در نشست خبری دوازدهمین جشنواره شعر فجر مطرح شد؛
اضافه شدن بخش ناشر برگزیده و شعر جوان خارج از حوزه کتاب/آثار افغانستان و تاجیکستان به‌صورت دوسالانه بررسی می‌شوند
قزلی تاکید کرد: احتمالا از سال آینده بخشی تحت عنوان شعر جوان خارج از حوزه کتاب را نیز رقم بزنیم تا در آن آثار آن دسته از جوانانی که هنوز کتاب منتشر نکرده‌اند نیز مورد بررسی قرار بگیرند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری دوازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر امروز دوشنبه بیست و سوم بهمن ماه با حضور مهدی قزلی (مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستان ایرانیان و دبیر اجرایی جشنواره شعر فجر) و جواد محقق (دبیر علمی جشنواره شعر فجر) برگزار شد.
قزلی در این مراسم گفت: همچون چند دوره گذشته جشنواره شعر فجر در سه بخش شعر بزرگسال، شعر کودک و نوجوان و درباره شعر آثار را داوری می‌کند و بهترین کتاب‌های منتشر شده در این حوزه‌ها در سال ۹۵ معرفی می‌شود. ما همچنین جدا از بخش رقابتی محافل شعرخوانی را نیز به عنوان قسمتی از جشنواره شعر فجر برگزار می‌کنیم که همین امسال محافلی در زاهدان، اصفهان، کرمانشاه، سرپل ذهاب و... برگزار شده و برای آخر هفته نیز سه محفل ویژه جوانان با حضور ۶۰ نفر از شاعران جوان در تهران برگزار می‌شود که حتما در یکی از این محافل وزیر ارشاد حضور خواهد داشت.
دبیر اجرایی جشنواره شعر فجر ادامه داد: همچنین با توجه به انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری اسلامی برای سال ۲۰۱۸محافل شعرخوانی نیز در تبریز و با حضور جمعی از شاعران زبان ترکی از ایران در کشورهای ترک زبان از جمله ترکمن‌های عراق برگزار می‌کنیم. امیدواریم سال آینده اختتامیه را زودتر از اسفندماه برگزار کنیم.
او درباره بررسی آثار حوزه شعر زبان فارسی در کشورهای افغانستان، تاجیکستان و... نیز گفت: سال گذشته یک دهه شعر افغانستان را بررسی کردیم و برگزیده‌ها را نیز در طی همان مراسم اختتامیه معرفی کردیم. متاسفانه هم سال گذشته و هم امسال برای همکاری تاجیک‌ها مشکل داشتیم ولی همچنان پیگیری‌های ما ادامه دارد تا بتوانیم آنها را نیز در جشنواره شعر فجر داشته باشیم. جدا از مساله رسم الخط متفاوت تاجیک‌ها گویا دولت تاجیکستان نیز چندان تمایلی برای ارتباطات با ایران ندارد ولی ما همین امسال نیز موضوع را حتی با وزیر فرهنگ تاجیکستان در میان گذاشتیم. برگزیدگان تاجیک در جایزه جلال نیز مشخص شده بودند اما امکان حضور آنها نیز نبود.
قزلی مجدد گریزی به بخش جنبی اضافه شده به دوازدهمین دوره جشنواره شعر فجر رفت و اظهار داشت: امسال در بخش جنبی بررسی یک دهه ادبیات ترکی ایران را در دستور کار داریم و از کشورهای ترکیه، آذربایجان و ترکمن‌های عراق نیز دعوت کرده‌ایم. علاوه بر این اختتامیه جشنواره شعر فجر را نیز در تبریز برگزار می‌کنیم. درست است که دیگر جشنواره‌های فجر ما نتوانستند به دلیل مسائل بروکراتیک و تمرکزگرای موجود چنین امکانی را فراهم کند اما ما مثل سال گذشته اختتامیه را به شهری خارج از تهران می‌بریم. در بخش جنبی همچنین انتخاب بهترین ناشر حوزه شعر را نیز خواهیم داشت.
او در توضیح ملاک و معیار ناشر برتر حوزه شعر نیز گفت: ملاک و معیار ما مخلوطی از تعداد آثار، کیفیت آثار، نوع کتاب‌سازی و انتشار اثر خواهد بود یعنی مجموعه‌ای از شرایط را در نظر می‌گیریم و حتما به اثرگذاری و جریان‌سازی نشر مذکور در حوزه شعر نیز توجه خواهیم داشت. در حال حاضر هفت – هشت نوع شعر به عنوان ناشران برتر در مراحل نهایی داوری هستند.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستان ایرانیان درباره انتخاب مجری اختتامیه نیز گفت: انتخاب اول ما آقای رشیدپور بود و حتی صحبت‌هایی نیز با او کرده بودیم چون برنامه در تبریز است و بخش ویژه بررسی اشعار ترکی را نیز داریم و ایشان نیز چون ترک هستند به نظر من انتخاب خوبی بود ولی از آنجایی که خیلی جدی این روزها درگیر چند کار مختلف بودند از دعوت از ایشان منصرف شدیم.
