1004 هکتار از وسعت شهر قزوین هدف بازآفرینی قرار دارد/طراحی بازآفرینی اختصاصی برای هر محله

سید محمد علمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در قزوین با اشاره به وضعیت بافت فرسوده در شهر قزوین گفت: محدوده بافت‌های فرسوده که امروز تحت عنوان "محدوده‌های ناکارآمد شهری" شناخته می‌شود، براساس شاخص‌های شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تعیین می‌شود.

وی ادامه داد: براساس شاخص‌های ریزدانگی، نفوذناپذیری و عدم استحکام کالبدی، 504 هکتار از مساحت شهر قزوین، فرسوده ارزیابی شده است.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین عنوان کرد: البته پس از اصلاح شیوه‌نامه و در نظر داشتن معیارهای اجتماعی، اقتصادی و سایر موارد، براساس 27 شاخص جدید، یک‌هزار و هکتار از وسعت شهر قزوین جزء محله‌های هدف بازآفرینی شهری تعیین شده است.

قزوین در بومی‌سازی مشوق‌های بازآفرینی شهر پیشرو است

وی ادامه داد: این میزان شامل گونه‌های مختلف بافت ناکارآمد به لحاظ مخاطرات طبیعی و انسان ساخت، بافت ناکارآمد به لحاظ کالبدی (فرسوده)، بافت تاریخی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی (نواحی منفصل و متصل شهری) است.

این مسئول درباره وضعیت نوسازی بافت فرسوده اظهار کرد: تمام طرح‌ها، برنامه‌ها و اقدامات صورت گرفته در حوزه بازآفرینی شهری که کاملاً مرتبط با محدوده‌های ناکارآمد است، بر اساس سیاست‌گذاری‌ها، شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و شرکت بازآفرینی شهری کشور، تدوین و اجرا شده است.

وی با اشاره به مشوق‌های شهرداری برای بازآفرینی بافت‌های فرسوده گفت: قزوین به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در زمینه بومی‌سازی ضوابط تشویقی کالبدی است که اواخر سال 1402 ضوابط اختصاصی بازآفرینی و نوسازی محله هادی آباد را به عنوان "نخستین محله در کشور" تهیه و پس از مراحل قانونی تصویب و ابلاغ کرده است.

تاکید بر اصالت و هویت در کنار بازآفرینی

علمی ادامه داد: قزوین ضمن بومی‌سازی ضوابط تشویقی نوسازی محدوده‌های ناکارآمد شهری برای 1004 هکتار محدوده مصوب، به‌عنوان اولین شهر در کشور ضوابط اختصاصی به صورت "محله به محله" تدوین، تصویب و ابلاغ کرده است؛ به این معنی که در حال حاضر قزوین، تنها شهر در کشور است که برای تمام محلات هدف بازآفرینی شهری بر اساس ویژگی‌ها و نقاط قوت و ضعف آن‌ها، ضوابط اختصاصی تعیین کرده است.

وی درباره حفظ اصالت و هویت در عین بازآفرینی گفت: یکی از گونه‌های محدوده ناکارآمد شهری، بافت تاریخی است که به لحاظ اصالت، هویت و فرهنگ شرایط کاملاً متفاوتی از سایر گونه‌ها مانند بافت فرسوده و سکونت‌گاه غیررسمی دارد و توجه به این موضوع به شیوه‌های متفاوت در هر گونه صورت می‌گیرد.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین ادامه داد: شورای‌ عالی شهرسازی و معماری ایران در سال 1403 راهکارهای تشویقی با هدف احیاء و تقویت سکونت در محدوده بافت‌ های تاریخی - فرهنگی کشور تصویب کرده که در آن به حفظ اصالت و ارتقای هویت تاریخی و فرهنگی محلات هدف بازآفرینی واقع در بافت تاریخی در کنار نوسازی این محدوده‌ها تاکید شده است.

وی افزود: طبق تفاهم سه جانبه بین اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین و شهرداری قزوین، بنا است مشاور ویژه برای تدقیق و تعیین ضوابط اختصاصی نوسازی بافت تاریخی قزوین توسط اداره کل راه و شهرسازی تعیین شود.

بازآفرینی شهری متناسب با ویژگی‌های محله هدف است

این مسئول شهری درباره چالش تخریب بافت‌های فرسوده و تاریخی به بهانه نوسازی اظهار کرد:  با توجه به مصوبات و شیوه‌نامه‌های مطرح شده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که اعضای آن از نهادهای مختلف و دغدغه‌مند در حوزه‌های بافت فرسوده، بافت تاریخی و مدیریت شهری هستند، مشخص می‌شود، در سطح کلان کشور، ضمن تاکید بر لزوم بازآفرینی محدوده‌های ناکارآمد شهری، توجه به حفظ ارزش‌ها و اصالت بافت تاریخی در دستور کار قرار دارد و تمام سیاست‌ها و برنامه‌ها صرفاً جهت افزایش کیفیت زندگی در محدوده‌های ناکارآمد مطابق شرایط و ویژگی‌های آن‌ها به صورت اختصاصی در حال پیشرفت است.

وی ادامه داد: شهرداری قزوین ضمن پایبندی به دستورالعمل‌های ابلاغی، تمام طرح‌های بازآفرینی شهری را در گونه‌های مختلف بافت فرسوده، بافت تاریخی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی در هماهنگی با نهاهای مرتبط در دستور کار قرار داده است.

علمی، هم‌پوشانی و تداخل محدوده‌های دارای ارزش تاریخی با بافت‌های فرسوده را یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در مسیر اجرای برنامه‌های بازآفرینی شهری در قزوین برشمرد.

وی خاطرنشان کرد: شهر قزوین به واسطه پیشینه تاریخی غنی و دارا بودن بناهای واجد ارزش، با شرایطی خاص مواجه است که فرآیند نوسازی را پیچیده‌تر می‌سازد، این تداخل باعث می‌شود تا ملاحظات کالبدی، فرهنگی و حقوقی متعددی در کنار هم در نظر گرفته شود و نوسازی با دقت و حساسیت بیشتری انجام شود.