انتشار کتاب سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس اثر سیدقاسم یاحسینی

به گزارش ایلنا از بوشهر،سیدقاسم یاحسینی در این کتاب به تلاش‌های مردم شناختی و اجتماعی سدیدالسلطنه در باب زندگی روزمره زنان بوشهری پرداخته است.

نویسنده در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب چنین نوشته است: محمدعلی­ خان سدیدالسلطنه­ کبابی­ مینابی بندرعباسی را باید یکی از پیشگامان مبحث «خلیج ­فارس پژوهی» در اواخر عهد قاجار و عصر پهلوی اول به شمار آورد که یادداشت­ ها، کتاب­‌ها و رساله­ های فراوانی در این باره نوشت که خوشبختانه بسیاری از آن­ها چاپ و منتشر شده است. با این همه ابعاد فکری و تلاش‌­های شگفت ­آور و خستگی­ ناپذیر وی در عصر انحطاط فرهنگ و پژوهش در ایران جداً ستودنی است، کوشش ­هایی که حتی تا امروز چندان که باید مورد مطالعه و نقادی و تحلیل جدی قرار نگرفته است. سدیدالسلطنه با ذهن بسیار کنجکاو و نقادی که داشت، مثل یک مردم ­شناس قرن نوزدهمی از همه محیط اطرافش آشنازدایی کرده و می­ کوشید با دریدن پردۀ «حجاب معاصریت» و ستُردن غبار مجاورت، تا آن­جا که برایش مقدور بود از تاریخ، جغرافیا، روابط اجتماعی و سیاسی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، فرهنگ، هنر، آیین، زبان و گویش، آداب و رسوم و حتی سبک زندگی و زندگی روزمره محیطی که در آن زندگی می­ کرد، یادداشت و گزارش تهیه و تنظیم کند و برای آیندگان به یادگار گذارد. همین سعی مشکور باعث شد تا امروزه مورخان، محققان و متخصصان علوم انسانی و اجتماعی ماده خام انبوهی از همه چیز در اختیار داشته باشند. ماده خامی که می ­تواند دست­مایه تألیف و نگارش ده­ ها پایان­ نامه در رشته ­های مختلف علوم انسانی و مباحث میان رشته ­ای مرتبط با این علوم باشد.

سیدقاسم یاحسینی در بخشی دیگر از مقدمه مفصل خود بر این کتاب اینچنین درباب چارچوب نظری و تئوریک کتاب نوشته است: یک نکتۀ کوتاه اما مهم در زمینۀ مبانی تئوریکی این مقالات را هم باید متذکر شوم: به لحاظ مبانی نظری و فکری پس ­زمینۀ ذهنی و فکری من هنگام نگارش این مقالات و یادداشت­ها، مباحث بین رشته ­ای و با عنایت به مکاتب فکری و رشته­ هایی چون «تاریخ از پائین»، «تاریخ خُرد»، «تاریخ روزمره»، «مطالعات زنان»، «تاریخ­نگاری زنان»، «انسان­شناسی فرهنگی»، «تاریخ محلی»، »خلیج فارس­ شناسی» و «جامعه شناسی و تاریخ ادبیات» بوده است. بنابر این به قول خانم ژولیا کریستوا «متن پنهان» من در این مقالات، چنین مباحث و رشته ­هایی بوده است. در تمام این موارد، سعی کرده ­ام آن مبانی فکری و رشته­ های دانشگاهی را به طور عملی و کاربردی در ذهن و نگاه خودم بومی و لوکالیزه کرده و برای یک مطالعه موردی، سوژۀ رسالۀ حاضر، از آن­ها سود جویم… بر این باورم که اگر به مطالعات زنان نگاهی بومی و محلی، بلکه شهرستانی، داشته باشیم و با همین نگاه به سراغ میراث فرهنگی و مطبوعاتی خودمان برویم، می­ توانیم به دریافت­ها و مطالب نو و روایت ناشده فراونی برخورد کنیم که برخی از آن­ها شاید فی­ نفسه به منزلۀ یک «کشف تاریخی» باشند. فقط باید چشم­ها را شست و جور دیگری دید…

نویسنده کتاب سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس این کتاب را  به یاد و خاطره شادروان احمد اقتداری و همچنین خانم زیبا جلالی نائینی و ناصر فکوهی تقدیم کرده است.