های این کارشناس اقتصادی نیز در خصوص روز های پس از حضور قابل توجه است. اگر نگاهی به بازار و تولیدات داخل داشته باشیم به خوبی می‌بینیم، کالاهایی که تولید می‌شود از درجه کیفی پایینی برخوردار است. دولت باید برای این مورد مهم فکری اساسی داشته باشد. براساس اعلام در تیرماه نتیجه مذاکرات مشخص خواهد شد و زمان برای توسعه و بهبود تولید ایران محدود است. روزهای پس از تحریم ها برای ایران هرثانیه اش ارزشمند است چرا که زمان برای رسیدن به جایگاه ایران بسیار از دست رفته و کشورهایی که روزگاری از ایران عقب‌تر بوده اند امروز بازار کشور های جهان را در اختیار خود درآورده اند.