سامانه‌ها تولید را زمین‌گیر کرده‌اند/ وقتی ارز نمی‌آید، کشاورز قربانی می‌شود

عبدالرضا انصاری، مدیرعامل شرکت پردیس کالا تک پویا (کالاتک) در گفتگو با خبرگزاری ایلنا؛ با اشاره به سابقه ۳۵ ساله شرکت پردیس کالا تک پویا در حوزه نهاده‌های کشاورزی گفت: شرکت کالاتک بیش از سه دهه است که در زمینه واردات و تأمین نهاده‌های کشاورزی فعالیت دارد و بخش عمده نیاز بازار را از مسیر واردات رسمی و تولید داخلی تأمین می‌کند.

وی افزود: معمولاً بخشی از ارز مورد نیاز خود را با صادرات محصولات کشتارزی تأمین می‌کنیم. امروز ما نوسانات شدید ارزی است که به‌شدت روی بازار تأثیر گذاشته است.

نوسانات ارزی؛ قفل شدن خرید و فروش در بازار

مدیرعامل شرکت پردیس کالا تک پویا با بیان اینکه نوسانات ارزی عملاً بازار را فلج کرده است، بیان کرد: با توجه به شرایط فعلی قادر به خرید و فروش نیستیم چرا که اگر با این قیمت‌ها بفروشیم، مشتری توان پرداخت ندارد و همین موضوع زنجیره تأمین را دچار اختلال کرده است.

انصاری ادامه داد: ارز ترجیحی هم به شدت بر روی نرخ‌گذاری‌ها اثرگذار است، اما مشکل تنها نرخ‌گذاری نیست؛ بلکه تخصیص ارز است که امروز انتظار برای دریافت آن به حدود ۹ ماه زمان رسیده است. 

وی تصریح کرد: از ابتدای سال تا امروز حتی یک دلار تخصیص ارز  به ما داده نشده و  این یعنی ما نمی‌توانیم به تولیدکننده خارجی بگوییم تولید انجام دهد، در حالی که بازار داخل به‌شدت نیازمند کالاست.

هجوم کالای قاچاق و تقلبی به بازار نهاده‌ها

مدیرعامل کالاتک با اشاره به آثار کمبود کالا در بازار خاطرنشان کرد: وقتی ما نتوانیم کالایی وارد کنیم، عرضه کم می‌شود و همین موضوع موجب افزایش قیمت برای کشاورز می‌شود. در این شرایط کشاورز که توان خرید کالای اصلی را ندارد، به اجناس تقلبی و بی‌کیفیت رو می‌آورد.

وی افزود: این روزها بازار پر شده از کالاهایی با برندهای جعلی انگلیسی، آمریکائی و کانادائی و ... در حالی که هیچگونه واردات رسمی در این حوزه از این کشورها وجود ندارد و کلا ممنوع است و این کالاها یا قاچاق‌اند یا تولیدات تقلبی داخلی هستند که در بسته‌بندی برندهای خارجی فروخته می‌شوند.

انصاری گفت: ما محصولات چینی باکیفیت وارد می‌کنیم، اما مجبوریم با کالاهای بسیار بی‌کیفیت که با برندهای جعلی عرضه می‌شوند، رقابت کنیم. طبیعی است که مشتری وقتی قیمت ما را می‌بیند، سراغ جنس ارزان‌تر می‌رود؛ حتی اگر بداند کیفیتی ندارد.

وی ادامه داد: نتیجه این اتفاق هم مشخص است؛ زمین کشاورز آسیب می‌بیند، محصولات کاهش پیدا می‌کند و امنیت غذایی کشور به خطر میفتد.

کاهش تولید گندم و تهدید امنیت غذایی

انصاری با اشاره به وضعیت تولید گندم نیز گفت: ما قبلاً صادرکننده گندم بودیم، اما امروز طبق آمار حدود ۳۰ درصد کمبود تولید داریم و  اگر این روند ادامه پیدا کند، مجبور می‌شویم با ارز چند برابری گندم وارد کنیم.

وی افزود: اگر امروز چند میلیون دلار به کود و نهاده‌های کشاورزی باکیفیت ارز تخصیص داده شود، فردا مجبور نیستیم چندین برابر آن را برای واردات محصول نهایی هزینه کنیم. اما متأسفانه تصمیم‌گیران تخصص لازم را ندارند.

مدیرعامل کالاتک تأکید کرد: کشاورزی سنتی باید به کشاورزی پایدار نوین تبدیل شود؛ شعار شرکت کالاتک پویا؛ «نگاه ملی، توسعه پایدار کشاورزی» است که امیدواریم به این هدف برسیم. اما مدیران هیچ کمکی در این مسیر نمی‌کنند. به کشاورز می‌گوییم محصول را مقایسه کند؛ اما وقتی کالای تقلبی وارد بازار می‌شود، زمین از بین می‌رود و سال بعد محصولی باقی نمی‌ماند.

سامانه‌های ناکارآمد، نبود ‌پاسخگویی و فشار بر تولید

انصاری با انتقاد از عملکرد سامانه‌های دولتی گفت: سامانه‌ها اصلا هماهنگ نیستند؛ یک سامانه ۴۸ ساعت قطع می‌شود، یک سامانه به‌روزرسانی می‌شود و در مجموع قوانین هر روز تغییر می‌کند در کنار آن  بخشنامه صادر نشده فردا نقض می‌شود.

