برگزاری دومین سمینار اخلاق حرفه ای پزشکی در شیراز؛
رعایت اخلاقیات، مهم‌ترین عامل پیشگیری از شکایات است
دومین سمینار اخلاق حرفه ای پزشکی و آموزه های قانونی امروز هشتم مردادماه در شیراز برگزار شد.
به گزارش ایلنا، رئیس کل دادگستری فارس در این‌مراسم جایگاه والای پزشکی را از منظر اسلام تبیین کرد و گفت: پزشکی حرفه‌ای مقدس و مبتنی بر عشق و خدمت به خلق است، نه صرفاً یک شغل.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید صدرالله رجایی‌نسب با اشاره به اهمیت اخلاق حرفه‌ای در پزشکی، گفت: پزشک باید علاوه بر تبحر علمی، ویژگی‌هایی چون صداقت، احترام به بیمار، امیدبخشی، همدلی و مهربانی را در خود تقویت کند.
وی افزود: گاهی برخورد و رفتار پزشک، پیش از دارو، به درمان بیمار کمک می‌کند و خداوند را در نسخه پزشک قرار می‌دهد.
رئیس کل دادگستری فارس با بیان اینکه پزشکی در همه دوره‌ها جایگاه ویژه و محترمی داشته، چالش‌های پیش روی پزشکان از جمله فشارهای روحی و جسمی، مواجهه با بیماری‌های لاعلاج و تعارض منافع را مورد توجه قرار داد و تأکید کرد: رعایت اخلاق حرفه‌ای در برابر این چالش‌ها ضروری است.
حجت الاسلام رجایی‌نسب انتخاب خدمت به بیمار برای رضای خدا را در مقابل سودجویی، از مهم‌ترین وظایف پزشک دانست.
وی با اشاره به اینکه جامعه پزشکی و کادر درمان دارای علم، عقلانیت و عشق به خدمت هستند، اظهار داشت: نگاه شغلی به پزشکی می‌تواند آسیب‌زا باشد، اما نگاه عاشقانه و مسئولانه به این حرفه، انرژی و جدیت بیشتری به پزشکان می‌بخشد.
رئیس کل دادگستری فارس ابراز امیدواری کرد که جامعه پزشکی با رعایت اخلاق حرفه‌ای، علم و عشق به خدمت ادامه دهد و همچنان مورد اعتماد مردم باقی بماند.
رعایت اخلاقیات، مهم‌ترین عامل پیشگیری از شکایات است
رئیس سازمان پزشکی قانونی فارس نیز در این‌مراسم افزایش شکایات از جامعه پزشکی را ناشی از عدم آگاهی پزشکان از مسئولیت‌های خود دانست و بر ضرورت برگزاری همایش‌های آموزشی برای کاهش این شکایات تأکید کرد.
علیرضا درودچی افزود: رعایت اصول شرعی، اخلاقی، انتظامی و قانونی می‌تواند از بروز شکایات جلوگیری کند.
درودچی مسئولیت‌های کادر درمان را در چهار منظر فقهی و شرعی، اخلاقی، انتظامی و قانونی بررسی کرد. از منظر فقهی، نظر مشهور فقها مسئولیت پزشک را از لحظه پذیرش بیمار تا پایان درمان، حتی برای عوارض بیماری، تام و بی‌قیدوشرط می‌داند، مگر اینکه برائت‌نامه اخذ شود. در مقابل، نظر غیرمشهور فقها مسئولیت را تنها در صورت قصور یا تقصیر (بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی) بر عهده پزشک می‌داند.
وی ادامه داد: ماده ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ تأکید دارد پزشک در صورت رعایت موازین علمی و فنی یا اخذ برائت‌نامه، مسئول نیست و تبصره یک این ماده، عدم قصور را حتی بدون برائت‌نامه رافع مسئولیت می‌داند.
رئیس پزشکی قانونی فارس با اشاده به اینکه اخذ برائت‌نامه به دلیل پیش‌بینی‌ناپذیر بودن مسیر درمان، از شکایات جلوگیری می‌کند، ادامه داد: از منظر اخلاقی، رعایت اصول چهارگانه اخلاق پزشکی (خودمختاری بیمار، سودرساندن، ضررنزدن و عدالت) و منشور حقوق بیمار (تدوین‌شده توسط وزارت بهداشت از سال ۱۳۸۶) ضروری است.
