ایلنا گزارش می‌دهد؛
دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان، موازی کاری یا دریچه‌ای نو؟
هفته گذشته دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان گشایش یافت این درحالی است که این روزها ده‌ها دانشگاه در عرصه هنرهای سنتی و هنرهای اسلامی ایرانی فعال هستند و این گمان وجود دارد که ممکن است فعالیت این دانشگاه نیز موازی همان دانشگاه‌ها باشد اما مسئولان آن نظر دیگری دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، دانشگاه آزاد اسلامی درحالی روز گذشته ۳۰ مهرماه شاهد گشایش دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان بود که این روزها شاهد فعالیت تعداد زیادی از دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها در عرصه هنر و هنرهای سنتی هستیم و گمان می‌رود گشایش دانشگاه‌هایی از این دست می‌تواند به نوعی موازی‌کاری و تکرار فعالیت سایر دانشگاه‌های هنر باشد.
مهران هوشیار (عضو هیئت علمی و مدیر گروه هنرهای سنتی، بومی و اسلامی دانشگاه سوره) با اشاره به سوابق و نمونه‌های مشابهی که از فعالیت دانشگاه‌های هنر در دوره‌های گذشته وجود داشت، گفت: نخستین تصویری که با گشایش دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان در ذهن ایجاد می‌شود این مهم است که ممکن است این اتفاق یک فعالیت تکراری و به نوعی موازی کاری در عرصه آموزش باشد چراکه در حوزه رشته‌های مرتبط با هنرهای سنتی، اسلامی و صنایع دستی طی سال‌های گذشته در عرض ۵ سال شاهد تاسیس رشته و دریافت مجوز رشته هنرهای اسلامی در کنار رشته صنایع دستی، هنرهای اسلامی به صورت تخصصی و گرایش بندی رشته صنایع دستی بودیم که در دانشگاه‌هایی مانند اصفهان، تبریز و تهران و ... حتا دانشگاه الزهرا، علمی کاربردی و پیام نور شاهد بودیم.
انجام فعالیت‌های مشابه تهدیدی برای دانشگاه فرشچیان
او معتقد است: اولین نکته‌ای که می‌تواند دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان را مورد تهدید قرار دهد، انجام فعالیت‌های مشابه سایر دانشگاه‌های هنری است. اما مسئله اینجاست که تمام رشته‌های دانشگاهی که در عرصه هنرهای بومی شاهد هستیم یک معضل اساسی دارد و آن این است که تقریبا ۸۰ درصد رشته‌های هنرهای بومی و اسلامی براساس الگوهایی تدریس می‌شوند که در حوزه علوم انسانی یا نمونه‌های مشابه خارج از هویت بومی ایرانی دریافت شده و این یکی از آسیب‌هایی است که در این عرصه شاهد هستیم. امید است با تاسیس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان این آسیب مرتفع شود.
هوشیار خاطرنشان کرد: صنایع دستی تنها رشته‌ای‌ست که هویت و اصالت آن مربوط به فرهنگ ایرانی است، اما این رشته نیز با الگوهای مشابه سایر هنرها مانند مجسمه‌سازی و سینما و ... آموزش داده می‌شود. درواقع رشته واحدی به نام طراحی در حوزه صنایع دستی و خلاقیت و مبانی دانش خلاقیت در صنایع دستی و هنرهای بومی نداریم. این معضلات سبب شده تا فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها آن‌طور که باید و شاید ذات و هویت هنرهای ایرانی و صنایع دستی را درک نمی‌کنند و به نوعی الگوبرداری و بازآفرینی می‌کنند. تمام این موارد مشکل اصلی است و امید است دانشگاه فرشچیان با رویکرد استاد شاگردی که برای خود درنظر گرفته، بتواند آموزش رشته‌های هنر اسلامی و ایرانی را به اصل خود بازگرداند و ترکیبی از معرفت، انسان و صداقت و مضامینی مانند خودشناسی و اصولی که جدای از تکنیک در درون انسان رسوخ می‌کند را در وجود هنرمند پرورش دهد.
هوشیار با اشاره به یکی از ویژگی‌هایی که دانشگاه فرشچیان باید داشته باشد، گفت: این دانشگاه باید نسبت به کمیت بی‌اهمیت باشد و دانشجویانی را بپذیرد که عاشق این رشته هستند چراکه این دانشگاه رویکرد استاد شاگردی دارد و باید به دنبال افرادی از این دست باشد. تعداد این افراد خیلی کم است و اگر بتوانیم تعداد انگشت شمار از افراد را درست پرورش دهیم، خواهیم توانست سر سلسله هنرمندان و هنرجویان آینده را شکل دهیم که قرار است این مسیر را در آینده ادامه دهند.
