ممیزی‌ها باعث رجوع مردم به کتاب‌های خارجی شده است/ نمی‌توان به راحتی کتاب‌ها را چاپ کرد
محمود آموزگار مدیر انتشارات «آمه»، نادر قدیانی مدیر انتشارات «قدیانی» و بهرنگ کیائیان مدیر پخش انتشارات «چشمه» از وضعیت ممیزی انتشارات و گرانی کاغذ و کتاب می‌گویند.
به گزارش ایلنا، محمود آموزگار مدیر انتشارات نشر کتاب «آمه» در گفتگوی تلویزیونی برنامه «بی چارچوب» شنبه (۲۲ شهریورماه)، درباره گران شدن کتاب بیان کرد: در اینکه قیمت کتاب برای افراد بالا رفته تردیدی نیست. من فکر می‌کنم قیمت کتاب در همه دنیا بالاست، با این تفاوت که در آن جا تعداد کتابخانه‌ها نیز به همان میزان بالاست.
وی افزود: در کشورهای دیگر مردم اوقات قراغت خود را در کتابفروشی‌ها سپری می‌کنند و هیچ وقت گرانی کتاب برای آن‌ها معضلی غیرقابل حل نیست. در ایران دسترسی برای توده مردم به کتاب، یکی از وظایف بخش فرهنگی حاکمیت هاست.
آموزگار در پاسخ به این سوال که آیا مخاطبان آثار ترجمه شده را بیشتر از آثار ایرانی دوست دارند؟ بیان کرد: این موضوع درست است؛ ولی ممیزی نکته‌ای است که به نظرم در این امر تاثیرگذار است. در بسیاری از موارد در قصه‌ای که در خارج از کشور روایت می‌شود، مواردی مباح است که اگر در داخل کشور روایت شود، ممنوع است!
این ناشر کتاب پیرامون توقیف کتاب «صد زخم کاری» که به تازگی سریال آن نیز ساخته شده است و سخت گیری‌های وزارت ارشاد برای توقیف این دسته از کتاب‌ها بیان کرد: در وزارت ارشاد سه اتاق معاونت فرهنگی، مطبوعاتی و سینمایی وجود دارد که ممکن است نزدیک به هم باشند، ولی سه سیاست متفاوت ممیزی را تعقیب می‌کنند! شاید تاکنون کسی هم به این تفاوت در ممیزی‌ها اعتراضی نکرده باشد.
وی افزود: به طور مثال در حوزه سیاستگذاری سینما، آثار خارجی را نمایش نمی‌دهند. در مطبوعات ما ممیزی قبل از انتشار نداریم و هرکس آزاد است که هر مطلبی را منتشر کند و اگر اعتراضی بود پس از انتشار می‌تواند مطرح کند و به آن رسیدگی شود. اما در حوزه کتاب که معاونت دیگری دارد، ممیزی قبل از انتشار داریم که این موضوع بسیار جالب و عجیب است که هرکدام از معاونت‌ها سیاستگذاری‌های مخصوص به خودشان را دارند.
آموزگار درباره آمار کتاب خوانی در ایران بیان کرد: از نمونه بخش‌هایی که تاکنون در دوره ۸ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مغعول مانده، حوزه کتاب خوانی روستاهاست. ما آماری از میزان کتاب خوانی افراد روستاها نداریم و میزان مطالعه سرانه روستاها می‌تواند بسیار به آمار کلی ما کمک کند.
وی ادامه داد: به طور مثال در روستاهای مختلف فعالیت‌های کتابخوانی وجود دارد و حتی در بعضی از این روستاها، تعداد زیادی باشگاه کتاب خوانی وجود دارد که از کودکان تا بزرگسالان در آن فعالیت داشته و مطالعه می‌کنند. تاکنون چهل هزار روستای دوست دار کتاب ثبت شده که کتابخانه دارند و در فضای مجازی نیز برای احداث کتابخانه‌هایشان درخواست کمک می‌کنند و مردم نیازهای آن‌ها را تامین می‌کنند.
