کاوش ایرانی‌ها و فرانسویان در خاستگاه پادشاهان اشکانی
سومین فصل از کاوش‌های باستان‌شناسی محوطۀ ویرانشهر خراسان‌شمالی که به ظنّ اغلب تاریخ‌نگاران و باستان‌شناسان خاستگاه پادشاهان اشکانی بوده به سرپرستی مشترک میثم لباف‌خانیکی و روکو رانته در قالب تفاهم نامۀ همکاری مشترک مابین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و موزۀ لوور انجام گرفت.
به گزارش ایلنا، میثم لباف‌خانیکی (سرپرست ایرانی هیأت باستان‌شناسی) گفت: سومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطۀ ویرانشهر واقع در ده کیلومتری شمال شهرستان فاروج، استان خراسان‌شمالی که با مجوز پژوهشگاه صورت گرفت به حصول نتایج مهمی دربارۀ معماری دورۀ اشکانی و ساسانی در منطقۀ شمال خراسان انجامید.
او با بیان اینکه بقایای معماری نشان می‌دهد محوطۀ ویرانشهر در میانۀ حصاری مربع شکل محصور بوده و عرصه‌ای به وسعت ۱۴ هکتار را پوشش می‌داده است، تصریح کرد: حصار پیرامونی این سکونتگاه به برج‌های متوالی تجهیز می‌یافت و یک ارگ یا حاکم‌نشین در گوشۀ شمال‌غربی آن قرار داشت.
این باستان‌شناس گفت: کاوش های سال گذشته آثاری از یک مجموعۀ معماری را در محل تپه ای که در بخش جنوبی محوطه واقع شده است، آشکار ساخت.
لباف‌خانیکی با اشاره به اینکه بخشی از کاوش‌های فصل جاری با هدف تکمیل اطلاعات سال گذشته، به کشف قسمت‌های بیشتری از بنای یادمانی یاد شده انجامید افزود: همچنین کاوش‌هایی که در محل دروازۀ غربی این سکونتگاه صورت گرفت، نشان داد که در طرفین این دروازه دو برج با پلان مستطیل شکل قرار داشته و فضای داخلی هر برج مشتمل بر تالاری به طول ۵/۹ و عرض ۴ متر بوده است.
او افزود: ساختار دروازه و سازه‌های الحاقی در طول حداقل سه دورۀ معماری دچار تغییراتی شده که با توجه به شواهد مکشوفه،از اوایل دورۀ اشکانی تا اواسط دورۀ ساسانی به طول انجامیده است.
سرپرست ایرانی هیأت باستان‌شناسی گفت: علاوه بر بقایای معماری، مقادیر قابل توجهی از قطعه سفال‌های شاخص دورۀ اشکانی و ساسانی از لابلای لایه‌های فرهنگی این محوطه به دست آمده که معیار مناسبی برای شناسایی و گونه‌شناسی سفال‌های دورۀ تاریخی ناحیۀ شمال خراسان فراهم می‌آورد.
این باستان‌شناس گفت: بقایای معماری و سفال‌های ویرانشهر بدین جهت اهمیت می‌یابند که پیش از این مراکز جمعیتی اشکانی با این مقیاس، تنها در خارج از مرزهای ایران و عمدتاً در جنوب ترکمنستان مورد کاوش و مطالعه قرار گرفته بودند و دسترسی به اطلاعات آنها همواره با مشکلات عدیده مواجه بوده است.
او با بیان اینکه محوطۀ ویرانشهر نخستین بار در سال ۱۳۵۵ توسط هیأتی از باستان‌شناسان ایتالیایی به سرپرستی روبرتا ونکو ریچاردی از دانشگاه تورین شناسایی شد خاطرنشان کرد: این محوطه در منطقه‌ای واقع است که به ظنّ اغلب تاریخ‌نگاران و باستان‌شناسان خاستگاه پادشاهان اشکانی و نخستین مراکز اداری و سیاسی ایشان بوده است.
لباف‌خانیکی گفت: لذا گسترش مطالعات تاریخی و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی در این منطقه خواهد توانست پرده از ابهامات فراوانی دربارۀ تاریخ اشکانیان اولیه بردارد.