قزلی تاکید کرد: احتمالا از سال آینده بخشی تحت عنوان شعر جوان خارج از حوزه کتاب را نیز رقم بزنیم که در آن آثار آن دسته از جوانانی که هنوز کتاب منتشر نکرده‌اند نیز مورد بررسی قرار بگیرند. از دیگر برنامه‌های ما برگزاری محفل نقد شعر با حضور برگزیدگان پایگاه نقد شعر است که در همین هفته اتفاق می‌افتد. در حال حاضر پایگاه نقد شعر ۱۸۰۰ عضو دارد و ۱۹ منتقد. و از این ۱۸۰۰ نفر آنهایی که از نمره ۱۰ نمره ۸ به بالا کسب کرده‌اند را برای این محفل دعوت کرده‌ایم. عمده این دوستان نیز ۱۶ تا ۲۰ سال هستند یا ۲۰ تا ۲۷ سال.
قزلی در توضیح بیشتری درباره بخش بین‌الملل جشنواره شعر نیز گفت: واقعیت این است که به غیر از افغانستان و تاجیکستان شاید تنها در هند بتوانیم به صورت پراکنده ادبیات فارسی را پیدا کنیم یعنی دو کانون اصلی ادبیات خلاقه فارسی به غیر از ایران، افغانستان و تاجیکستان هستند البته همانطور که اشاره شد به دلیل رسم الخط متفاوت تاجیک‌ها کار کمی سخت است ولی ما همچنان پیگیری‌ها را ادامه می‌دهیم. علاوه بر اینها این دو کشور به اندازه ایران در حوزه نشر کتاب پویا نیستند به عنوان مثال سال گذشته تنها ۱۰-۱۱ کتاب داستانی در افغانستان منتشر شده و وقتی ما سال گذشته ۱۰ سال داستان یا شعر افغانستان را بررسی کرده و برگزیده‌ها را معرفی کردیم امسال دستمان برای انتخاب بسته بود. فکر می‌کنم اگر این کشورها را به صورت دوسالانه یا بیشتر مورد بررسی قرار بدهیم نتایج بهتری خواهیم داشت. برای ارتباط گرفتن با تاجیکستان ما همچنان پیگیر هستیم حتی من شخصا با ویزای توریستی به تاجیکستان سفر کردم و بدون هماهنگی قبلی و با بیان اینکه سفری به کشور شما داشتیم با رئیس انجمن نویسندگان تاجیکستان صحبت کردم.
جواد محقق دبیر علمی جشنواره شعر فجر نیز آماری از کتاب‌های بررسی شده در این دوره ارائه کرد و گفت: در این دوره نزدیک به پنج هزار عنوان یا به طور دقیق‌تر ۴هزار و ۷۸۱ عنوان کتاب که برخی از آنها دو یا سه جلدی بودند مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد ۳۸۰۰ عنوان کتاب در حوزه شعر بزرگسال قرار می گیرد و در بخش کودک و نوجوان نیز ۸۶۴ عنوان کتاب داشتیم. در بخش درباره شعر نیز بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب مورد بررسی قرار گرفتند.
محقق همچنین در پاسخ به سوالی درباره چگونگی انتخاب ناشر برتر در حوزه شعر آن هم با توجه به شرایطی که خیلی از ناشران با دریافت هزینه از شاعر اثر او را چاپ می‌کنند گفت: پدیده نشر مولف یک کار غیرقانونی نیست و از قدیم اگر ناشر احساس کند اثری با فروش مناسب بازگشت سرمایه نخواهد داشت اثر را با مشارکت و هزینه خودِ مولف منتشر می‌کند. این کار غیرقانونی نیست البته ممکن است ما آن را نپسندیم.
او درباره تفکیک شعرها در حوزه‌های مختلف برای داوری نیز گفت: براساس آیین نامه جشنواره همه آثار یکجا مورد داوری قرار می‌گیرند و تفکیک شعر کلاسیک یا شعر نو نداریم. اگر بخواهد چنین اتفاقی بیفتد در خودِ شعر کلاسیک و شعر نو نیز انواع و اقسام نحل‌ها و سبک‌ها وجود دارد و مدیریت این تفکیک‌ها سخت می‌شود و نمی‌توانیم کتاب‌هایی که به صورت مخلوطی از شعرهایی که به سبک‌های مختلف هستند را به درستی ارزیابی کنیم و تعداد جوایز نیز بالا می‌رود. در کل مجموعه آثار همگی در غالب شعر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
دبیر علمی جشنواره شعر فجر در پایان گفت: همانطور که آقای قزلی اشاره کردند از آنجایی که آثار افغانستان را سال گذشته به صورت دوره ۱۰ ساله بررسی کرده بودیم و هنوز ارتباط قوی‌ای با تاجیکستان نداریم به نظر می‌رسد بهتر است بررسی اشغال این کشورها به صورت دوسالانه و بالاتر اتفاق بیفتد. اگر خاطرتان باشد جشنواره شعر فجر در چند سال ابتدایی نیز طی فراخوانی امکان شرکت شاعرانی با ۳۰ تا ۴۰ اثر را نیز فراهم می‌کرد. از آنجایی که در این سه - چهار سال کتاب‌ها را مدنظر قرار می‌دادیم گلایه دوستانی که هنوز کتاب نداشتند به نظرمان به حق آمد و بخش جداگانه‌ای برای آنها در نظر گرفتیم.
داوری‌ها نیز در مرحله اول توسط سه داور که منتخب هیات علمی هستند صورت می‌گیرد که نهایتا در هر بخش پنج تا هفت اثر انتخاب می‌کنند و در مرحله نهایی نیز دو داور به روند ارزیابی‌ها اضافه می‌شود که یکی دبیر جشنواره و دیگری مجدد فردی از اعضای هیات علمی است.
