ساخت‌وساز در اغمای «رکود و بی‌اعتمادی» / فتاح جهرمی: آنچه متوقف شده فقط پروژه نیست؛ اعتماد است
در حالی که جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل به پایان رسیده، اما سایه سنگین تحریم‌ها، تورم فزاینده و بی‌ثباتی اقتصادی، رکود ساخت‌وساز ایران را به نقطه‌ای بی‌سابقه رسانده. کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه‌ی این وضعیت، نه‌تنها پروژه‌ها بلکه اعتماد عمومی به آینده را نیز متوقف کرده است.
به گزارش ایلنا به نقل از سیوان لند : با پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، بسیاری انتظار داشتند آرامش نسبی به اقتصاد کشور بازگردد. اما این بار نه صدای موشک‌ها، بلکه سکوت بی‌اعتمادی در بازار شنیده می‌شود. صنعت ساختمان، به‌عنوان یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی، گرفتار رکودی عمیق شده است؛ رکودی که ریشه آن را باید در مجموعه‌ای از بحران‌های هم‌زمان جست‌وجو کرد: جنگ، تحریم، تورم، نوسانات ارزی و بی‌برنامگی اقتصادی.
سید محمد فتاح جهرمی، فعال صنعت ساختمان و بنیان‌گذار سامانه‌های هوشمند نظارت عمرانی، در گفت‌وگو با ایلنا، این وضعیت را نتیجه‌ی «انباشت بحران‌ها» می‌داند، نه یک عامل مقطعی.
انباشت بحران‌ها؛ قربانی شدن صنعت ساختمان زیر فشار چندگانه
«ساخت‌وساز در ایران قربانی هم‌زمان چند فاجعه است. سایه جنگ هنوز از ذهن‌ها نرفته، تحریم‌ها سنگین‌تر شده‌اند، دلار آرام ندارد، تورم همه‌چیز را بلعیده، و نقدینگی قفل شده است. نتیجه؟ زمین‌هایی که دیگر کلنگ نمی‌خورند، پروژه‌هایی که نیمه‌کاره رها شده‌اند، و مردمی که فقط تماشا می‌کنند.»
فتاح جهرمی تأکید می‌کند که هیچ‌کدام از این عوامل به‌تنهایی کشنده نیستند، اما زمانی که همه با هم رخ می‌دهند، اثر هر سیاست حمایتی را از بین می‌برند و بنیان اعتماد اقتصادی را فرو می‌ریزند.
بازار ایستاده، چون همه ایستاده‌اند
این فعال صنعت ساختمان باور دارد که رکود فعلی تنها به گرانی مصالح یا کندی صدور مجوزها مربوط نیست، بلکه نشانه‌ی «قفل شدن جریان تصمیم‌گیری» در تمام سطوح است.
«وقتی سایه جنگ و تحریم بالای سر اقتصاد است، وقتی نرخ ارز هر روز بالا و پایین می‌شود، وقتی هیچ سیاست حمایتی واقعی از سازنده و خریدار وجود ندارد، انتظار رونق، بیشتر شبیه شوخی است. سازنده جلو نمی‌آید، چون نمی‌داند فردا چه می‌شود. خریدار هم توان ورود ندارد، چون دستش خالی‌ست.»
به گفته‌ی محمد فتاح جهرمی، «تورم امید را بلعیده است»؛ و در اقتصادی که امنیت روانی و پیش‌بینی‌پذیری از بین رفته، حتی سرمایه‌گذاران باتجربه نیز دست نگه می‌دارند.
پیامدهای خطرناک رکود ساخت‌وساز
«ادامه این شرایط، فقط به رکود ساخت‌وساز ختم نمی‌شود. این مسیر مستقیم می‌رود سمت بحران مسکن، افزایش بیکاری، و از دست رفتن فرصت توسعه شهری. ما فقط با تعطیلی پروژه‌ها طرف نیستیم؛ با فروپاشی یک چرخه اقتصادی گسترده مواجه‌ایم.»
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که رکود در بخش ساختمان، دومینویی از پیامدهای اقتصادی را در پی دارد؛ از کاهش اشتغال در صنایع وابسته گرفته تا توقف سرمایه‌گذاری در حوزه‌های عمرانی و خدمات شهری. این یعنی رکود ساخت‌وساز، تنها رکود در ساختمان نیست؛ رکود در گردش پول، اشتغال و حتی امید به آینده است.
آنچه متوقف شده فقط پروژه نیست؛ اعتماد است
جنگ ۱۲ روزه شاید پایان یافته باشد، اما اثرات آن در اعماق اقتصاد ایران هنوز ادامه دارد. تحریم‌های پایدار، گرانی ارز، تورم مزمن و بی‌برنامگی در سیاست‌های اقتصادی، باعث شده صنعت ساختمان به انجماد برسد.
به گفته سید محمد فتاح جهرمی، «آنچه امروز متوقف شده فقط پروژه نیست؛ اعتماد عمومی به آینده است». و اگر این اعتماد بازسازی نشود، هیچ طرح عمرانی، هیچ کلنگی و هیچ رونقی نمی‌تواند دوباره این بازار را از زمین بلند کند؛ حتی اگر آسمان آرام باشد.