وی اضافه کرد: در وزارت جهاد کشاورزی کسی پاسخگو نیست، در بانک مرکزی امکان هیچ پیگیری وجود ندارد و بانک‌ها هم سردرگم هستند و کارمندان بانک خودشان نمی‌دانند باید چه کار کنند.

مدیرعامل شرکت پردیس کالا تک پویا با اشاره به مشکلات تولید متذکر شد: اکنون ۷ تا ۸ نیروی تولید داریم که مشخص نیست فردا سرکار بیایند یا نیایند. قطعی برق و گاز، مشکلات بیمه‌ای، افزایش مالیاتها و نبود ثبات اقتصادی، قیمت تمام‌شده را به‌شدت بالا برده است.

وی ادامه داد: ما حتی برای تسویه یک سفارش مجبور شدیم صادرات انجام دهیم، اما به دلیل اختلال سامانه‌ها و تغییر مداوم ضوابط، دو روز است پاسخ مشخصی دریافت نکرده‌ایم.

انصاری با اشاره به حجم بالای محصولات تقلبی در بازار نهاده‌ها عنوان کرد: متأسفانه بازار پر از کالاهای تقلبی شده و همین موضوع سبب شده بسیاری از کشاورزان زیان ببینند. ما بذر، کود و نهاده از کشورهایی مثل اسپانیا، ترکیه و چین وارد می‌کنیم؛ اما با این وجود بخش زیادی کالای بی‌کیفیت با برند جعلی در بازار توزیع می‌شود.

وی افزود: ما با کشاورزان زیادی در ارتباط هستیم و دقیقاً از مشکلات آن‌ها باخبریم. هر سال نمایشگاه‌های کشاورزی برگزار می‌شود، اما متأسفانه بسیاری از این نمایشگاه‌ها صرفاً نمایشی است و خروجی عملی برای کشاورز ندارد.

جای خالی آموزش و هوشمندسازی

مدیرعامل شرکت پردیس کالا تک پویا ادامه داد: به ناچار شرکت یک کمپ آموزشی راه‌اندازی کرد و شروع به آموزش کشاورزان کرد هر چند این اقدام در اصل وظیفه وزارت جهاد کشاورزی است؛ اما وقتی انجام نمی‌شود، خودمان وارد عمل می‌شویم ما به کشاورزان آموزش هوشمندسازی، آبیاری نوین و حتی استفاده از هوش مصنوعی را ارائه دادیم.

وی افزود: حتی به کشاورزان کمک می‌کنیم که به‌جای ارسال محصولاتشان به بازار تهران، محصولات خود را صادر کنند. البته طبیعی است که دلال‌ها و واسطه‌ها از این روند استقبال نکنند، اما کشاورزان کم‌کم متوجه می‌شوند که کشاورزی نوین تنها راه نجات این بخش است.

انصاری گفت: هنوز بخش زیادی از کشاورزی کشور سنتی است و اگر بتوانیم فرهنگ‌سازی کنیم، هم در مصرف آب صرفه‌جوئی کرده‌ایم و هم بهره‌وری را بالا برده‌ایم.

الگوی کشت، سوبسید و صادرات؛ زنجیره‌ای که اشتباه بسته شده است

وی با انتقاد از سیاست‌های حمایتی دولت گفت: ما به تولیدکننده سوبسید می‌دهیم به این دلیل که معیشت مردم تأمین شود؛ اما وقتی همان محصول صادر می‌شود، عملاً این یارانه به جیب خریدار خارجی می‌رود.

انصاری عنوان کرد: دولت باید از همان ابتدا اعلام کند اگر محصولی که سوبسید گرفته صادر شد، حداقل ۲۰ تا ۲۵ درصد آن باید به خزانه یا مردم بازگردد؛ ما نیاز به یک انقلاب واقعی در نظام بازرگانی کشور داریم زیرا ما اسیر ذینفع‌های بزرگ هستیم.

وی ادامه داد: سالانه حدود ۲۰ کانتینر واردات داریم که سهم ما از بازار شاید به سه درصد هم نرسد. بازار تشنه نهاده‌های با کیفیت است، اما به‌دلیل محدودیت‌ها، فضا در اختیار شرکت‌های متفرقه و بی‌نام و نشان قرار گرفته است.

تبعیض بین بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگ

مدیرعامل کالاتک با اشاره به تبعیض در تخصیص ارز گفت: اگر ارز صادراتی را برنگردانیم، حساب‌های‌مان را می‌بندند، اما زور دولت به شرکت‌های بزرگ و پتروشیمی‌ها نمی‌رسد و این دوگانگی، بخش خصوصی واقعی را نابود کرده است.

وی افزود: در حال حاضر مشکل اصلی ما سه مسئله است؛ «مدیران غیرمتخصص»، «هجوم کالای تقلبی» و «عدم پرداخت ارز»  این در حالی است که اگر ارز به موقع پرداخت شود، ما هم جنس باکیفیت وارد می‌کنیم، هم کشاورزی رونق می‌گیرد و هم قیمت‌ها متعادل می‌شود و کشاورز هم استقبال خواهد کرد.