به گفته مدیر گروه هنرهای سنتی، بومی و اسلامی دانشگاه سوره سالانه (دوترم تحصیلی) ۵۰ تا ۷۰ فارغ‌التحصیل دارد که البته دروس خود را براساس الگوهای سایر دروس هنری می‌گذرانند.
او در پاسخ به این سوال که آیا نام دانشگاه آزاد و شهریه‌های هنگفت آن می‌تواند نگرانی برای عدم رونق دانشگاه فرشچیان ایجاد کند، گفت: دانشگاه آزاد متولی برگزاری دانشگاه فرشچیان شده و از یکسو جای تبریک دارد و از دیگر سو نگران‌کننده است. دانشگاه آزاد به لحاظ مادی توانمند است بنابراین می‌توان سرمایه لازم برای تحقق هدف‌های اینچنینی را تامین کند. البته نباید در کوتاه مدت به سمت بهره‌بری مادی از این دانشگاه برآید؛ حتا به عقیده من اگر مسئولان تیزهوش باشند، به دانشجویان خود حقوق خواهند داد تا نخستین فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرشچیان سرمایه‌های آینده این دانشگاه شوند. البته این امر طی ۲۰ تا ۵۰ سال محقق خواهد شد. دانشگاه فرشچیان نباید به دنبال مسائل مادی، نام و اعتبار و شهرت باشد و نباید به دنبال ارتباطات سیاسی و ... باشد بلکه باید براساس نیت دلی خود درصدد پرورش سر سلسه اساتید آینده برآیند.
اداره دانشگاه فرشچیان با الگوی استاد شاگردی
بهمن نامور مطلق (سرپرست دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان) با اشاره به آنکه قرار است این دانشگاه در سه حوزه "نگارگری و هنرهای وابسته"، "خوشنویسی و هنرهای وابسته" و "صنایع دستی" به فعالیت بپردازد، گفت: سعی ما برآن است تا بتوانیم کارها را به نوعی پیش ببریم که این دانشگاه بتواند از بهمن سال جاری دانشجو جذب کند اگر این امکان فراهم نشود، قطعا از مهرماه سال آینده در صدد جذب دانشجو برخواهد آمد.
البته او تاکید دارد که این دانشگاه در راستای موازی کاری با سایر دانشگاه‌های هنر که این روزها در سراسر کشور فعال هستند، فعالیت نخواهد داشت و در واقع قرار است حلقه گمشده نظام آموزشی در عرصه هنر باشد. این دانشگاه قرار نیست مقابل دانشگاه‌های دیگر قرار گیرد بلکه قرار است آنها را تکمیل کند. چراکه قرار است بیشتر دروس در این دانشگاه به صورت آموزش استاد شاگردی انجام شود.
تربیت هنرمندان مولف، خلاق و حکیم
نامور مطلق در پاسخ به این سوال که با توجه به عملی بودن دروس در این دانشگاه قطعا شهریه آن نیز زیاد خواهد بود، گفت: البته فقط دروس عملی در این دانشگاه تدریس نمی‌شود و در کنار دروس عملی، دروس تئوری نیز برای تکمیل مباحث ارائه خواهد شد. در این میان با توجه به آنکه هنوز هزینه‌ای بابت شهریه در نظر نگرفته‌ایم سعی ما برآن است تا با بورسیه کردن نخبگان هنرهای سنتی، ورود این افراد را به دانشگاه هنر اسلامی ایرانی هموار سازیم و این مهم نیازمند تامین سرمایه است.
او ادامه داد: طرح شکل گیری دانشگاه هنرهای سنتی در فرهنگستان هنر مطرح شد و در ادامه این طرح در شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم مطرح و در نهایت دانشگاه آزاد اسلامی برای راه اندازی این دانشگاه اعلام آمادگی کرد.
رئیس هیات امنای دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی باتاکید برآنکه ساختار این دانشگاه براساس نظام استاد شاگردی بنا خواهد شد گفت: در صدد آن هستیم که این تجربه گذشتگان را دوباره از سر گیریم تا بتوانیم آثاری بومی تولید کنیم. هدف اصلی ما تربیت هنرمندی مولف، خلاق و حکیم است.
