ایلنا گزارش می دهد؛
فارس در تب کم‌آبی و خاموشی می‌سوزد/ آب و برق زیر فشار خشکسالی و سوءمدیریت
ترک فعل‌های گذشته، بحران امروز فارس را ساخت
استان فارس با کاهش بی‌سابقه بارش‌ها، افت ذخایر سدهای مهم و رشد شتابان مصرف، به یکی از کانون‌های اصلی بحران ناترازی آب و برق تبدیل شده است.
به گزارش ایلنا، به گفته مسئولان، کلان‌شهر شیراز و شهر صدرا بیشترین فشار را بر شبکه‌های آبرسانی و برق‌رسانی وارد می‌کنند و در صورت تداوم روند فعلی، تابستان‌های پیش‌رو با خاموشی‌های طولانی و افت شدید فشار آب همراه خواهد بود.
آمارهای شرکت آب منطقه‌ای فارس نشان می‌دهد که حجم ذخیره سد درودزن و سد ملاصدرا به پایین‌ترین سطح در ۱۵ سال اخیر رسیده و برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی، آبدهی بسیاری از چاه‌ها را به کمتر از نصف کاهش داده است.
در همین حال، شرکت توزیع نیروی برق فارس گزارش داده که اوج مصرف برق در روزهای گرم تابستان، به‌ویژه در شیراز و مناطق پیرامونی، بارها از توان تولید عبور کرده و شبکه انتقال فرسوده تاب این فشار را ندارد.
کارشناسان تأکید می‌کنند که این بحران دو وجه به‌هم‌پیوسته دارد؛ تأمین آب شرب و کشاورزی به برق پایدار نیاز دارد و تولید برق نیز بدون منابع آبی کافی ممکن نیست. این «وابستگی متقابل» سبب شده هر اختلال در یک بخش، به سرعت دیگری را هم مختل کند.
افزون بر خشکسالی و تغییرات اقلیمی، توسعه بی‌رویه مناطق مسکونی در غرب و شمال غرب شیراز، رشد جمعیت در شهر صدرا و اجرای پروژه‌های بزرگ صنعتی بدون زیرساخت‌های متناسب، فشار مضاعفی بر منابع آب و برق استان وارد کرده است.
بسیاری از طرح‌های آبرسانی و نیروگاه‌های خورشیدی که می‌توانست بخشی از مشکل را کاهش دهد، به دلیل کمبود اعتبارات یا تأخیر در اجرا هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند.
مسئولان استانی راهکارهایی چون مدیریت جدی مصرف در بخش خانگی و کشاورزی، توسعه شبکه برق، بازچرخانی آب در صنایع، اجرای آبیاری نوین و بهره‌گیری گسترده از انرژی‌های تجدیدپذیر را مطرح کرده‌اند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که پنجره زمانی برای اصلاح شرایط محدود است. ادامه روند فعلی می‌تواند فارس، به‌ویژه شیراز و صدرا را، در سال‌های آینده با تابستان‌هایی داغ‌تر، بی‌آب‌تر و تاریک‌تر روبه‌رو کند.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس معتقد است موضوع ناترازی انرژی و به‌ویژه ناترازی برق یک مسئله ملی است که در کل کشور وجود دارد و دلایل متعددی برای آن وجود دارد.
سید اسماعیل حسینی در گفت و گو با ایلنا با اشاره به خسارت‌ها و مشکلات ناشی از ناترازی انرژی در کشور اظهار داشت: این وضعیت علاوه بر خسارات وارد شده، تولیدکنندگان را نیز تحت فشار قرار داده است؛ عرقی که تولیدکنندگان به وطن دارند باعث می‌شود سکوت کنند و سعی کنند مشکلات را تحمل کنند، اما این وضعیت تا کی باید ادامه داشته باشد؟
نماینده شیراز و زرقان در ادامه توضیح داد: در حوزه برق در چند دهه گذشته باید اقداماتی انجام می‌شد که متأسفانه انجام نشده است و این امر باعث شده مشکلات جمع شود. در حوزه‌های تولید، انتقال و توزیع برق، مصرف و اقتصاد برق، طبق قانون باید اقدامات متعددی صورت می‌گرفت که میانگین این اقدامات نیز در سال‌های گذشته انجام شده است، اما کافی نبوده است.
وی ادامه داد: نیروگاه‌ها باید توسعه می‌یافتند، شبکه انتقال و توزیع باید به‌روز می‌شد و تلفات کاهش می‌یافت، تجهیزات مصرف باید بهینه می‌شد، فرهنگ مصرف مردم اصلاح می‌شد و قیمت‌گذاری برق باید منصفانه و عادلانه صورت می‌گرفت که به هر دلیل این موارد به طور کامل اجرایی نشده است.