درودچی با اشاره به نمونه‌ای از پزشکی با ۴۰ سال سابقه که حتی در موارد فوت بیمار مورد قدردانی قرار گرفته بود، گفت: رابطه خوب با بیمار و رعایت اخلاقیات، مهم‌ترین عامل پیشگیری از شکایات است. بیماران اغلب به دنبال دلجویی هستند، نه جبران مالی.
وی یادآور شد: از منظر انتظامی، عدم رعایت نظامات و دستورالعمل‌های قانونی، تخلف انتظامی محسوب شده و مجازات‌هایی از تذکر شفاهی تا لغو پروانه پزشکی را در پی دارد. دستورالعمل‌های محلی بیمارستان‌ها نباید با قوانین بالادستی مغایرت داشته باشد. از منظر قانونی، مسئولیت‌های کیفری و مدنی شامل مجازات‌های سنگین‌تری مانند قصاص، دیه یا تعزیر است.
رئیس پزشکی قانونی فارس اضافه کرد: بند ج ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی می‌گوید اگر پزشک مشروعیت درمان (شرعی و علمی)، رضایت بیمار و موازین علمی و فنی را رعایت کند، فعل او جرم‌انگاری نمی‌شود.
درودچی تأکید کرد: در موارد اورژانسی، اخذ رضایت و برائت لازم نیست و تأخیر در درمان ممکن است طبق آیین‌نامه خودداری از کمک به مصدومان، به شش ماه تا سه سال حبس منجر شود. همچنین در موارد منافع مشترک زوجین، مانند بارداری یا جراحی زیبایی، اخذ رضایت همسر ضروری است.
وی افزود: بسیاری از شکایات به دلیل رضایت‌نامه‌ها و برائت‌نامه‌های نامعتبر است که شرایط قانونی را ندارند.
رئیس پزشکی قانونی فارس ابراز امیدواری کرد رعایت این اصول از سوی پزشکان، چالش‌های قضایی را کاهش دهد.
اخلاق پزشکی لازمه حفظ جایگاه مقدس طبابت است
رئیس نظام پزشکی شیراز هم بر ضرورت رعایت اصول اخلاقی در حرفه پزشکی تأکید کرد.
محمدرضا دیده‌بان اظهار داشت: جایگاه مقدس طبابت در طول تاریخ، نیازمند پایبندی به اخلاق برای حفظ اعتماد عمومی است.
دیده‌بان با اشاره به سیر تاریخی علم پزشکی، گفت: پزشکان به دلیل آگاهی از اسرار بیماران، محرم راز آنها هستند و این امر اهمیت اخلاق پزشکی را دوچندان می‌کند.
وی افزود: اخلاق پزشکی بر چهار اصل سودمندی، عدم آسیب‌رسانی، خودمختاری و عدالت استوار است و پزشکان موظف‌اند بهترین اقدام را به نفع بیمار انجام دهند، بدون تحمیل درمان و با رعایت حقوق بیمار.
رئیس نظام پزشکی شیراز با بیان اینکه موضوعاتی مانند فناوری‌های نوین پزشکی، دستکاری ژنتیکی و محصولات تراریخته چالش‌های جدیدی را ایجاد کرده‌اند، بر لزوم رعایت اخلاق در این حوزه‌ها تأکید کرد.
وی همچنین از تلاش‌های اساتید و برگزارکنندگان سمینار، قدردانی کرد و گفت: جامعه پزشکی همچنان استوار، شکوفا و اخلاق‌مدار باقی بماند.
رئیس سازمان نظام‌پزشکی شیراز به اهمیت اخلاق پزشکی به‌عنوان مجموعه‌ای از ارزش‌های حاکم بر رابطه پزشک و بیمار، بدون توجه به جنسیت، دین یا قومیت، پرداخت.
دیده‌بان در پایان اظهار داشت: رعایت این اصول، اعتماد مردم به جامعه پزشکی را تضمین می‌کند.
اخلاق حرفه‌ای پایه اعتماد به جامعه پزشکی است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این مراسم تاکید کرد: ضرورت تقویت اخلاق حرفه‌ای و خدمت‌رسانی به مردم به‌عنوان پایه اعتماد جامعه به پزشکان است.
سید بصیر هاشمی اظهار داشت : جامعه پزشکی با تلاش شبانه‌روزی در دورترین نقاط کشور به مردم خدمت می‌کند و این خدمت‌رسانی نیازمند رعایت حال پزشکان و حل مشکلات آنها از طریق گفتگو است.
هاشمی با اشاره به چالش‌های جامعه پزشکی، از جمله فشارهای قضایی و اتهامات نادرست، گفت: کلمه تخلف برای جامعه پزشکی که متخلق به اخلاق است، شایسته نیست.
