کمرهایی که ۳۰ سال خمیده خواهند ماند

به گزارش خبرنگار ایلنا، اتومبیل میدان را دور می‌زند و می‌ایستد، دسته‌ای کارگر دوره‌اش می‌کنند؛ مردی که  دستمزد کمتری پیشنهاد داده، سوار می‌شود. با خود می‌اندیشد؛ امروز هم بالاخره کاری نصیبش شد؛ تا فردا «سحر چه زاید باز...»

این سکانس تکراری همه روزهای کاری «کارگران باربر» است؛ در قائمشهر حوالی میدان‌های اصلی شهر هر صبح می‌ایستند. معمولاً هم کسی که قیمت پایینی را بگوید، کار را می‌قاپد. خیلی روزها همین میدان، جولانگاه ناامیدی است؛ وقتی که گوشه خیابان را طی می‌کند، به توافق نرسیده و آن روز بیکار مانده است.

همه جور باری بلند می‌کنند؛ یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و لوازم منزل تا گچ، سیمان، آجر و مصالح سنگین ساختمانی و همه اینها ردی روی خمیدگی کمر کارگران باربر دارد.

نبود امنیتِ شغلی، دستمزدِ ناکافی، مشکلاتِ جسمی فراوان از مهم‌ترین مشکلات کارگران باربر است. در عین حال آنها مجبور هستند ۳۰ سال کار کنند تا بازنشسته شوند؛ خیلی اوقات هم انتظار ۶۰ سالگی را می‌کشند تا بالاخره بازنشستگی به سراغشان بیاید.

کمرمان زیر بار هزینه‌ها می‌شکند

قربان حسن‌زاده (رئیس انجمن صنفی کارگران باربر قائمشهر) درباره مشکلاتشان می‌گوید: کارگران باربر که عمدتاً کار حمل بار و لوازم خانه و جابه‌جایی مصالح ساختمانی در پروژه‌های ساخت و ساز را انجام می‌دهند؛ به صورت روزمزد کار می‌کنند. همه کارگران بابر عضو انجمن صنفی هستند. آن‌ها کارت عضویت دریافت می‌کنند و خیلی اوقات از همین راه مشکلاتشان را بیان می‌کنند. اگرچه اغلب اوقات گوش شنوایی برای مشکلاتشان نیست. انجمن صنفی کارگران باربر قائمشهر بیش از هزار عضو دارد. دیگر شهرهای شمالی هم انجمن صنفی دارند که گاه به گاه جلساتی با آن‌ها نیز داریم.

او مهم‌ترین مشکلات کارگران باربر را «نداشتن امنیت شغلی» و «دستمزد کم» می‌داند و می‌افزاید: کارگران باربر حرف‌های زیادی برای گفتن دارند، بدترین مشکل پایین بودن دستمزدها است. از صبح تا غروب که کار کنند، روزانه حدود ۷۰ هزار تومان دریافت می‌کنند اما هیچ تضمینی نیست که هر روز که دور میدان جمع می‌شوند، کاری نصیبشان شود. کار خیلی کم شده به ویژه که ساخت و ساز کمتر شده است.

او می‌افزاید: کاش لااقل سالانه مقدار ثابتی به دستمزد ما نیز اضافه می‌شد، الان که حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان دستمزد ماهانه یک کارگر مشمول قانون کار است، ما در بهترین حالت شاید حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان بگیریم.

دستمزدِ کارگران باربر مشمول قانون کار نیست. آن‌ها هر روز  با چانه‌زنی یک مبلغی را توافق می‌کنند؛ بنابراین مزدشان رقم ثابتی ندارد و از قضا این بزرگترین مشکل و دغدغه آنان است.

حسن‌زاده تشریح می‌کند: تصور کنید یک وقت بخواهیم وام بگیریم، از کجا اطمینان داشته باشیم که می‌توانیم اقساطش را بپردازیم؛ زندگی ما همیشه نامعلوم است. هیچ مزایایی هم نداریم. خیلی اوقات حتی نمی‌توانیم وام بانکی بگیریم.

رکود بازار مسکن، افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم و مشکلاتی که برای بخش حمل و نقل به وجود آمد باعث کم شدن کار کارگران بابر بوده است. حسن‌زاده بیان می‌کند: ماه‌هاست که کارمان خیلی کم شده. وقتی خانه ساخته نشود، وقتی مردم پول نداشته باشند که اثاثیه منزل بخرند و وقتی مغازه‌ها فروش نداشته باشد، کار ما هم کم می‌شود.

ماهانه ۱۲۰ تومان حق بیمه‌ می‌پردازیم

مبلغ زیادی که کارگران باربر بابت حق بیمه می‌پردازند، یکی دیگر از مشکلات آنان است. دولت ۲۰ درصد از حق بیمه را می‌پردازند و بقیه را خودشان. به گفته رئیس انجمن صنفی کارگران باربر قائمشهر؛ پایین بودن دستمزد باعث شده تا کارگران باربر در پرداخت حق بیمه نیز دچار مشکل باشند. دولت ۲۰ درصد حق بیمه را می‌پردازد و کارگران ماهانه بین ۱۱۵ تا ۱۲۰ تومان بیمه‌پردازی می‌کنند.

در عین حال که کار بسیار سختی را هم انجام می‌دهند، مجبورند تا ۳۰ سال کار کنند. حسن زاده بیان می‌کند: کارگران باربر کار خیلی سختی دارند. روزانه مجبور هستیم تا گچ و سیمان و لوازم خیلی سنگین را جابه‌جا کنیم؛ بیماری‌های جسمی زیادی می‌گیریم؛ به ویژه از ناحیه کمر مشکل پیدا می‌کنیم اما مجبور هستیم تا ۳۰ سال کار کنیم. البته اگر وقفه‌ای در بیمه‌پردازی ما صورت نگرفته باشد.

او می‌افزاید: خیلی از ما در اثر حادثه کار زمین‌گیر شده و بقیه زندگی را کُنج خانه می‌مانیم. آن وقت تأمین هزینه‌های زندگی نیز سخت‌تر می‌شود. حادثه‌ای هم رخ ندهد، وقتی بارسنگین را روزانه روی دوش حمل می‌کنیم و به همه سو می‌بریم، بدن تحلیل می‌رود. اغلب دیسک کمر می‌گیریم. پیری سختی هم داریم؛ مدام بیماری و مشکلات استخوانی.

تشکل؛ تنها راه مطالبه‌گری

انجمن‌های صنفی برای این کارگران تنها راه بیان مشکلاتشان است. طبق اظهارات حسن‌زاده؛ حدود ۱۲ سال پیش انجمن صنفی کارگران باربر در قائمشهر با حضور نمایندگان وزارت کار تشکیل شده و دریافت کارت عضویت برای کارگران باربر الزامی تلقی شد. هیئت مدیره انجمن صنفی حدود دو ماه یکبار جلساتی برگزار کرده و از تعدادی از کارگران نیز دعوت می‌کند تا از مشکلات کارگران مطلع شود.

کارگران باربر بیش از همه از آینده نامعلوم کار خود رنج می‌برند و به این دلیل که کارگرانی روزمزدند، همیشه نگران بیکاری خود هستند. دستمزد به هزینه‌های زندگی که نمی‌رسد هیچ؛ کار، بدن‌ها را تحلیل می‌برد و هزینه‌های درمان روی دوش کارگران سنگینی می‌کند.

گزارش: مریم وحیدیان