قهرمانپور در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
اهداف پوتین و اردوغان از سفر به ایران/ از مانور تبلیغاتی مسکو روی اجلاس سه‌جانبه تا بررسی دلیل افزایش اعتماد به نفس آنکارا
یک کارشناس مسائل ترکیه گفت: روابط ایران و ترکیه در یک الی دو سال اخیر در حالت رکود قرار دارد و دوران سردی روابط است. اختلافات جدی میان دو طرف مانند حملات نظامی ترکیه به شمال عراق و سوریه که از اهمیت بالایی برای ایران برخوردار است، وجود دارد و مساله اخیری نیز که در خصوص تلاش ترکیه برای بهبود روابط با اسرائیل به وجود آمده به همه این اختلافات اضافه شده است.
رحمان قهرمانپور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی اهداف سفر روسای جمهور روسیه و ترکیه به ایران برای شرکت در نشست سه‌جانبه کشورهای ضامن آتش بس در سوریه موسوم به «روند آستانه» و در پاسخ به این سوال که اهمیت برگزاری این نشست در مقطع کنونی چیست، گفت: می‌دانید که مساله سوریه تا حدی تحت تاثیر تحولات اوکراین قرار گرفته و هرچند در خبرها اعلام نمی‌شود اما اخبار متعددی منتشر شده مبنی بر اینکه روسیه بخشی از سربازهای خود را از کشورهای مختلف فراخوانده و به جبهه اوکراین انتقال داده است. طبیعتا در این شرایط استراتژی نظامی روسیه مستلزم این است که تمرکز خودش را در جنگ اوکراین بیشتر کند. با کاهش حضور نظامی روسیه از یک طرف و اتفاقات رخ داده در داخل سوریه از سوی دیگر به معنای تلاش حکومت بشار اسد برای افزایش کنترل خود بر مناطق مختلف، ضربه‌های متعددی که به گروه داعش وارد شده و از طرف دیگر وضعیت کردها پس از تغییر و تحولات شکل گرفته در سیاست خارجی آمریکا همگی یک شرایط جدیدی را در سوریه رقم میزند و این شرایط مستلزم این است که کشورهای روند آستانه با یکدیگر جلسه داشته باشند.
وی ادامه داد: امروز موضوع حمله نظامی احتمالی ترکیه به شمال سوریه موضوع مهمی است مخصوصا اینکه گفته می‌شود که یک منطقه شیعه‌نشین هم مشمول این حمله خواهد شد. آقای اردوغان در مصاحبه مطبوعاتی در حاشیه اجلاس ناتو اعلام کرد که اگر اقدامی در سوریه انجام دهیم در چهارچوب مقررات بین‌المللی خواهد بود به این معنا که می‌خواهیم نظر سایر کشورها را نیز جلب کنیم. پس از سفر آقای امیرعبداللهیان به ترکیه به نظر می‌رسد تا حدی تنش موجود کمتر شده است و باید دید حالا سه کشور چه فرمولی خواهند داشت تا به نگرانی‌های موجود پاسخ داده شود. قاعدتا ایران هم دغدغه‌هایی دارد و حملاتی از سوی اسرائیل به مواضع ایران انجام می‌شود و باید ببینیم روسیه به عنوان ضامن درگیر نشدن تهران و تل‌آویو چه واکنشی نشان خواهد داد.
وی افزود: موضوع بعدی که این دیدار را در مقطع کنونی مهم کرده شرایط خود روسیه است به این معنا که این کشور تحت تاثیر فشارهای غرب قرار دارد که سعی می‌کنند روسیه را منزوی کنند؛ در نتیجه سفرهای پوتین و برگزاری اجلاس سه جانبه مهم است و ترکیه هم به عنوان یک عضو ناتو در این جلسه مهم حضور دارد. مساله بعدی این است که روسیه می‌خواهد این پیام را به دنیا بدهد که ایران جزو کشورهای متحد مسکو است و این سفر در زمانی صورت می‌گیرد که غرب تبلیغات می‌کند که ایران به روسیه پهپاد می‌فروشد. روسیه در این جنگ نیاز به یارگیری دارد و برخی کشورها در این شرایط حد وسط را گرفتند که روسیه در اوایل جنگ واکنش تندی به این مساله نشان داد اما حالا واقع بینانه سعی می‌کند دوستان قدیم خود را جذب کند. مسکو قطعا مانور تبلیغاتی و رسانه‌ای مهمی روی این اجلاس خواهد داشت.
این کارشناس مسائل ترکیه در پاسخ به این سوال که بر اساس اخبار منتشر شده رئیس‌جمهور ترکیه قرار بود خیلی پیش از این به ایران سفر کند و حتی زمانی پیش از سفر آقای اردوغان به عربستان برای این سفر تعیین شده بود اما نه تنها سفری صورت نگرفت بلکه وی حالا به منظور شرکت در اجلاسی سه جانبه راهی تهران خواهد شد، امروز ایران از چه جایگاهی در سیاست خارجی ترکیه برخوردار است، گفت: روابط ایران و ترکیه در یک الی دو سال اخیر در حالت رکود قرار دارد و دوران سردی روابط است. اختلافات جدی میان دو طرف مانند حملات نظامی ترکیه به شمال عراق و سوریه که از اهمیت بالایی برای ایران برخوردار است، وجود دارد و مساله اخیری نیز که در خصوص تلاش ترکیه برای بهبود روابط با اسرائیل به وجود آمده به همه این اختلافات اضافه شده است.
وی افزود: از سوی دیگر ترکیه در سال‌های اخیر جهت‌گیری‌اش به این سمت است که خود را یک قدرت متوسط بین‌المللی در نظر می‌گیرد و در ادبیات سیاست بین‌الملل نیز به این کشور قدرت نوظهور اطلاق شده و در ردیف کشورهایی همچون کره جنوبی، آفریقای جنوبی، اندونزی و برزیل قرار دارد و خود این هم نوعی عدم توازن قدرت به وجود آورده است به این معنا که آنکارا مانند ۱۰ یا ۱۵ سال قبل خود را یک قدرت منطقه‌ای نمی‌داند بلکه احساس می‌کند در یک موقعیت برتری نسبت به قدرت‌های منطقه‌ای قرار دارد و همین نقشی که در جنگ قره‌باغ ایفا کرد و مساله پهپادها مقداری اعتماد به نفس این کشور را افزایش داده است و خود این هم مزید بر علت شده و بر حجم سردی روابط دو کشور افزوده است. در نتیجه به نظر نمی‌رسد در آینده نزدیک شاهد بهبود روابط دو طرف باشیم.