وی افزود: موارد معدود کم‌توجهی به وظایف نباید به کل جامعه پزشکی تعمیم داده شود و نظام پزشکی و انجمن‌های تخصصی باید با برنامه‌ریزی فعال‌تر، این مسائل را مدیریت کنند تا اعتماد عمومی حفظ شود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با یادآوری نقش برجسته جامعه پزشکی در بحران‌هایی مانند کرونا و جنگ تحمیلی دوازده‌روزه، اظهار داشت: پزشکان و کادر درمان با ازخودگذشتگی، حتی با تقدیم شهدا، خدمات بی‌وقفه‌ای ارائه کردند.
وی همچنین به دیدار اخیر با رئیس‌جمهور، و وزیر بهداشت اشاره کرد که برای تقدیر از خدمات جامعه پزشکی در وزارتخانه برگزار شد و بر توجه به نیازهای مردم و پیشرفت‌های علمی تأکید شد.
هاشمی با اشاره به مشکلات اقتصادی، از جمله تورم بیش از ده برابری در جامعه در مقابل افزایش تنها دو برابری تعرفه‌های پزشکی، خواستار توجه ویژه به مسائل درآمدی پزشکان شد.
وی افزود: دانشگاه علوم پزشکی، نظام پزشکی و انجمن‌های تخصصی باید با همکاری و تسهیل‌گری، مشکلات را حل کنند و تعادلی بین حقوق بیماران و پزشکان برقرار سازند.
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز با یادآوری جایگاه حکیم و طبیب در فرهنگ گذشته ایران، اظهار داشت: پزشکان در گذشته با حضور در بالین بیمار و دریافت هدایای معنوی مانند قرآن، مورد احترام بودند.
هاشمی ابراز امیدواری کرد که این ارتباط معنوی بین جامعه و پزشکان احیا شود و با تقویت اخلاق حرفه‌ای، نگرانی‌های موجود کاهش یابد.
وی تأکید کرد: دانشگاه علوم پزشکی، نظام پزشکی و انجمن‌ها به‌عنوان ارکان اصلی جامعه پزشکی، با همکاری و برنامه‌ریزی، اعتماد مردم را روزبه‌روز تقویت خواهند کرد.
هاشمی گفت: این‌گونه جلسات به رفتارهای عملی منجر شود که هم حقوق بیماران و هم حقوق پزشکان را در نظر بگیرد و جایگاه رفیع پزشکی را حفظ کند.
ارتقای خدمات پزشکی با حمایت مالی و معنوی از پزشکان
مهرداد امیرآبادی، دبیر کمیسیون سمینار اخلاق پزشکی شیراز نیز در حاشیه این سمینار با اشاره به افزایش جمعیت و جوان شدن جامعه در سال‌های اخیر اظهار داشت : توجه به گستردگی خدمات پزشکی، آمار تخلفات در این حوزه قابل توجه نیست و تخلفات خطیر به ندرت رخ می‌دهد.
وی گفت: بسیاری از تخلفات پزشکی، به‌ویژه آن‌هایی که جنبه مالی دارند، معمولاً با تفاهم طرفین به صلح و سازش منجر شده و در اسرع وقت جبران می‌شوند.
به گفته امیرآبادی، جامعه پزشکی با تخلفات سنگین مواجه نیست و در مواردی که حقی از بیمار ضایع شود، این حق به سرعت جبران می‌گردد.
امیرآبادی با تأکید بر اهمیت شرایط روحی و مالی پزشکان در ارائه خدمات باکیفیت گفت: پزشک زمانی که از نظر ذهنی و زندگی شخصی در آرامش باشد، خدمات بهتری ارائه می‌دهد. از منظر روانشناسی، کاهش فشارهای روحی و روانی به پزشک امکان می‌دهد تشخیص دقیق‌تری ارائه کرده و درمان مؤثرتری انجام دهد.
وی افزود: اگر مسئولان در زمینه حمایت مالی و جلب احترام جامعه پزشکی تجدیدنظر کنند و شرایط بهتری برای پزشکان فراهم آورند، کیفیت و کمیت خدمات پزشکی به مردم به‌طور قابل‌توجهی ارتقا خواهد یافت.
گفتنی است در حاشیه این سمینار نمایشگاهی برگزار شد که شرکت لبنیات پگاه فارس با معرفی محصولات سلامت محور حضور داشت.
در پایان این مراسم اعضای کمیسیون اخلاق حرفه ای نظام پزشکی شیراز تقدیر شد‌ند.
