اَسب تروای عملیات روانی نفوذی ها

تشخیص یک پروژه عملیات روانی نیازمند تحلیل چند لایه از پیام، بستر، هدف و تکنیک‌های روایت سازی است. اگر بخواهیم این تشخیص را براساس رویدادهای اتفاق افتاده صورت بندی کنیم، می‌توان ۵ معیار مهم را مطرح کرد که در کنار یکدیگر هشدار دهنده هستند.

۱)  ورود با هویت مبهم اما جذاب 

در پروژه های عملیات روانی، ممکن است فردی با نام خارجی ، سابقه ادعایی دانشگاهی، سابقه نوشتن برای رسانه های مختلف و ظاهر تحلیل‌گر بی طرف ، وارد فضای رسمی شود.

هویت هایی که قابل راستی آزمایی نیستند یابا زرق وبرق معرفی می شوند ، یکی از نشانه های اولیه عملیات روانی هستند. 

هرجا یک روایت از یک شخصیت خاص یا ارتباطات خارق العاده بود ، باید دقیق‌تر شویم.

۲)  تأیید تدریجی برای جلب اعتماد

در این مورد ، پروژه ابتدا مطالب همسو با نگاه رسانه های داخلی می نویسد ، حرف های موافق می زند و حامی گفتمان همسو ، رفتار می‌کند.

این تکنیک (Gradual Trust) یا (جلب اعتماد تدریجی) نام دارد.عملیات روانی موفق،  از درِ دشمنی وارد نمی شود ، از درِ همدلی  می آید .

۳) بازی با کمبود رسانه‌ های متخصص

افراد در این پروژه ها خلأ رسانه‌ای در تحلیل بین المللی را پُر می کنند ؛ چون رسانه های داخلی به دنبال چهره خارجی هستند تا اصطلاحات و محتوای معتبرتر را منتشر کنند.

در بسیاری از عملیات روانی، عامل نفوذی از طریق نیاز رسانه‌ای یا روانی سیستم میزبان وارد می‌شود. گاهی پروژه،  خود پاسخ به یک نیاز کاذب است.

۴)  چرخش ناگهانی وافشایِ بَعدی

پس ازمدتی ،پروژه مسیر خود را تغییر می دهد .محتوای ضد، منتشر و ادعاهایی عجیب مطرح می کند. این چرخش ناگهانی اغلب برای ایجاد ضربه روانی،  بی اعتبار سازی نهادها و بی اعتمادی عمومی انجام می شود. چرخش ناگهانی لَحن یا محتوا ، مخصوصا اگر با پوشش رسانه‌ای وسیع همراه شود ،نشانه‌ یک فاز جدید عملیات روانی است.

۵)  بازسازی روایت در رسانه های مختلف

پس از این چرخش، رسانه های حاضر در میدان عملیات روانی سعی می کنند پروژه را بعنوان عامل نفوذی معرفی می کنند حتی اگر سند مشخصی ارائه ندهند.

این حرکت نوعی (ساخت روایت پسا واقعی) است ؛ یعنی مهم نیست که چه کرده است ؛ بلکه مهم این است که بتوانیم با نامش ضربه بزنیم . هروقت یک پرونده شخصی به (نماد کلی برای بی اعتباری یک سیستم) تبدیل شد ،باید آن را یک عملیات روانی تلقی کرد .

عملیات روانی موفق معمولا از این ۵ مرحله عبور می کند.

۱)ورود هوشمندانه ۲) اعتماد سازی تدریجی ۳)بهره گیری از خلأ ها ۴)چرخش هدفمند ۵)روایت سازی رسانه‌ای

محمدرضا طورانی 

فوق دکترای رسانه‌های اجتماعی