این مدیر مسئول با اشاره به پایتخت‌های کتابخوانی توضیح داد: در حال حاضر هفتمین پایتخت کتاب در حال شکل گیری است و قبل از آن ششمین پایتخت در شهر شیراز احداث شده بود که من از مخالفان حضور آن در شهر شیراز بودم؛ چون شیراز شهر برخورداری است و این پایتخت‌ها باید در شهرهای کم برخوردار تاسیس شود تا مردم را برای همدلی و گسترش کتاب خوانی کنار هم جمع کند تا آن شهر در این زمینه به موفقیت برسد.
وی اضافه کرد: در دوره گذشته یارانه‌ای که توسط وزارت ارشاد در نمایشگاه‌های کتاب توزیع شد، بسیار کمک خوبی کرد و بخشی از آن‌ها تحت عنوان طرح‌های فصلی به کتابفروشی‌ها هم هدایت شد و در نهایت آن‌ها توانستند به حرفه خود در شرایط فعلی ادامه دهند.
در ادامه نادر قدیانی (مدیر انتشارات قدیانی)، درباره گرانی کاغذ در شرایط فعلی گفت: روز به روز کاغذ نایاب‌تر و گران‌تر شده است و این باعث شده کتاب‌هایی که تیراژ آن‌ها حداقل ۷۰۰ تا بود به ۲۰۰ جلد برسد.
وی بیان کرد: این قیمت‌های بالا و تورم‌ها نشان می‌دهد که اگر دلار ۲۵ هزارتومنی هم ثبات داشته باشد، می‌تواند قیمت‌های دیگر هم ثبات داشته باشد.
قدیانی با اشاره به اینکه در گذشته مطالعه کتاب‌های عمومی رو به پیشرفت بود، ادامه داد: این روند رو به رشد بسیار مثبت و امیدوار کننده بود. در حال حاضر خیلی از ناشران از طریق سایت و تلفن سفارشات را دریافت می‌کنند و با پیک برای مردم کتاب‌ها را ارسال می‌کنیم.
وی ادامه داد: ناشران، بخش خصوصی هستند و از آن‌ها برای تامین مخارجشان هیچ حمایتی نشد. امیدوارم بتوانیم از کودکی، فرزندانمان را با کتاب آشنا کنیم تا سرانه مطالعه از طریق کودکان بالا رود.
در ادامه، بهرنگ کیائیان (مدیر بخش انتشارات چشمه) با بیان اینکه گرانی کاغد باعث حذف کتاب از سبد خرید خانواده‌ها شده، گفت: با وضعیت فعلی، ممکن است این اتفاق بیشتر و بیشتر هم بشود. در سال ۹۹ و اوایل ۱۴۰۰ قرار شد با تخصیص ارز دولتی بتوانیم قیمت کاغد را متعادل نگه داریم که متاسفانه این اتفاق نیفتاد.
وی ادامه داد: در حال حاضر عملا کاغذ آزاد شده و ناشر مجبور است با این اختلاف نقدینگی مواجه شود. در نهایت، این اختلاف نقدینگی در بقیه عوامل تولید، مانند چاپ و صحافی و سایر بخش‌ها تاثیر داشته و ما شاهد جهش‌های قیمتی هستیم.
این ناشر کتاب، در پاسخ به این پرسش که وضعیت کتاب و کتاب خوانی در کشور در کجا قرار دارد؟ بیان کرد: در حال حاضر به دلیل وجود کرونا و وضعیت معیشتی مردم شرایط عادی نیست. در آمارهای منتشر شده کتاب‌های صوتی و الکترونیکی که سهم زیاد از سرانه مطالعه را دربر می‌گیرند در نظر گرفته نمی‌شود.
وی افزود: در حال حاضر مردم به کتاب‌های صوتی روی آورده‌اند و با کاهش کتاب‌های چاپی روبرو بوده‌ایم و نمی‌توان مانند سابق به راحتی کتاب‌ها را چاپ کرد.
کیائیان در پاسخ به این سوال که به عنوان ناشر چه مطالبه‌ای از مسئولان دارد، بیان کرد: ما احتیاج داریم که به کپی رایت بپیوندیم. اوضاع بازار ترجمه ما خیلی بهم ریخته است؛ خواسته من این است که به ناشران اجازه دهند که برای کارشان دست بازی داشته باشند و بتواند قیمت شناوری برای آثارش بگذارد.
