«نفرتیتی» ملکه مصر باستان یا یک فرعون؟

به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از لایوساینس، نفرتیتی همسر فرعون و ملکه مصر باستان بود که احتمالاً نامادری پادشاه توت بوده و احتمالاً بعد از فوت همسرش و با آغاز حکمرانی توت عنخ‌آمون به عنوان یک فرعون به تنهایی حکومت می‌کرده است. او در قرن ۱۴ قبل از میلاد در طول سلسله هجدهم زندگی می‌کرد، اما سال‌های تولد و مرگ نفرتیتی مشخص نیست. 

او همسر آمنهوتپ چهارم (که بعداً نام خود را به آخناتون تغییر داد) بود، فرعونی که انقلابی را به راه انداخت که باعث شد مذهب مصر حول پرستش آتن، قرص خورشید متمرکز شود. او پایتخت جدیدی به نام آختاتن (آمارنای امروزی) ساخت که دارای معابدی بود که به آتن اختصاص داده شده بود. 

از نفرتیتی به عنوان زنی زیبا یاد می‌شود که ملکه خورشید مصر نیز بود. البته هویت والدین او نامشخص است، ممکن است پدرش یکی از مقامات برجسته دربار که بعداً فرعون شد، بوده باشد. 

سوابق تاریخی نشان می‌دهد که نفرتیتی شش دختر با آخناتون داشت اما پسری نداشت. اگر این سوابق درست باشد، توت عنخ آمون پسرخوانده نفرتیتی بود. فراعنه مصر اغلب چندین همسر و صیغه داشتند و مادر توت عنخ آمون احتمالاً یکی از آن‌ها بود. 

نفرتیتی امروزه به دلیل نیم تنه‌ای که او را در اندازه واقعی نشان می‌دهد و تاج بر سر دارد، شهرت دارد. این مجسمه توسط یک تیم آلمانی به سرپرستی لودویگ بورچارت در سال ۱۹۱۲ در حفاری‌های یک کارگاه متعلق به مجسمه ساز مصری به نام توتموس پیدا شد و اکنون در موزه‌ای در برلین نگهداری می‌شود. 

نفرتیتی فرعون بود؟ 

تصاویری از مصر باستان باقی مانده که نفرتیتی را به گونه‌ای به تصویر می‌کشد که معمولاً فقط فرعون‌ها نشان داده می‌شوند. به عنوان مثال، او در حالی که دست راست خود را برای اعلام دستور اعدام دشمنان بالا برده به تصویر کشیده شده است، کاری که معمولاً فقط یک فرعون انجام می‌دهد. محققان معتقد هستند که این تصاویر صرفا نمادین نیستند و می‌توانند مفاهیمی در بر داشته باشند. ضمن آنکه نوع تاجی که در مجسمه نیم تنه نفرتیتی به نمایش گذاشته شده، معمولاً برای فراعنه یا الهه‌ها استفاده می‌شد. 

مشخص نیست که چرا نفرتیتی به این شکل به تصویر کشیده شد. یک ایده این است که پس از مرگ آخناتون، قدرت نفرتیتی آنقدر زیاد بود که او توانست به عنوان یک فرعون به تنهایی حکومت کند. در بخش‌هایی از تاریخ مصر به شخصیتی به نام «نفرنفرواتن» اشاره شده که برای مدت کوتاهی بر مصر حکومت می‌کرد. حدس زده می‌شود که این نام در واقع به تاج و تخت نفرتیتی مرتبط است. در مصر باستان، یک فرمانروا پس از فرعون شدن، گاهی اوقات نام جدیدی به خود می‌گرفت. 

برخی از محققان مصرشناس نیز شواهدی از سلطنت سه‌ساله نفرتیتی بدست آورده‌اند البته محققان بر سر این نظریه اتفاق نظر ندارند. 

جستجوی مقبره نفرتیتی

در نهایت، سرنوشت نفرتیتی نامشخص است. دانشمندان درخصوص زمان مرگ او اطمینان ندارند و مومیایی او نیز پیدا نشده است. بر اساس نتایج آزمایش‌های DNA حدس‌هایی دراین خصوص زده می‌شود که احتمالا یکی از مومیایی که از آن‌ها به عنوان مومیایی‌های KV ۲۱ یاد می‌شود، نفرتیتی است. 

در سال ۲۰۱۵، نیکلاس ریوز (مصرشناس مستقل) مقاله‌ای را در مجله Amarna Royal Tombs Project منتشر کرد که نشان می‌دهد نفرتیتی در مقبره توتانخ آمون در اتاقکی دفن شده است که اکنون در پشت یک نقاشی دیواری پنهان شده است. با این حال، بررسی‌های رادار نفوذی زمین نتوانسته است شواهد محکمی از دفن پنهان پیدا کند. 

صرف نظر از اینکه مومیایی نفرتیتی در حال حاضر کجاست، مصریان باستان در دهه‌های پس از مرگ او با او مهربان نبودند. نفرتیتی علیرغم شهرتش در دنیای مدرن به عنوان یکی از مشهورترین ملکه‌های مصر، پس از مرگش از سوی مصریان باستان احترام مشابهی نداشت. با وجود آنکه توت عنخ آمون اصلاحات مذهبی آخناتون را خنثی کرد؛ آمارنا متروک شد و تصاویر آخناتون و نفرتیتی از بین رفت و مخدوش شد. از نفرتیتی مجسمه‌های پیدا شده که عمداً تکه تکه و خرد شده یا سرشان کنده شده است.