ترک فعل‌ها و سوءمدیریت‌های گذشته
حسینی با بیان اینکه وضعیت فعلی ناشی از ترک فعل‌ها و سوءمدیریت‌های گذشته است و این مشکلات صرفاً مربوط به دولت فعلی نیست، تصریح کرد: در چند ماه اخیر نیز مدیران وزارت نیرو تغییر چندانی نکرده‌اند و تیم قبلی همچنان حضور دارد؛ همچنین هر سال مصرف برق به درصدی افزایش می‌یابد که بیشتر از میزان افزایش تولید است، بنابراین طبیعی است که از جایی به بعد مصرف از تولید پیشی بگیرد.
وی افزود: سال گذشته حدود ۱۷ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق افزوده شده است که ۱۴ هزار مگاوات آن در تابستان به بهره‌برداری رسید و حدود ۳۶ هزار مگاوات برنامه مدیریت مصرف تعریف شده است تا مصرف مشترکان پرمصرف صنعتی و تجاری کنترل شود. این اقدامات باعث شده روند افزایش مصرف متوقف شود و پیک مصرف امسال نسبت به پارسال افزایش نداشته باشد.
مدیریت خاموشی‌ها باید عادلانه باشد
وی تأکید کرد : مدیریت خاموشی‌ها باید عادلانه و بدون تبعیض باشد و توضیح داد که سهمیه‌بندی خاموشی‌ها در استان‌ها مشخص شده است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس یادآور شد: در شهرستان شیراز معمولاً خاموشی‌ها نباید بیش از دو ساعت و نیم باشد و مناطقی مانند بیمارستان‌ها، مراکز حساس نظامی و تأمین‌کننده آب شرب از قطع برق مستثنی هستند؛ اما به دلیل شرایط بحرانی شبکه و کنترل برخی فیدرها از تهران، گاهی قطع برق به مدت اضافه‌تر نیز رخ می‌دهد که این موضوع تحت پیگیری قرار دارد.
هدررفت در حوزه آب گسترده است
حسینی معتقد است دو مشکل اصلی حوزه آب، خشکسالی و مدیریت منابع آبی است، افزود: هرچند وضعیت آب در استان فارس نسبتاً مناسب است، اما بیش از ۹۰ درصد مصرف آب کشور در بخش کشاورزی انجام می‌شود که با هدررفت گسترده همراه است. روش‌های سنتی آبیاری، ضعف در آبخیزداری و فرسودگی شبکه انتقال آب از جمله عوامل این هدررفت است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس درباره وضعیت آب در استان فارس گفت: با وجود خشکسالی‌های موجود، تدابیر مناسبی در حوزه آب شرب شهرستان شیراز اتخاذ شده است و وضعیت نسبتاً مطلوبی برقرار است؛ قطعی‌های آب پایدار وجود ندارد و بیشتر مشکلات آب جزئی و ناشی از حوادث است و مشکل کمبود آب حاد نیست.
نماینده شیراز و زرقان در مجلس گفت: بار جمعیتی در اطراف شیراز، به‌ویژه در شهر صدرا، در حال وقوع است و در بخش مسکن ملی نیز روند مشابهی جریان دارد؛امیدواریم با افزایش بارش‌ها، بخشی از مشکلات کاهش یابد، چرا که در شرایط خشکسالی کنونی وضعیت مطلوب نیست.
ظرفیت آب شرب برای مصارف ضروری آزاد شود
حسینی همچنین بر لزوم اصلاح الگوی مصرف تأکید کرد و گفت: در برخی موارد، آب شرب برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود؛ به‌طور مثال به پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و شرکت‌های لبنی آب شرب داده می‌شود، در حالی که می‌توان از پساب تصفیه‌خانه‌ها در این بخش‌ها بهره برد تا ظرفیت آب شرب برای مصارف ضروری آزاد شود.
وی افزود: در حوزه انتقال آب نیز پروژه مهمی توسط بخش خصوصی در حال اجراست که با برخی مشکلات مواجه شده، اما متوقف نشده است؛ این پروژه انتقال آب از خلیج فارس به استان را دنبال می‌کند و پیگیری‌های لازم در این زمینه ادامه دارد.
کاهش ۵۰ درصدی ذخایر آبی سدها
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: با این حال، به دلیل کاهش ذخایر آبی سدها که حدود ۵۰ درصد کمتر از سال قبل است، تولید برق آبی حدود ۱۲هزار مگاوات کاهش یافته است که با وجود افزایش تولید از نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر، این کاهش موجب بروز خاموشی‌ها شده است.
استیضاح وزیر نیرو با امضای بیش از ۸۰ نفر
حسینی در مورد استیضاح وزیر نیرو گفت: این موضوع با امضای بیش از ۸۰ نفر از نمایندگان مطرح شده است و در جلسات هفتگی کمیسیون انرژی مجلس که با حضور وزیر نیرو و معاونان برگزار می‌شود، انتقادات فنی و جدی مطرح شده است.
حسینی تأکید کرد: مشکلات انرژی و آب کشور ناشی از دهه‌ها سوءمدیریت و ترک فعل است که رفع آن نیازمند همکاری، مدیریت صحیح و اصلاح ساختارها است.
