اختصاصی ایلنا؛
مربیگری خارج از مرزها؛ گفتوگو با دکتر جواد زرگانی، مربی لژیونر فوتبال از خوزستان

در سالهایی که فوتبال ایران با محدودیتهای داخلی و فرصتهای محدود برای مربیان مواجه است، برخی چهرهها موفق شدهاند راه خود را به خارج از کشور باز کنند و با تلاش و پشتکار، نام ایران را در میادین بینالمللی مطرح کنند. دکتر جواد زرگانی، مربی فوتبال اهل خوزستان، یکی از همین چهرههاست که با تکیه بر دانش، تجربه و سختکوشی، مسیر حرفهایاش را تا سطح تیمهای آسیایی گسترش داده است.
خبرنگار ایلنا در خوزستان، در این گفتوگو، نگاهی داشته به مسیر پرفراز و نشیب این مربی جنوبی در دنیای فوتبال.
آقای دکتر زرگانی، لطفاً از شروع فعالیت حرفهایتان برایمان بگویید.
از سال ۱۳۹۶ فعالیت حرفهای خود را بهعنوان کمکمربی اول در تیم استقلال اهواز آغاز کردم. این دوره، نقطه آغاز مسیر حرفهای من در مربیگری بود. پس از آن، فرصتهای خوبی برای ادامه فعالیت در خارج از کشور پیش آمد که تأثیر زیادی بر روند رشد من داشت.
اولین تجربه بینالمللیتان چگونه رقم خورد؟
شروع مربیگری بینالمللی من با تیم مجیس در کشور عمان بود. این تجربه، نقطهی عطفی در مسیر مربیگریام بهشمار میرفت، چرا که توانستم خودم را با فضای فوتبالیِ متفاوتی وفق داده و مهارتهایم را در محیطی جدید توسعه بدهم.
سپس به لیگ تاجیکستان رفتید. از آن تجربه بگویید.
بله، سال بعد بهعنوان مربی بدنساز به تیم زسکا دوشنبه در لیگ عالی «برتر» تاجیکستان پیوستم. در این فصل، تیم ما به مقام سوم لیگ رسید و موفق به کسب سهمیهی مسابقات AFC شد. عملکرد تیم ما در آن رقابتها فراتر از انتظار بود و همین باعث شد که مورد توجه کارشناسان، مربیان و رسانههای تاجیکی قرار بگیریم.
تجربهی بعدی شما باز هم در عمان بود، اما اینبار با تیمی پرافتخارتر.
دقیقاً. حضور دوم من در عمان با تیم ظفار، پرافتخارترین باشگاه فوتبال این کشور بود. این فصل یکی از درخشانترین فصلهای کاری من بود. با این تیم، دو قهرمانی (سوپرجام و لیگ یک عمان) بهدست آوردیم و در لیگ کشورهای عربی نیز حضور یافتیم. این موفقیتها برای من اهمیت دوچندانی داشت، چون اولین مربی ایرانی بودم که در لیگ دسته یک عمان چنین عناوینی را کسب میکرد.
با این همه موفقیت در خارج از کشور، حالا که به استان خودتان برگشتهاید شرایط چگونه است؟
متأسفانه، با وجود تمام این تجربیات ارزشمند، در کشور و بهویژه در استان خودم، خوزستان، نتوانستهام به جایگاهی که فکر میکنم شایسته آن هستم دست پیدا کنم. این مسئله گاهی دلسردکننده است، اما همچنان به مسیرم ایمان دارم و امیدوارم که فرصتهای بهتر در داخل کشور نیز فراهم شود.
چرا در استان خودتان که تیمهای زیادی در لیگهای مختلف ملی دارد، کمتر به توانمندیهای شما یا مربیانی مانند شما توجه شده است؟
متأسفانه در فوتبال خوزستان، نگاه به مربیان بومی همچنان با نوعی بیاعتمادی همراه است. گاهی تجربهی بینالمللی و رزومه کاری هم آنطور که باید دیده نمیشود و بیشتر روابط شخصی یا حلقههای خاص تعیینکننده فرصتها هستند. با وجود سالها فعالیت حرفهای و حضور موفق در تیمهای آسیایی، هنوز فرصت همکاری با تیمهای استان برای من فراهم نشده که البته جای تأسف دارد. اعتقاد دارم ظرفیت مربیان بومی ما بالا است، ولی سیستم مدیریتی بهگونهای طراحی نشده که از این ظرفیتها استفاده مؤثر بشود.
وضعیت فعلی فوتبال خوزستان را چطور ارزیابی میکنید؟
خوزستان همیشه یکی از قطبهای اصلی فوتبال ایران بوده و هست؛ از نظر استعداد، انرژی، و علاقه مردمی واقعاً بینظیر است. اما متأسفانه در سالهای اخیر به دلایل مدیریتی، ضعف در زیرساختها و بیثباتی در برنامهریزی، فوتبال استان دچار افت شده است. باشگاههای خوزستانی به جای آنکه پایدار و در حال رشد باشند، با چالشهایی مثل تغییرات پیاپی مدیریتی، مشکلات مالی، و بیتوجهی به برنامههای بلندمدت مواجهاند. همین موضوع باعث شده که حتی با وجود بازیکنان و مربیان توانمند، خروجیها متناسب با ظرفیت واقعی استان نباشد.
چه پیشنهادی برای ارتقای جایگاه مربیان بومی در ساختار فوتبال خوزستان و کشور دارید؟
اولین قدم، اعتماد واقعی به مربیان بومی بر اساس شایستگی است، نه صرفاً روابط. باید ساختاری شفاف برای انتخاب مربیان ایجاد شود تا فرصت برای همه متخصصان فراهم شود، نه فقط عدهای خاص. همچنین، لازم است برنامهریزی برای رشد مربیان از طریق آموزش مستمر، تبادل تجربه با مربیان بینالمللی، و حضور در دورههای بهروز فراهم شود. مربیان بومی اگر دیده شوند و در مسیر توسعه قرار بگیرند، میتوانند حتی بهتر از گزینههای خارجی عمل کنند، چون شناخت عمیقتری از فرهنگ و شرایط فوتبال منطقه دارند. در سطح کلان هم نیازمند بازنگری در سیاستهای فدراسیون هستیم تا مسیر رشد برای مربیان داخلی هموارتر شود.