تب برفکی در دام ؛ راهکارهای پیشگیری، درمان و تقویت سیستم ایمنی

تب برفکی یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی در دام‌های نشخوارکننده است که می‌تواند طیف وسیعی از خسارات اقتصادی را به دامداری‌ها وارد کند. کنترل این بیماری تنها از طریق واکسیناسیون کافی نیست؛ بلکه پیشگیری دقیق، درمان به‌موقع و تقویت سیستم ایمنی دام‌ها از طریق تغذیه تخصصی نیز نقشی تعیین‌کننده دارد. این بیماری در صورت شیوع می‌تواند هزینه‌های ناشی از کاهش تولید، درمان، حذف دام، کاهش باروری و حتی تعطیلی موقت دامداری را به همراه داشته باشد. از اینرو رعایت نکات بهداشتی و استفاده از مکمل ها و پرمیکس های ویتامینه و مواد معدنی با کیفیت به میزان کافی، بسیار حائز اهمیت می باشد.

شناخت بیماری تب برفکی

تب برفکی (Foot-and-Mouth Disease, FMD) بیماری ویروسی بسیار مسری است که دام‌های نشخوارکننده (گاو، گوسفند، بز و دیگر حیوانات زوج سم) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ویروس از خانواده Picornaviridae و زیرگروه Aphthovirus است و هفت سویه از این ویروس به نام‌های A،O،C،Asia1،SAT1،SAT2 و SAT3 وجود دارند که واکسن‌پذیری هر سویه متفاوت است. ویروس از طریق تماس مستقیم با دام بیمار، ترشحات دهانی و بینی، خوراک و آب آلوده، وسایل و همچنین از طریق هوا تا چندین کیلومتر قابل انتقال است. علائم بیماری شامل تب، تشکیل تاول در دهان، زبان، سم‌ها و پستان، کاهش اشتها، لنگش و کاهش تولید شیر و گوشت می‌شود. ضرر اقتصادی این بیماری بسیار بالاست؛ زیرا علاوه بر تلف شدن دام، کاهش تولید، قرنطینه‌ها، محدودیت صادرات و واردات را نیز به دنبال دارد.

پیشگیری؛ گام نخست در مدیریت بیماری

برای کنترل تب برفکی، پیشگیری نخستین و اساسی‌ترین گام است. پیشگیری شامل موارد زیر می‌شود:

• رعایت دقیق اصول بیوسکیوریتی( امنیت زیستی).
• محدود کردن ورود و خروج دام‌ها، خودداری از تماس با دام مشکوک یا دام های مناطق آلوده.
• واکسیناسیون منظم با واکسن‌های مناسب برای سویه های موجود در منطقه.
• تشخیص زودهنگام، گزارش دهی سریع و قرنطینه موثر در صورت مشاهده هرگونه علائم.

با به‌کارگیری این اقدامات، احتمال شیوع بیماری به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و دامداری‌ها از خسارات سنگین در امان خواهند بود.

درمان و مراقبت حمایتی

اگرچه برای تب برفکی درمان دارویی اختصاصی ویروسی وجود ندارد، لیکن اقدامات حمایتی اهمیت بسیار دارند:

• جداسازی دام‌های مبتلا و جلوگیری از انتقال به سایر حیوانات.
• تأمین تغذیه مناسب، به‌ویژه انرژی و پروتئین کافی برای دام مبتلا با درنظر گرفتن کاهش اشتهای دام مبتلا.
• کنترل عفونت‌های ثانویه (مثلاً پستان، سم) به دلیل ضعف عمومی دام.
• از آنجا که سیستم ایمنی نقش کلیدی دارد، تقویت آن از طریق تغذیه و مکمل‌های مناسب می‌تواند سرعت بهبود دام را افزایش دهد. مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های خوراکی می‌توانند پاسخ ایمنی را به واکسن تب برفکی بهبود بخشند.
• مدیریت استرس در دام‌های بیمار بسیار مهم است؛ هرگونه جابجایی، ازدحام یا تغییر ناگهانی جیره می‌تواند شدت بیماری را افزایش دهد.

تقویت سیستم ایمنی؛ عنصر حیاتی در پیشگیری

سیستم ایمنی خوب، سد قدرتمندی در برابر ویروس تب برفکی است. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تحریک پاسخ ایمنی سلولی و ذاتی می‌تواند تاثیرات منفی ویروس ها را کاهش دهد. ترکیب تغذیه مناسب، ویتامین‌ها و عناصر کمیاب می‌تواند وضعیت ایمنی دام را بهبود بخشد و مقاومت آن‌ها را در برابر عفونت‌های ویروسی افزایش دهد. در عمل، دامداری‌هایی که به تقویت سیستم ایمنی توجه کرده‌اند، روند شیوع، طول دوره بیماری و شدت علائم را در گله کاهش داده‌اند.

مزایا و نتایج استفاده از مکمل

مزایای استفاده از مکمل ها در دامداری:

• افزایش مقاومت عمومی دام در برابر ویروس‌هایی مانند تب برفکی و کاهش شدت علائم.
• بهبود پاسخ ایمنی پس از واکسیناسیون؛ نهایت بهره‌ وری از واکسن.
• کاهش هزینه‌های درمانی و مراقبتی ناشی از بیماری.
• بهبود وضعیت تولید شیر یا گوشت به‌واسطه دام سالم‌تر و عملکرد بهتر.

سرمایه‌گذاری در مکمل، سرمایه‌گذاری در سلامت، تولید و سودآوری است.

مکمل «ایمنومیکس»؛ راهکار تخصصی مینوویت

شرکت مکمل سازی سان مینوویستا با نام تجاری«مینوویت» با تکیه بر دانش تغذیه دام و تجربه تخصصی خود طی سالیان متمادی فعالیت در زمینه مکمل سازی، مکمل اختصاصی «ایمنومیکس» را طراحی کرده است.

این مکمل با هدف بهبود سیستم ایمنی به ویژه در مواجهه با شرایط تهدید بیماری هایی نظیر تب برفکی، نقش مؤثری در پیشگیری و بهبود دام در صورت ابتلا به بیماری دارد. ترکیبات این محصول شامل موارد زیر می باشد:

• ویتامین های A، D3، E، C محافظت شده
• ترکیبی از عناصر با فرم کیلاته مانند: مس (Cu)، روی (Zn)، منگنز (Mn)، کبالت (Co)، سلنیوم (Se) و کروم (Cr).
• استفاده از عناصر کمیاب به صورت کیلاته، باعث افزایش جذب، پایداری بیشتر در دستگاه گوارش و اثربخشی قوی‌تر بر سیستم ایمنی می‌شود.

محصول ایمنومیکس با هدف ارتقای عملکرد سیستم ایمنی طراحی شده و نقش موثری در بهبود پاسخ به واکسیناسیون، کاهش عوارض پس از واکسن و کاهش آسیب های ناشی از ویروس ها و التهاب دارد. استفاده از این محصول همچنین موجب افزایش سرعت بهبود دام پس از ابتلا به عفونت می شود.

سخن آخر

تب برفکی چالشی بزرگ در صنعت دامپروری است که می‌تواند زیان‌های سنگینی ایجاد کند؛ اما با رویکردی جامع شامل پیشگیری دقیق، درمان حمایتی و تقویت سیستم ایمنی می‌توان آن را مدیریت کرد. مکمل تخصصی ایمنومیکس مینوویت نقطه‌ای متمرکز بر تقویت ایمنی دام‌هاست.