هشدارهای اورژانس فارس در خصوص جراحت‌های انفجاری
مدیر مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با تاکید بر اهمیت واکنش صحیح در لحظات ابتدایی پس از بروز سوختگی یا جراحت ناشی از انفجار، نسبت به باورهای اشتباه رایج در جامعه هشدار داد و بر ضرورت آموزش عمومی در این زمینه تأکید کرد.
به گزارش ایلنا، مسعود عابد چهارشنبه، ۲۸ خرداد در نشست اورژانس فارس با بیان اینکه عملکرد درست در دقایق نخست وقوع حادثه می‌تواند از شدت آسیب، احتمال عفونت و مرگ جلوگیری کند، گفت: آرامش و سرعت عمل در کنار رعایت اصول علمی در برخورد با مصدومان، به‌ویژه در حوادثی مانند سوختگی یا زخم‌های ناشی از ترکش، نقشی حیاتی دارد.
وی افزود: اولین قدم آن است که فرد آسیب‌دیده از منبع گرما یا ماده سوزاننده دور شود و به محیطی امن منتقل شود. در مواردی که لباس در حال اشتعال است، باید از وسایلی مثل پتوهای ضدحریق یا غلتاندن فرد برای خاموش کردن شعله‌ها استفاده کرد.
عابد توصیه کرد که محل سوختگی باید دست‌کم ۱۰ دقیقه با آب خنک و آرام شست‌وشو داده شود و از به‌کارگیری یخ یا آب خیلی سرد خودداری شود، چراکه باعث انقباض رگ‌ها و تخریب بیشتر بافت‌ها خواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: لباس‌هایی که به زخم نچسبیده‌اند را به‌آرامی درآورید؛ اما در صورتی‌که پارچه به محل سوختگی چسبیده باشد، نباید آن را جدا کرد تا از تشدید آسیب جلوگیری شود.
مدیر مرکز اورژانس فارس از استفاده از روش‌های خانگی در درمان سوختگی، مانند قرار دادن روغن، خمیر دندان یا سفیده تخم‌مرغ بر محل سوختگی به شدت انتقاد کرد و گفت: این مواد نه‌تنها سودی ندارند، بلکه موجب عفونت شده و ارزیابی بالینی پزشک را دشوار می‌کنند.
وی توصیه کرد که برای پانسمان موقت، از گاز استریل یا پارچه‌ای تمیز بدون پرز استفاده شود و از اعمال فشار روی بافت آسیب‌دیده خودداری شود.
عابد در بخش دیگری از سخنان خود، به نحوه برخورد با خونریزی‌های شدید پرداخت و آن را دومین علت مرگ‌ومیر در حوادث تروماتیک دانست و افزود: در صورتی که خونریزی شدید وجود دارد، فشار مستقیم با گاز استریل یا حتی دست خالی روی زخم، بهترین اقدام اولیه است. در صورت ادامه خونریزی، از باند یا پارچه ضخیم برای فشار بیشتر استفاده شود. همچنین بالا نگه داشتن عضو مجروح نسبت به سطح قلب در صورت نبود شکستگی، موثر است.
وی با بیان اینکه نباید اجسام فرو رفته در بدن را خارج کرد، گفت: خارج کردن این اشیاء ممکن است باعث خونریزی شدید یا آسیب به اعضای حیاتی شود. بهتر است محل اطراف جسم با گاز تثبیت شود تا از حرکت بیشتر آن جلوگیری شود.
رئیس اورژانس فارس بیان کرد: در صورت قطع عضو، باید آن را در کیسه‌ای تمیز قرار داده و سپس در ظرف حاوی یخ و آب سرد نگهداری کرد، بدون آن‌که عضو به‌طور مستقیم با یخ تماس داشته باشد. این کار احتمال پیوند موفق عضو را افزایش می‌دهد.
عابد با تاکید بر اینکه استفاده از بند خون‌گیر یا تورنیکه تنها در شرایط اضطراری مجاز است، اظهار کرد: بستن تورنیکه باید با احتیاط و مطابق اصول علمی انجام گیرد؛ نه خیلی سفت و نه شل. همچنین باید محل بستن کمی بالاتر از زخم و روی لباس یا پوست باشد. کاربرد نادرست این ابزار می‌تواند آسیب بیشتری به دنبال داشته باشد.
وی در پایان از شهروندان خواست در مواجهه با سوختگی‌های گسترده، آسیب به نواحی حساس بدن، کودکان یا مواردی که نشانه‌های حیاتی مصدوم مختل شده است، بدون اتلاف وقت با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفته و از جابه‌جایی بی‌مورد فرد آسیب‌دیده بپرهیزند.
